Καρκίνος προστάτη: Ένα βήμα πιο κοντά στο πρώτο self test

Το πρώτο του είδους του self test, που κάνει πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη μέσα σε λίγα λεπτά, αναπτύσσουν ερευνητές στην Ουαλία.

Όπως γράφει το ITV News, οι ειδικοί ελπίζουν ότι το τεστ, το οποίο θα μπορούσε να γίνει είτε σε ένα ανδρολογικό ιατρείο, είτε στο σπίτι, μπορεί να συμπεριληφθεί στα εθνικά προγράμματα προληπτικού ελέγχου.

Πιο συγκεκριμένα, ειδικοί του Πανεπιστημίου Aberystwyth στην Ουαλία ανακάλυψαν ότι αρκετές βασικές αλλαγές (βιοδείκτες) στα ούρα των ανδρών με καρκίνο του προστάτη, προσφέρουν με πολύ καλύτερη διαγνωστική ακρίβεια διάγνωση, σε σύγκριση με την εργαστηριακή αιματολογική εξέταση PSA που χρησιμοποιείται σήμερα για την ανίχνευση της νόσου.

Η εταιρεία Valley Diagnostics, με έδρα το Κάρντιφ, έχει ήδη κατοχυρώσει τα αποκλειστικά δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης της έρευνας για τους βιοδείκτες και συνεργάζεται με το πανεπιστήμιο για να «μεταφράσει» τα ευρήματά τους στο self test.

Ο Dave Taylor, Διευθύνων Σύμβουλος της Valley Diagnostics, δήλωσε ότι «η εταιρεία μας έχει την ικανότητα να διεξάγει την έρευνα για την αξιολόγηση των βιοδεικτών, οι οποίο μπορούν να αλλάξουν πλήρως τον τρόπο με τον οποίο εξετάζουμε τον καρκίνο του προστάτη, σώζοντας χιλιάδες ζωές και μειώνοντας την πίεση στα Εθνικά Συστήματα Υγείας».

Ο ίδιος αναφέρει ότι είναι οικονομικά προσιτό και αξιόπιστο, παρέχοντας άμεσα αποτελέσματα που επιτρέπουν την αποτελεσματική ταξινόμηση των ασθενών χωρίς την ανάγκη πρόσθετων εργαστηριακών εξετάσεων.

«Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το άγχος και την ταλαιπωρία των ασθενών, να μειώσει το ανθρώπινο δυναμικό και το κόστος και επίσης να εξαλείψει τους περιττούς χρόνους αναμονής και τις επισκέψεις στους γιατρούς», συμπληρώνει ο ίδιος.

Από την πλευρά του ο καθηγητής Luis Mur, επικεφαλής της μελέτης OSCAR στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth, δήλωσε ότι «οι βιοδείκτες που βρήκαμε θα μας επιτρέψουν να αναπτύξουμε ένα πρωτοποριακό τεστ που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα ιατρείο ή ακόμη και στο σπίτι. Αναμένουμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε μια αλλαγή στην ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη, η οποία θα μπορούσε να σώσει πολλές ζωές. Η αυξημένη ακρίβεια αυτής της εξέτασης θα μπορούσε να αποτρέψει τους άνδρες να υποβάλλονται σε περιττές θεραπείες αλλά και να εξοικονομήσει χρήματα».

Η Valley Diagnostics αναζητά επί του παρόντος χρηματοδότηση με ίδια κεφάλαια και επιχορηγήσεις για να συνεχίσει την ανάπτυξη ενός πρωτοτύπου self test.

Ο καρκίνος του προστάτη στην Ελλάδα

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο στους άνδρες και τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στον ανδρικό πληθυσμό.

Προσβάλλει κυρίως τους ηλικιωμένους άνδρες. Στην Ελλάδα υπολογίζονται 5.500 νέα περιστατικά ανά έτος καρκίνου του προστάτη, με μέσο όρο ηλικίας τα 66 έτη.

Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου (GCO) εκτιμά ότι στην Ελλάδα αναφέρονται κάθε χρόνο περισσότερα από 7.000 νέα περιστατικά, τα οποία αντιστοιχούν στο 19,2% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου στους άνδρες. Και στα δύο φύλα είναι ο τέταρτος συχνότερος καρκίνος, μετά από τις κακοήθεις νεοπλασίες του μαστού, του πνεύμονα και του παχέος εντέρου.

Κάθε χρόνο καταγράφονται επίσης στη χώρα μας περισσότεροι από 1.900 θάνατοι από τη νόσο, γεγονός που καθιστά τον καρκίνο του προστάτη πέμπτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο και στα δύο φύλα. Τα στοιχεία αυτά σημαίνουν ότι κατά μέσο όρο 19 άνδρες μαθαίνουν καθημερινά ότι έχουν καρκίνο του προστάτη στη χώρα μας.

Ο καρκίνος του προστάτη έχει υψηλό ποσοστό ιάσεως όταν γίνει αντιληπτός σε αρχικά στάδια. Όταν είναι τοπικός, η πρόγνωσή του είναι εξαιρετική. Δυστυχώς όμως τα περιστατικά με προχωρημένη νόσο αυξάνονται γιατί πολλοί άνδρες δεν ελέγχονται προληπτικά.

Οι παράγοντες κινδύνου για καρκίνου του προστάτη

Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή του; Οι ισχυρότεροι είναι η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Υπολογίζεται ότι το τουλάχιστον 70% των ανδρών ηλικίας 70 ετών φέρουν καρκινικά κύτταρα στον προστάτη τους, ακόμα κι αν δεν έχουν διαγνωστεί με τη νόσο.

Η μέση ηλικία της διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη είναι τα 67 έτη, ενώ οι διαγνώσεις στις ηλικίες κάτω των 50 ετών είναι σπάνιες. Στην πραγματικότητα από τη νόσο πάσχει 1 στους 456 άνδρες κάτω των 50 ετών, 1 στους 54 στις ηλικίες 50-59 ετών και 1 στους 11 στις ηλικίες 70 ετών και πάνω.

Ο ρόλος του οικογενειακού ιστορικού επίσης είναι πολύ σημαντικός. Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) εκτιμά ότι οι άνδρες που έχουν πατέρα ή αδελφό με καρκίνο του προστάτη έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν και οι ίδιοι τη νόσο. Ο κίνδυνος είναι πενταπλάσιος έως και δεκαπλάσιος για όσους έχουν δύο ή περισσότερους συγγενείς με τη νόσο, κυρίως όταν οι συγγενείς τους ήταν σχετικά νέοι όταν διαγνώστηκε ο καρκίνος του προστάτη τους.

Παράγοντες με λιγότερο σαφή ρόλο στον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη είναι η διατροφή (ιδίως η υπερκατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων), η παχυσαρκία (φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως επιθετικού καρκίνου του προστάτη), το κάπνισμα και η έκθεση σε ορισμένα χημικά.

Τα συχνά συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη

Το πρόβλημα είναι ότι ο καρκίνος του προστάτη στα αρχικά του στάδια συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει κάποια δυσκολία στην ούρηση (π.χ. αργή ή αδύναμη εκροή ούρων ή συχνουρία ειδικά τη νύχτα) ή αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα. Τα συμπτώματα αυτά, όμως, εκδηλώνονται πολύ πιο συχνά σε άνδρες με προχωρημένο καρκίνο προστάτη.

Στους άνδρες με μεταστάσεις μπορεί να υπάρξουν και πρόσθετα συμπτώματα, ανάλογα και με τη θέση των μεταστάσεων. Τέτοια συμπτώματα είναι π.χ. απώλεια βάρους, πόνοι στα οστά, έντονο αίσθημα κόπωσης, απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστεως ή του εντέρου, μουδιάσματα ή αδυναμία στα πόδια κ.λπ.