Τράπεζες: Ξεπαγώνουν τα δάνεια λιανικής με εφαλτήριο τα 3 στεγαστικά προγράμματα του Δημοσίου

Ως την μεγάλη ευκαιρία για την ουσιαστική τόνωση της πιστωτικής επέκτασης προς την πραγματική οικονομία και το «ξεπάγωμα» της στεγαστικής πίστης, βλέπουν οι διοικήσεις των τραπεζών τα τρία στεγαστικά προγράμματα που θα τρέξει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης την επόμενη χρονιά.

Η σημαντικότερη ίσως πρόκληση που καλούνται να διαχειριστούν τα επιτελεία των τραπεζών το 2024 όπως φάνηκε και από το μπαράζ ερωτημάτων που δέχθηκαν από τους αναλυτές κατά την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του εννεαμήνου, είναι η πίεση που θα δεχθούν τα καθαρά έσοδα από τόκους λόγω της ταχείας αποκλιμάκωσης επιτοκίων. Οι εκτιμήσεις της αγοράς συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι τα επιτόκια παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα διαμορφωθούν στα επίπεδα του 2% στο τέλος του 2025.

Σε αυτό το περιβάλλον οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν ότι η αντιστάθμιση της ζημιάς από το μέτωπο των επιτοκίων μπορεί να προέλθει μόνο από την σημαντική αύξηση της πιστωτικής επέκτασης και ιδιαίτερα σε τομείς που έχουν υστερήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, όπως τα στεγαστικά δάνεια.

Ήδη οι αρμόδιες διευθύνσεις στεγαστικής πίστης είναι να ανοικτή επικοινωνία με το αρμόδιο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, καθώς εντός του Ιανουαρίου αναμένεται να τεθούν σε ισχύ τα τρία πολυαναμενόμενα στεγαστικά προγράμματα, για περισσότερα από 50.000 νοικοκυριά, που επιθυμούν είτε να αγοράσουν ένα δικό τους σπίτι, είτε να αναβαθμίσουν και να ανακαινίσουν την ιδιόκτητη κατοικία τους, ή ακόμη και να την ανακαινίσουν προκειμένου στη συνέχεια να την ενοικιάσουν.

Όπως έχει εξαγγείλει η αρμόδια υπουργός Σοφία Ζαχαράκη εντός του Ιανουαρίου θα ξεκινήσει το πρώτο πρόγραμμα,  το «Αναβαθμίζω-Ανακαινίζω», που αναφέρεται σε όλα τα φυσικά πρόσωπα-ιδιοκτήτες κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά, ηλικιακά ή περιουσιακά κριτήρια. Θα αφορά σε άτοκα δάνεια συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα τα 300 εκατ. ευρώ θα είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα 100 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες, ενώ οι δικαιούχοι θα μπορούν να λάβουν άτοκο δάνειο έως και 25.000 ευρώ, το οποίο θα μπορούν να αποπληρώσουν σε 3 έως 7 έτη, χωρίς κανένα εισοδηματικό κριτήριο και να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε δαπάνη ενεργειακής αναβάθμισης όπως για παράδειγμα κουφώματα, συστήματα ψύξης-θέρμανσης, κ.α.

Το “Ανακαινίζω-Νοικιάζω”

Εντός του Ιανουαρίου αναμένεται να ανοίξει και το δεύτερο πρόγραμμα, το παλαιό «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», με νέους, όμως, βελτιωμένους όρους όπου ιδιοκτήτες ακινήτων που παραμένουν κλειστά, μπορούν να επιδοτηθούν για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι 13.500 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες. Η επιδότηση ανέρχεται στο 60% των πραγματοποιηθεισών δαπανών και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:

α) τα σχετικά τιμολόγια εξοφλούνται ηλεκτρονικά,

β) μετά την ανακαίνιση προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια τριών (3) τουλάχιστον ετών.

Στις δαπάνες μπορούν να περιληφθούν οι εργασίες για ανακαίνιση μπάνιου, κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου και εσωτερικών θυρών, αντικατάσταση δαπέδων, αντικατάσταση ή επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων, δομικών στοιχείων, επιχρισμάτων, πλακιδίων, χρωματισμών και λοιπές αντίστοιχες εργασίες.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το ακίνητο να μην έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία ή ως μισθωμένο αλλά ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων ετών.

Η ναυαρχίδα

Τους πρώτους μήνες του 2025 αναμένεται να ξεκινήσει το πιο ισχυρό χαρτί της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού ζητήματος, το «Σπίτι μου ΙΙ», συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ, καθώς έχει ήδη εγκριθεί από την Κομισιόν η χρηματοδότηση και οι νέοι όροι του προγράμματος. Πλέον, το ηλικιακό πλαφόν στη συμμετοχή ορίζεται στα 50 έτη και η αξία του ακινήτου που θα αναγράφεται στο συμβόλαιο θα φτάνει τις 250.000 ευρώ.

Βέβαια, η επιδότηση επιτοκίου πέφτει στο 50% για μεμονωμένα άτομα ή ζευγάρια και στο 75% για τρίτεκνους. Το εισοδηματικό όριο για τους δικαιούχους θα είναι έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο, 28.000 ευρώ για τα ζευγάρια και θα προβλέπεται προσαύξηση 4.000 ευρώ ανά παιδί. Για τον μονογονέα το εισοδηματικό όριο αυξάνεται στα 31.000 ευρώ και 5.000 ευρώ ανά παιδί.

Το προς αγορά ακίνητο θα πρέπει να έχει άδεια κατασκευής μέχρι το 2007 και να είναι μέχρι 150 τ.μ. Οι δικαιούχοι δεν θα πρέπει να έχουν ιδιόκτητη κατοικία.

Βάσει του σχεδιασμού, τα εισοδηματικά κριτήρια θα ελέγχονται με βάση το οικονομικό έτος 2023, δηλαδή με τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν πέρυσι και δηλώθηκαν το 2024. Δικαιούχοι θα είναι όμως και όσοι «πιάνουν» τα εισοδηματικά κριτήρια σε βάθος τριετίας, έστω και αν το υπερέβαιναν το 2023. Αυτό σημαίνει ότι δικαίωμα υποβολής αίτησης και αγοράς σπιτιού αποκτούν και τα νοικοκυριά που θα πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια με βάση τον μέσο όρο εισοδήματος που είχαν στα έτη 2023, 2022 και 2021.