Αμερικανική τραγωδία: Η αέναη κρίση των όπλων στα σχολεία των ΗΠΑ

Καμία άλλη ανεπτυγμένη χώρα δεν αντιμετωπίζει ένοπλες επιθέσεις στα σχολεία με τη συχνότητα και την έκταση που παρατηρούνται στις ΗΠΑ. Το τραγικό συμβάν στο χριστιανικό σχολείο Abundant Life στο Μάντισον του Ουισκόνσιν καταδεικνύει για 323η φορά αυτή τη χρονιά μια αποκλειστικά αμερικανική αποτυχία να διασφαλιστούν τα σχολεία από την ένοπλη βία.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, τα όπλα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου για παιδιά και εφήβους ηλικίας 1-17 ετών στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, 2.566 παιδιά και έφηβοι έχασαν τη ζωή τους λόγω όπλων το 2023, αριθμός αυξημένος κατά 2% σε σχέση με το 2022. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο συνολικός ρυθμός θανάτων από όπλα σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα έχει σχεδόν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.

Το τραγικό περιστατικό στο χριστιανικό σχολείο Abundant Life υπογραμμίζει την πικρή ειρωνεία ότι ακόμα και οι χώροι που προωθούν τη θρησκευτική πίστη και την κοινότητα δεν αποτελούν ασφαλείς χώρους για μαθητές και εκπαιδευτικούς. Ολοένα και περισσότερα σχολεία στις ΗΠΑ εξοπλίζονται με ανιχνευτές μετάλλων, κάμερες παρακολούθησης και ένοπλη φύλαξη. Ωστόσο, όσο και αν “οχυρώνονται”, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την πραγματική αιτία: την εύκολη πρόσβαση ακόμα και ανήλικων σε όπλα.

Το 2023, καταγράφηκαν 46.728 θάνατοι από όπλα στις ΗΠΑ, ο τρίτος υψηλότερος αριθμός που έχει ποτέ σημειωθεί. Παρότι υπήρξε μια μείωση της τάξης του 3% από το 2022, το μέγεθος της τραγωδίας παραμένει συντριπτικό. Το ίδιο έτος, οι αυτοκτονίες με χρήση όπλου έφτασαν σε ιστορικό υψηλό με 27.300 περιστατικά.

Η αέναη κρίση της ένοπλης βίας στις ΗΠΑ είναι μια τρανταχτή απόδειξη διαχρονικής πολιτικής ανεπάρκειας. Ειδικά σε μια χώρα όπου τα λόμπι της οπλοκατοχής, με πρωτοστάτη την περιβόητη Εθνική Ένωση Όπλων (NRA), επηρεάζουν βαθιά τις νομοθετικές αποφάσεις. Ο Ντόναλντ Τραμπ και οι πολιτικοί του σύμμαχοι βρίσκονται στην καρδιά αυτής της επιρροής, έχοντας ξεκάθαρα υιοθετήσει και προωθήσει την ιδεολογία ότι «η απάντηση στη βία είναι περισσότερα όπλα». Το 2018 δήλωσε ότι «οι δάσκαλοι πρέπει να φέρουν όπλα στις τάξεις τους για να προστατεύσουν τους μαθητές», ενώ το 2022 τόνισε ότι «οι Αμερικανοί πολίτες έχουν δικαίωμα στην αυτοάμυνα, και το δικαίωμα αυτό δεν θα αφαιρεθεί ποτέ».

Να σημειωθεί ότι η προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ διέγραψε σημαντικούς κανονισμούς που είχαν επιβληθεί από την κυβέρνηση Ομπάμα. Μεταξύ αυτών ήταν η ανάκληση της νομοθεσίας που περιόριζε την πρόσβαση σε όπλα για άτομα με ψυχικές διαταραχές. Επιπλέον, η πολιτική του επιμονή για τη διατήρηση της Δεύτερης Τροπολογίας ως «ιερής» εμπόδισε τη λήψη ουσιαστικών μέτρων ελέγχου της οπλοκατοχής. Οι πολιτικοί του σύμμαχοι, όπως οι γερουσιαστές Τεντ Κρουζ και Τζος Χόλεϊ, αντιτάσσονται σε βασικά μέτρα όπως οι οικουμενικοί έλεγχοι ιστορικού οπλοκατοχής ή οι «κόκκινες σημαίες» που θα απέτρεπαν άτομα υψηλού κινδύνου από την απόκτηση όπλων.

Η δύναμη του NRA και άλλων ομάδων συμφερόντων παραμένει πανίσχυρη. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το NRA έχει δαπανήσει περισσότερα από 200 εκ. δολάρια για την άσκηση πολιτικής επιρροής. Αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνται για να “αγοράσουν” την υποστήριξη πολιτικών, διασφαλίζοντας ότι καμία νομοθεσία που θα απειλούσε τη βιομηχανία όπλων δεν θα έφτανε ποτέ στη Βουλή ή τη Γερουσία.

Επιπλέον, η συντηρητική ελίτ των ΗΠΑ προωθεί αφηγήματα που ενισχύουν την οπλοκατοχή ως πατριωτική πράξη. Δημόσιες δηλώσεις όπως «τα όπλα προστατεύουν την ελευθερία μας» ή «οι καλοί με όπλα σταματούν τους κακούς με όπλα» έχουν καταστεί μέρος του εθνικού αφηγήματος στις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι έρευνες δείχνουν πως η παρουσία όπλων σε μια κρίση αυξάνει την πιθανότητα θανάτου αντί να τη μειώνει. Παρ’ όλα αυτά, η ρητορική αυτή χρησιμοποιείται επανειλημμένα για να δικαιολογήσει την απουσία αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου για την οπλοκατοχή.

Η πραγματικότητα είναι πως οι πυροβολισμοί στα σχολεία των ΗΠΑ δεν είναι αναπόφευκτοι αλλά μια ξεκάθαρη πολιτική επιλογή. Άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία και η Μ. Βρετανία, έχουν αντιμετωπίσει αντίστοιχα φαινόμενα με νομοθετικά μέτρα τα οποία πράγματι περιόρισαν την ένοπλη βία. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, κάθε νέα τραγωδία σε σχολείο της χώρας καταλήγει στην επανάληψη του γνώριμου μοτίβου: δάκρυα, βουβές σκέψεις και προσευχές, χωρίς καμία, δυστυχώς, ουσιαστική πολιτική δράση.