Πόσα χρόνια χρειάζονται ακόμα για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων

To (εξαντλητικά – ακόμα και στη σκέψη-) πολύ μακρινό 1885, ο Γερμανός μηχανικός Karl Benz, κατασκευάζει το Benz Patent-Motorwagen, το αυτοκίνητο που θεωρείται επίσημα το πρώτο στην ιστορία. Έναν αιώνα και κάτι αργότερα, το πιο κοντινό 1992, παρουσιάζεται το πρώτο «έξυπνο» τηλέφωνο, το IBM Simon Personal Communicator, το οποίο διέθετε εφαρμογές λογισμικού και στο οποίο μεταγενέστερα αποδόθηκε ο τίτλος του “smartphone”. Το χάσμα μεταξύ των δύο αυτών επιτευγμάτων που έμελλαν να διαμορφώσουν σε ένα μεγάλο βαθμό τον σύγχρονο τρόπο ζωής είναι τεράστιο και ταυτόχρονα είναι ο χρόνος που εκτιμάται ότι χρειάζεται ακόμα μέχρι να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων.

Για να ακριβολογούμε, ο χρόνος που υπολογίζεται ότι απαιτείται μέχρι την επίτευξη της πλήρους ισότητας των φύλων παγκοσμίως είναι το διάστημα που μεσολαβεί από την «γέννηση» του Benz Patent-Motorwagen μέχρι την κυκλοφορία του IBM Simon Personal, συν 27 χρόνια ακόμα. Σύμφωνα με την Έκθεση για το Παγκόσμιο Χάσμα των Φύλων 2024 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, με τους σημερινούς ρυθμούς προόδου, εκτιμάται ότι θα χρειαστούν περίπου 134 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι πέντε γενιές γυναικών θα πρέπει να περιμένουν για την ισότητα των φύλων.

Το παραπάνω συγκλονιστικό ερευνητικό αποτέλεσμα βρέθηκε ανάμεσα στις πολυποίκιλες θεματικές του 4th “Women – Diversity & Inclusion Forum”, το οποίο πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 17/12 στο ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα και διοργανώθηκε με την υπογραφή της CLEON Conferences & Communications, υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του The Boardroom και του Hellenic Association of Women in Culture & Tourism.

Μέσα από τα λόγια 30 ομιλητών και 27 Case Studies – βιωματικές εμπειρίες δόθηκε η δυνατότητα να ανοίξει εκ νέου ο διάλογος για τις σύγχρονες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες στο εργασιακό περιβάλλον και να αναδειχθούν στρατηγικές για την προώθηση ίσων ευκαιριών, την ενσωμάτωση και την πολυμορφία στους οργανισμούς.

Γυναίκες με ηγετική παρουσία στον εργασιακό χώρο μοιράστηκαν με τους παρευρισκόμενους ιδέες, εμπειρίες, γνώσεις και πρακτικές για τη δημιουργία εταιρικής κουλτούρας που υποστηρίζει την διαφορετικότητα και την συμπερίληψη. Παράλληλα, συζητήθηκαν οδηγίες τις ΕΕ και ο νόμος για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα εταιρικά διοικητικά συμβούλια προκειμένου να διαλυθεί η «γυάλινη οροφή» που στερεί από τις γυναίκες την ενδοεταιρική εξέλιξη και την είσοδό τους στα υψηλά διοικητικά κλιμάκια.

Ταυτόχρονα, από το βήμα του συνεδρίου τέθηκαν ζητήματα όπως ο εργασιακός εκφοβισμός, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που λειτουργούν σαν «άγκυρες» για τις γυναίκες στον επαγγελματικό τομέα, ο ρόλος των διατμηματικών ομάδων και η διαφορετικότητα ως αναγκαίο συστατικό της βιώσιμης ανάπτυξης μίας επιχείρησης.

Σύντομα στο ελληνικό δίκαιο η ευρωπαϊκή οδηγία “Women On Board”

Απευθύνοντας χαιρετισμό στο 4th “Women – Diversity & Inclusion Forum”, η Βασιλική Λαζαράκου, Chair at Hellenic Capital Market Commission, ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως «το ζητούμενο σε μια κοινωνία είναι να μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο του δυναμικού της ανεξάρτητα από το φύλο».

