Λίνα Γιάνναρου: Καλύτερη ενημέρωση για περισσότερη συμπερίληψη

Λέγεται ότι η λέξη woke εμφανίστηκε στη δημόσια σφαίρα το 1963 σε ένα κείμενο στους New York Times που αναφερόταν στην μαύρη slang. Δέκα χρόνια αργότερα, τo 1972, χρησιμοποιήθηκε σε ένα θεατρικό έργο με τη φράση «Κοιμάμαι όλη μου τη ζωή. Τώρα που ο κύριος Garvey με ξύπνησε, θα παραμείνω ξύπνιος (σ.σ. woke) και θα τον βοηθήσω να ξυπνήσει και άλλους μαύρους». Πριν απο δέκα χρόνια, αναδύθηκε στη διάρκεια του κινήματος Black Lives Matter και το hashtag #stayawake, ενώ ο όρος προστέθηκε επίσημα στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης το 2017 ως «ο καλά ενημερωμένος, ο επίκαιρος κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τις φυλετικές ή κοινωνικές διακρίσεις και αδικίες». Φυσικά, τίποτα δεν υπάρχει πριν χτυπήσει τη δικιά σου πόρτα. Και το θέμα χτύπησε τη δικιά μου μόλις πέρυσι.

Μια μέρα λοιπόν καθώς καθόμουν ήσυχη και (νόμιζα ότι) δεν ενοχλούσα κανέναν, παρατήρησα ότι είχα καιρό να διαβάσω στο Facebook ποστ μιας συγκεκριμένης φίλης. Το μυστήριο λύθηκε όταν διαπίστωσα ότι δεν ήμασταν πια φίλες. Πήρα το θάρρος και τη ρώτησα ευθέως στο messenger προς τι το unfriend. Προς τιμήν της μου απάντησε: Είχε δει, μου έγραψε, μια «πολύ σαφή woke στροφή» σε μένα και σε αυτά που στήριζα. Μου ανέφερε το προσφυγικό, ένα θέμα που είχα κάνει για τη σεξεργασία και το OnlyFans, θέματα για την ταυτότητα φύλου. «Σαν άνθρωπο σε συμπαθώ πάρα πολύ, απεχθάνομαι όμως την woke ιδεολογία. Είναι ασυνάρτητη, αντιφατική, γεμάτη μίσος με φερετζέ συμπόνοιας».

Ι didn’t see that coming. Να πω την αλήθεια αν κάποιους φοβόμουν να εξοργίσω με τη δουλειά μου ήταν οι απέναντι, οι woke. Αυτοί που σε περιμένουν στη γωνία εάν τυχόν χρησιμοποιήσεις μια λάθος ορολογία, μια λάθος αντωνυμία, οτιδήποτε. Άλλωστε, στο μυαλό μου το woke και το cancel culture είναι αδιαίρετα και ομοούσια.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά όμως δεν είδα τους anti-woke να έρχονται κι ας μην έχει αλλάξει το ρεπορταζιακό «ρεπερτόριό» μου. Από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου στην εφημερίδα ασχολούμαι με τα ίδια θέματα: μετανάστες, γυναίκες, μειονότητες. Γιατί ενοχλούνται τώρα οι «φίλοι» μου;

Όπως και να ‘χει σε λίγο θα εκραγεί το κεφάλι μας. Δεν φτάνουν αυτοί για τους οποίους έχεις την αίσθηση ότι οι όροι, οι συμβολισμοί, έχουν μεγαλύτερη σημασία από την ουσία, έχουμε και τους άλλους να διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους για «υπερβολική» ισότητα, too much συμπερίληψη, για θεμελιώδη δικαιώματα δηλαδή στις σύγχρονες δημοκρατίες! Δεν θα ξεχάσω ποτέ κάποια από τα σχόλια φίλων την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού για την τελετή έναρξης και κυρίως για την Αλγερινή πυγμάχο. (Το γιατί δεν πατάω κι εγώ το unfriend είναι θέμα για άλλο σημείωμα.)

Διαβάζοντας πάντως την έρευνα της aboutpeople για το woke, προκύπτει κάτι ενδιαφέρον. Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών (65,3%) δεν συμφωνεί ούτε με το ότι όλοι οι anti-woke είναι ακροδεξιοί ούτε με το ότι η woke agenda είναι επικίνδυνη. Την ίδια στιγμή οι περισσότεροι δηλώνουν ότι αποζητούν ίσα δικαιώματα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τις γυναίκες, τους ανθρώπους διαφορετικής καταγωγής. Ο προβληματισμός περιορίζεται στα θέματα ταυτότητας φύλου. Αν ισχύει αυτό, υπάρχει περιθώριο «συνάντησης». Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν καταλάβει τι ακριβώς συζητάμε, που το θέμα τους ξεπερνά. Αξίζει να επενδύσει κάποιος στην καλύτερη ενημέρωσή τους. Συμπερίληψη είναι κι αυτό.

Δικαιολογεί τελικά η σύγχυση για τα θέματα ταυτότητας φύλου την anti-woke υστερία; Ή μήπως με αυτή την αφορμή κάποιοι έχουν βρει ευκαιρία να ανοίξουν εκ νέου θέματα για τα οποία υπάρχει κοινωνική συναίνεση;

Η Λίνα Γιάνναρου

*Η Λίνα Γιάνναρου είναι δημοσιογραφος στην Καθημερινή