Στέγαση: Το “πακέτο” των μέτρων για το 2025 και οι νέοι “κόφτες” στο Airbnb

Με το στεγαστικό να εξελίσσεται σε “κοινωνική” νάρκη, η κυβέρνηση δρομολογεί μια σειρά από παρεμβάσεις, σε πολλαπλά μέτωπα, ώστε να εκτονώσει τη μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια που καταγράφεται.

Έτσι ήδη στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε την εβδομάδα που πέρασε στη Βουλή περιγράφηκαν 9 μέτρα, ενώ αναμένεται εντός των ημερών και το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις να τεθεί διαβούλευση κι εν συνεχεία στη Βουλή ώστε να μπει σε τροχιά εφαρμογής.

Μάλιστα, σήμερα, Σάββατο (23/11), αναμένεται στη Γενική Συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος στο εκθεσιακό κέντρο Metropolitan Expo στην περιοχή του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών, να γίνουν σχετικές πρόδρομες ανακοινώσεις από την αρμόδια υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη.

“Κόφτες”

Ουσιαστικά, το νέο καθεστώς λειτουργίας για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου «AirBnB» αναμένεται να πολύ αυστηρότερο με προδιαγραφές λειτουργίας που προσιδιάζουν με αυτές των ξενοδοχείων. Με βάση, δε, πληροφορίες, στο νέο πλαίσιο για πρώτη φορά προβλέπεται ότι τα καταλύματα θα ελέγχονται εάν πληρούν τους όρους των προδιαγραφών από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισμού και θα επιβάλλονται και πρόστιμα.

Επίσης, νέα δεδομένα μπαίνουν και στο πώς θα πρέπει να είναι οι κοινόχρηστοι χώροι σε πολυκατοικίες με διαμερίσματα σε διαδικασία βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενώ αναμένεται να καθορίζεται ότι μόνο οι  χώροι κυρίας χρήσης θα μπορούν να χρησιμοποιούνται ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Υπενθυμίζεται ότι βασικά στοιχεία του σχεδίου νόμου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά επί της αρχής στο υπουργικό συμβούλιο της 31ης Οκτωβρίου από την Όλγα Κεφαλογιάννη, ενώ τις ημέρες αυτές ολοκληρώθηκε η διαβούλευση με τα συναρμόδια υπουργεία και από την προσεχή εβδομάδα αναμένεται να δημοσιοποιηθεί και να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Οι ρυθμίσεις

Σύμφωνα με όσα παρουσίασε τότε στο Υπουργείο συμβούλιο η κ. Κεφαλογιάννη τα καταλύματα τύπου AirBnB πρέπει:

• Να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν,
• Να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής,
• Να διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης,
• Να αποτελούν χώρους με κύρια χρήση κατοικίας και να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό & κλιματισμό.

Τούτων δοθέντων, εκτιμάται, παρά και τις αντιδράσεις που αναμένονται από ιδιοκτήτες και επιχειρηματίες με έκθεση στο Airbnb, ότι το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Τουρισμού θα λειτουργήσει ως “κόφτης” ένεκα των ρυθμίσεων που επιφέρει αλλά και των δαπανών που θα απαιτεί για τη συμμόρφωση,

Έτσι, εκτιμάται ότι θα θέσει εκτός αγοράς σημαντικό αριθμό ακινήτων που έχουν ενταχθεί στη βραχυχρόνια μίσθωση. Οι κατοικίες αυτές που θα μείνουν εκτός βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεωτικά θα δοθούν, όπως αναφέρεται από αρμόδιες πηγές στη μακροχρόνια μίσθωση, μειώνοντας την πίεση στην στεγαστική κρίση κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα που είναι και ένα ζητούμενο της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής.

Όπως σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες μετά την παρέμβαση στο φορολογικό πλαίσιο με το νέο νομοσχέδιο συμπληρώνεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και τίθεται ένα πλαίσιο πιο υγιούς ανταγωνισμού με τα ξενοδοχεία.