Αναφερόμενη στην ευρωπαϊκή οδηγία “Women On Board” για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα εταιρικά διοικητικά συμβούλια η κ. Λαζαράκου επισήμανε πως σύντομα θα ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο «ώστε το ποσοστό των γυναικών να ανεβεί στο 33% από το 25% που είναι σήμερα. Αυτό αφορά τις μεγάλες επιχειρήσεις αλλά θα είναι μια μεγάλη αλλαγή» «Πέρα από την ποσόστωση, η ελληνική Πολιτεία πρέπει να δει και αλλά θέματα», τόνισε η κ. Λαζαράκου.

Χαιρετισμό απηύθυνε και η ευρωβουλεύτρια Ελεωνόρα Μελέτη, η οποία είπε, μεταξύ άλλων, πως «δεν επιτρέπεται να δεχόμαστε να στοχοποιείται η μητρότητα, να δεχόμαστε ως δικαιολογία ότι οι γυναίκες δεν διεκδικούν, να αποσύρονται γυναίκες γιατί δεν μπορούν να συνδυάσουν οικογένεια και απαιτητική εργασία».

«Να προσπαθήσουμε όλοι μαζί ώστε να επιζητείται η δυναμική γυναικεία παρουσία σε όλους τους τομείς. Η ΕΕ θα στέκεται αρωγός σε αυτή την προσπάθεια προωθώντας πολιτικές ενσωμάτωσης και συμπερίληψης», πρόσθεσε η ευρωβουλεύτρια.

Από πλευράς της η Ράνια Αικατερινάρη, President of the Executive Committee & Vice-President of the Board of SEV Hellenic Federation of Enterprises, ανέφερε πως ακόμα «δεν έχει γίνει η πρόοδος που θα θέλαμε. Η ενίσχυση δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και στρατηγικής για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων».

«Η συμπερίληψη δεν είναι μόνο αναγκαία αλλά και αυτονόητη πρέπει να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και γενιές για να κατανοήσεις όλα εκείνα τα ραγδαίως εξελισσόμενα που συμβαίνουν στον κόσμο», πρόσθεσε.

«Τα στερεότυπα καλά κρατούν, το “γυάλινο ταβάνι” υπάρχει ακόμα. Έχουμε δει γυναίκες σε ΔΣ αλλά σε άλλες θέσεις όπως CEO δεν έχουμε προχωρήσει όσο θα έπρεπε. Ο νόμος (για την ποσόστωση του 25%) έφερε πολλές αλλαγές στα ΔΣ αλλά τα ποσοστά σε κρίσιμες θέσεις παραμένουν μονοψήφια. Χρειαζόμαστε καλύτερη εκπαίδευση των γυναικών, mentoring και advocating όπου γυναίκες σε θέσεις ευθύνης πρέπει να συμβουλεύουν τις νεότερες γενιές αντιλαμβανόμενες ότι το DNA της εταιρείας αλλάζει. (…)Στην Ελλάδα θέλουμε περισσότερα κίνητρα για να στηρίξουμε τις γυναίκες.

Έχω στηριχθεί πολύ από γυναίκες. Με στήριξαν με καθοδήγησαν και με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε τις ζωές των άλλων. Είναι η στιγμή για δράση τώρα», κατέληξε η κ. Αικατερινάρη.

Οι βασικοί άξονες του συνεδρίου

Το 4th “Women – Diversity & Inclusion Forum” αποτέλεσε μια μοναδική ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τη διαμόρφωση βιώσιμων πολιτικών που ενισχύουν την ισότητα στον εργασιακό χώρο.

Οι φετινές θεματικές του συνεδρίου ήταν οι εξής:

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: Πολυμορφία στα Διοικητικά Συμβούλια ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: The Role of Diverse Management Teams in Achieving Sustainable

Growth

ENOTHTA IΙΙ: Στρατηγικές ενσωμάτωσης του D&I στην εταιρική κουλτούρα και η σημασία της διατμηματικής συνεργασίας στο εσωτερικό των οργανισμών

