Τήλος: Τι είναι και πώς εφαρμόζεται το πρόγραμμα “Just Go Zero Tilos” που την έστειλε στην κορυφή

Η Τήλος, το μικρό αυτό νησί των Δωδεκανήσων με περίπου 400 μόνιμους κατοίκους, κατέκτησε την Τρίτη άλλη μία ευρωπαϊκή κορυφή αφού απέσπασε όχι ένα αλλά δύο έπαθλα (πρώτες θέσεις) στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Προώθησης της Επιχειρηματικότητας, που πραγματοποιήθηκαν στη Βουδαπέστη.

Το πρόγραμμα που οδήγησε το νησί στην καταξίωση είναι το Just Go Zero Tilos το οποίο έχει μετατρέψει την Τήλο σε νησί ΜΗΔΕΝΙΚΏΝ αποβλήτων. Τονίζουμε το μηδενικών γιατί όσοι μας διαβάζετε από μεγάλες πόλεις είναι μάλλον δύσκολο να κατανοήσετε ότι η Τήλος κέρδισε μία για πάντα τη μάχη με τα σκουπίδια.

Τι είναι όμως το Just Go Zero Tilos; Είναι ένα καινοτόμο πρόγραμμα κυκλικής διαχείρισης αποβλήτων που υλοποιείται από το Δήμο Τήλου σε συνεργασία με ιδιωτική εταιρεία, με την έγκριση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του ΦΟΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου και την ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας του νησιού.

Τι πρακτικό αντίκτυπο έχει στην τοπική κοινωνία; Στην Τήλο παράγονται ετησίως 600 τόνοι αστικών αποβλήτων, εκ των οποίων οι 180 είναι οργανικά απόβλητα. Με βάση τον πληθυσμό του νησιού αναλογούν 770 κιλά ετήσιας παραγωγής αποβλήτων ανά κάτοικο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 29% των ετήσιων αποβλήτων παράγονται από τον τουρισμό. Πριν την εφαρμογή του Just Go Zero Tilos, 525 τόνοι αποβλήτων, δηλαδή το 87,5% του συνόλου κατέληγαν κάθε χρόνο στον ΧΥΤΑ του νησιού, έναντι του 22,6% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μόλις 60 τόνοι (ποσοστό 10% των συνολικών αποβλήτων) οδηγούνταν προς ανακύκλωση στο ΚΔΑΥ της Ρόδου (τη στιγμή που ο εθνικός στόχος έως το 2025 είναι 55%) ενώ οι υπόλοιποι 15 τόνοι αφορούσαν σε βιοαπόβλητα.

Γιατί είναι πρωτοπόρο το πρόγραμμα; Η πρωτοπορία του συνίσταται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα νέο παράδειγμα για την Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Αξιοποιώντας περιβαλλοντική τεχνολογία και καινοτόμες πρακτικές σε όλα τα στάδια της εφαρμογής του και με βάση το τρίπτυχο «Ευαισθητοποίηση – Εκπαίδευση – Εφαρμογή», το πρόγραμμα κάνει πράξη τα μηδενικά απόβλητα, για πρώτη φορά σε μία ολόκληρη κοινότητα, και μετατρέπει την Τήλο στο πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων. Το Just Go Zero Tilos αποτελεί μια ολοκληρωμένη λύση που εφαρμόστηκε πιλοτικά στο νησί της Τήλου, όπου δοκιμάστηκαν/δοκιμάζονται όλα του τα στάδια στην υλοποίηση, δίνοντας τα πρώτα συμπεράσματα ως προς την εφαρμογή του και την αποτελεσματικότητά του.

Πως λειτουργεί στην πράξη; Η συλλογή των διαχωρισμένων αποβλήτων γίνεται πόρτα-πόρτα σε σπίτια και επιχειρήσεις, στις μέρες που καθορίζονται και επικοινωνούνται με μαζικό sms. Η διαδικασία είναι η εξής: 1) Πραγματοποιείται η συλλογή των αποβλήτων με σύγχρονα και ειδικά διαμορφωμένα οχήματα, που περνούν από κάθε σπίτι και κάθε επιχείρηση, για να συλλέξουν και να ζυγίσουν τα απόβλητα. 2) Μεταφορά αποβλήτων σε πρότυπο κέντρο διαλογής/διαχείρισης. Τα απόβλητα μεταφέρονται στο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας (3Κ), το οποίο έχει αντικαταστήσει τον παλιό ΧΥΤΑ της Τήλου και λειτουργεί σαν πρότυπο κέντρο συγκέντρωσης, διαλογής και δεματοποίησης (δεσίματος με σχοινιά και δημιουργία δεμάτων) ανακυκλώσιμων υλικών.

Τα υλικά ζυγίζονται και ακολουθεί η διαλογή τους σε ξεχωριστά ρεύματα ανάλογα με το υλικό. Υπάρχουν συνολικά 17 διαφορετικά ρεύματα. Για παράδειγμα, το πλαστικό μπουκάλι του νερού χωρίζεται σε 3 διαφορετικά ρεύματα που είναι 1ο ρεύμα το πλαστικό μπουκάλι, 2 ρεύμα η πλαστική ετικέτα του μπουκαλιού και 3ο το καπάκι του. 3) Δεματοποίηση των αποβλήτων σε μπάλες και αποστολή σε ειδικά εργοστάσια ανακύκλωσης. 4) Καταγραφή και παρακολούθηση των υλικών μέσα από ηλεκτρονική εφαρμογή (Zero App).

Ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι;

1) το κλείσιμο του ΧΥΤΑ του νησιού και η κατάργηση των κάδων στον δημόσιο χώρο, εξαλείφοντας έτσι δύο βασικές πηγές δυνητικής ρύπανσης και περιβαλλοντικής υποβάθμισης.
2) Η ανακύκλωση των αποβλήτων σε ποσοστό 95- 100%.
3) Η αύξηση του % επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων.
4) Η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των κατοίκων μέσα από την έμπρακτη και ουσιαστική συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Δείτε το χαρακτηριστικό video

Aν είσαι επισκέπτης στην Τήλο (οποιαδήποτε εποχή του χρόνου)

• Με την άφιξη στο νησί, θα βρεις ενημερωτικό υλικό και ειδικό εξοπλισμό για το σωστό διαχωρισμό υλικών στο χώρο διαμονής σου.
• Αν φτάσεις με ιστιοπλοϊκό ή ταχύπλοο σκάφος θα βρεις στο λιμάνι τις ειδικές σημάνσεις με QR code με τις οδηγίες διαχωρισμού και τοποθέτησης των υλικών.
• Στους δημόσιους χώρους ακολούθησε τη σχετική σήμανση στα καλαθάκια του Δήμου
• Προτίμησε πάνινη τσάντα στις αγορές σου για να μειώσεις το αποτύπωμά σου στο περιβάλλον
• Μάθε περισσότερα για το Just Go Zero στο Κέντρο Ενημέρωσης Zero Point Τήλος, που βρίσκεται στην πλατεία στο λιμάνι της Τήλου.