Μπανάνα που αγοράστηκε 35 σεντ έγινε έργο τέχνης αξίας 6.2 εκατομμυρίων δολαρίων

H φράση «art is in the eye of the beholder» προφανώς και δεν έχει βγει τυχαία. Υπάρχουν τόσα πράγματα εκεί έξω που δεν μπορούν να αρέσουν όλα σε όλους. Σίγουρα όμως, το εύρος της ποικιλίας διασφαλίζει πως ο καθένας μας θα βρει κάτι που απολαμβάνει.

Εκτός και αν είστε εκτιμητές έργων τέχνης.

Όλοι οι άλλοι έχουμε δικαίωμα στο να μην καταλαβαίνουμε -ή να μη θέλουμε να καταλάβουμε- την καλλιτεχνική αξία έργων που υπάρχουν σε μουσεία, γκαλερί ή/και αυτών που πωλούνται σε δημοπρασίες.

Για παράδειγμα, η μπανάνα του Ιταλού Maurizio Cattelan.

Το έργο του αφορά μια κλασική -από αυτές που έχουμε σπίτι- μπανάνα και μια κολλητική ταινία από αυτές που βρίσκουμε παντού. Πήρε την ταινία και κόλλησε την μπανάνα σε τοίχο, στα 160 εκατοστά από το έδαφος. Ονόμασε το installation «Comedian», στην πρώτη παρουσίαση που έγινε το 2019 στην έκθεση Art Basel του Μαϊάμι. Προφανώς και έγινε viral αμέσως.

Tότε η τιμή του έργου ήταν στα 120.000 δολάρια και έγινε πρωτοσέλιδο στα media όλου του πλανήτη. Παράλληλα, προκάλεσε συζητήσεις επί του ‘τι είναι τέχνη’ και για την αξία της τέχνης.

Η δεύτερη μπανάνα βγήκε τώρα σε δημοπρασία. Οι αρχικές εκτιμήσεις ήθελαν να μπορεί να πωληθεί για ποσό μεταξύ 1 έως 1.5 εκατομμυρίων δολαρίων, σε δημοπρασία σύγχρονης τέχνης που έκανε ο οίκος Sotheby’s στη Νέα Υόρκη.

Τελικά, ένας κρυπτοεπιχειρηματίας, ονόματι Justin Sun έδωσε 6.2 εκατομμύρια (5.200.000 για το έργο, συν ένα ακόμα εκατομμύριο ως ασφάλιστρο του αγοραστή), χαρακτηρίζοντας το απόκτημα του -που όταν ‘βγήκε’ σε τρεις εκδόσεις το 2019, έγινε αμέσως viral- «πολιτιστικό φαινόμενο».

Για την ακρίβεια, δήλωσε ότι «δεν πρόκειται για ένα απλό έργο τέχνης. Αντιπροσωπεύει ένα πολιτιστικό φαινόμενο που γεφυρώνει τους κόσμους της τέχνης, των memes και της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων. Πιστεύω ότι αυτό το κομμάτι θα προκαλέσει περισσότερη σκέψη και συζήτηση στο μέλλον και θα γίνει μέρος της ιστορίας».

Ο David Galperin, εκπρόσωπος του Sotheby’s New York εξήγησε πως «αυτό που κάνει το συνηθισμένο (ordinary) εξαιρετικό (extraordinary) είναι η προσοχή του καλλιτέχνη που συνέθεσε τα αντικείμενα. Δεν υπάρχει άλλο έργο τέχνης, τα 100 τελευταία χρόνια, που να προκαλέσει τις αντιδράσεις που προκάλεσε το Comedian, όταν πρωτοεμφανίστηκε».

Το DΥI έργο τέχνης

Τα 6.2 εκατομμύρια δολάρια που έδωσε ο Sun του εξασφάλισαν μια μπανάνα, ένα ρολό ταινίας, ένα πιστοποιητικό γνησιότητας και οδηγίες για τον τρόπο εγκατάστασης του έργου. Στο φυλλάδιο αναφέρεται και ο τρόπος αντικατάστασης της μπανάνας «εάν το επιθυμεί ο ιδιοκτήτης ή σαπίσει το φρούτο».

Η αρχική τιμή ήταν στα 800.000 δολάρια με τη διαδικασία να εξελίσσεται σε άκρως ανταγωνιστική και τη μια προσφορά να διαδέχεται την άλλη.

Ο υπεύθυνος της δημοπρασίας, Oliver Barker ομολόγησε ότι «ουδέποτε περίμενα πως θα πω τη φράση «5 εκατομμύρια για μια μπανάνα».

Παρεμπιπτόντως, το έργο αγοράστηκε νωρίτερα την ίδια ημέρα για 35 σεντ, ενώ κατά την εμφάνισή του σε διάφορες πόλεις του κόσμου, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έφαγαν την μπανάνα, αρχής γενομένης από τον καλλιτέχνη David Datuna και με τελευταίο περιστατικό αυτό του 2023, στη Σεούλ.