Τα 9 μέτρα

Από το 2025 οι παρεμβάσεις επεκτείνονται και περιλαμβάνουν, πλην οικονομικών ενισχύσεων, κίνητρα για την αξιοποίηση των κενών σπιτιών. Συγκεκριμένα, οι κυριότερες παρεμβάσεις συνίστανται σε:

• δημιουργία νέου προγράμματος «ΣΠΙΤΙ μου ΙΙ», με συνολικό προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1 δισ. ευρώ χρηματοδοτείται από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ και 1 δισ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες. Το επιτόκιο θα είναι μειωμένο κατά 50% από το τρέχον εμπορικό, καθώς το ποσό που χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ θα είναι άτοκο. Τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια διευρύνονται σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου». Το πρόγραμμα θα καλύπτει φυσικά πρόσωπα και ζευγάρια ηλικίας 25 έως 50 ετών, με εισόδημα το οποίο κυμαίνεται από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο, ενώ για το ζευγάρι αυξάνεται σε 28.000 ευρώ με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε τέκνο,
• δημιουργία νέου προγράμματος «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» με κύριο σκοπό την ενεργειακή βελτίωση παλαιών κατοικιών. Προβλέπεται η χορήγηση δανείου έως 25.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο και συνολικό προϋπολογισμό 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ και ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες,
• απαλλαγή για τρία έτη από τον φόρο εισοδήματος των εισοδημάτων από ενοίκια ακινήτων εμβαδού έως 120 τ.μ., τα οποία θα εκμισθωθούν με μακροχρόνια μίσθωση, ενώ ήταν κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη. Το εκτιμώμενο κόστος για το 2025 ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ και για τα έτη 2026 – 2028 σε 13 εκατ. ευρώ, κατ’ έτος,
• απαγόρευση νέας βραχυχρόνιας μίσθωσης κατά τη διάρκεια του 2025 για διαμερίσματα που βρίσκονται στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα του κέντρου της Αθήνας, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού ποσοστού των διαμερισμάτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση,
• αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, κατά τους μεν χειμερινούς μήνες από 0,5 ευρώ σε 2 ευρώ ανά διανυκτέρευση, κατά τους δε καλοκαιρινούς μήνες από 1,5 ευρώ σε 8 ευρώ ανά διανυκτέρευση,
• διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» από το ποσό των 4.000 ευρώ στο ποσό των 8.000 ευρώ, η οποία θα καλύπτει το 60% έναντι του 40% των δαπανών. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και συγκεκριμένα, 25 εκατ. ευρώ για το 2024 και 25 εκατ. ευρώ για το 2025,
• επέκταση για ένα ακόμα έτος (μέχρι το τέλος του 2025) της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ,
• αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή», με δαπάνες του αναδόχου, ο οποίος έχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του ακινήτου και παράλληλα την υποχρέωση εκμίσθωσής του και
• αύξηση του επιδόματος στέγασης, στο πλαίσιο της εν γένει αναμόρφωσης των επιδομάτων, από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 125 ευρώ και στο ποσό των 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, το οποίο προσαυξάνεται κατά 30% για κάθε τέκνο, ενώ παράλληλα εισάγονται και στοχευμένα περιουσιακά κριτήρια.

Τα μέτρα του 2024

Υπενθυμίζεται, ότι για την εύρεση προσιτής στέγασης και την αύξηση του αποθέματος διαθέσιμων κατοικιών υλοποιούνται κατά τη διάρκεια του 2024 σημαντικές παρεμβάσεις, όπως:

• το πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ μου» με παροχή χαμηλότοκου στεγαστικού δανείου για νέους ή ζευγάρια 25 – 39 ετών για την αγορά πρώτης κατοικίας, με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ,
• το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους», με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ. Το σκέλος «Εξοικονομώ» συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα και το σκέλος «Ανακαινίζω» συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις αισθητικής, λειτουργικής ανακαίνισης και αναβάθμισης των κατοικιών, ως συμπληρωματικές των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας,
• το πρόγραμμα στεγαστικής συνδρομής «Κάλυψη», που υλοποιείται από τον ΟΠΕΚΑ με πόρους της ΔΥΠΑ, με το οποίο αξιοποιούνται ιδιωτικές κατοικίες για τη στέγαση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων,
• το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» για κενά σπίτια που θα μισθωθούν σε μακροχρόνια μίσθωση, με αντικείμενο την επιδότηση της ανακαίνισης και της επισκευής τους, προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των αξιοποιήσιμων κατοικιών,
• μεγαλύτερη μείωση του φόρου, από 40% σε 100%, για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων, στις οποίες λαμβάνονται υπόψη και οι δαπάνες αγοράς αγαθών,
• επιβολή ΦΠΑ 13% και τέλους παρεπιδημούντων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου airbnb) στα νομικά πρόσωπα και στα φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα και παράλληλη αυστηροποίηση του ορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών συνεπειών στις τιμές των ενοικίων και
• περαιτέρω αυστηροποίηση των κριτηρίων για τη χορήγηση Golden Visa. Το όριο αυξήθηκε σε 800.000 ευρώ από 500.000 ευρώ στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές το όριο αυξήθηκε από 250.000 ευρώ σε 400.000 ευρώ.