ENOTHTA IV: D&I – Βιωματικές εμπειρίες

Κατά τις τέσσερις αυτές ενότητες, συζητήθηκαν πώς η διαφορετικότητα προάγει την συμπερίληψη και την ισότητα, πώς η ποικιλομορφία κάνει πιο έξυπνες και δημιουργικές τις ομάδες, η ευθύνη της ηγεσίας, η αντίσταση στην αλλαγή, οι τρόποι να αντιμετωπιστούν στερεότυπα και προκαταλήψεις, το πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ανοιχτής επικοινωνίας όπου τα μέλη που αντιμετωπίζουν στερεοτυπικές συμπεριφορές να μπορούν να εκφράζονται χωρίς φόβο απόλυσης ή περιθωριοποίησης, η σημασία της εκπαίδευσης ως όπλο για την αλλαγή, οι βασικές προκλήσεις για την προώθηση της διαφορετικότητας σε επίπεδο διοίκησης, προοπτικές ώστε να εξασφαλιστεί η διαρκής πρόοδος των διοικητικών ομάδων, ο τρόπος που κρίνονται οι γυναίκες στις θέσεις ευθύνης (πιο αυστηρά από τους άνδρες) και φυσικά η ανάγκη να δούμε περισσότερες γυναίκες σε υψηλές θέσεις ώστε η κοινωνία να αποτινάξει τις προκαταλήψεις της.

Μπορεί η τεχνολογία να γεφυρώσει τις ανισότητες;

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον θέμα που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου είναι η σημασία του ρόλου της τεχνολογίας (αν υπάρχει) στην ισότητα των φύλων.

Ο Δρ. Νικόλας Χ. Κακογιάννης, Managing Director, ResNovae Sustainability &  Investment Consultants, ανέφερε πως «η τεχνολογία μπορεί να γεφυρώσει τις ανισότητες. Ως απρόσωπη ενισχύει την ανθρώπινη ενσυναίσθηση και αποβάλει την ανθρώπινη προκατάληψη. Η τεχνολογία μπορεί να είναι αντικειμενική, σε αντίθεση με τον άνθρωπο».

Παράλληλα, ο κ. Κακογιάννης αναφέρθηκε στην σημασία της απόφασης της συμπερίληψης από την πλευρά των εταιριών. «Συχνά διάφορες εταιρίες εφαρμόζουν επιφανειακά μέτρα που διεκδικούν το ρόλο της συμπερίληψης, φαίνεται ότι την ενσωματώνουν αλλά χωρίς ουσιαστικές δράσεις».

Πώς οι ηγέτες μπορούν καθοδηγήσουν τον μετασχηματισμό

Στο πλαίσιο της τρίτης ενότητας του 4th “Women – Diversity & Inclusion Forum”, οι ομιλητές συζήτησαν για τις στρατηγικές ενσωμάτωσης του D&I στην εταιρική κουλτούρα και η σημασία της διατμηματικής συνεργασίας στο εσωτερικό των οργανισμών, όπου μεταξύ άλλων τονίστηκε πως η δέσμευση να αναλάβουμε μια πολιτική δεν λύνει το πρόβλημα.

Μεταξύ των ομιλητών ήταν και η Ντέπη Παπάζογλου, Group Commercial Director στην 24Media, η οποία, καταθέτοντας τη δική της εμπειρία σχετικά με τη συμπερίληψη στον κόσμο των media επεσήμανε πως «τα πράγματα σε σχέση με άλλου τύπου εταιρείες είναι πιο εύκολα. Επειδή η ενέργεια που παίρνω από τα media προέρχεται από την κοινωνία, από το προσωπικό το οποίο αποτελείται από δημοσιογράφους, πωλητές διαφήμισης, markettiers και τους πελάτες μας το φίλτρο που γίνεται στα media αφομοιώνεται πολύ πιο γρήγορα από άλλου τύπου εταιρείες. Άρα για εμάς η συμπερίληψη είναι σε ένα καλύτερο επίπεδο. Παρόλα αυτά, στο επίπεδο των γυναικών, έχουμε πολλές διευθύντριες marketing ή πολλές διευθύντριες δημοσίων σχέσεων αλλά στα media τουλάχιστον δεν έχουμε πολλές εμπορικές διευθύντριες. Ο κλάδος θεωρεί ότι μία γυναίκα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μία οικονομική συναλλαγή και να διαπραγματευτεί όσο ένας άνδρας».

Επίσης, η ίδια σημείωσε πως «ένας μιντιακός οργανισμός μπορεί να βοηθήσει τρομερά γιατί είναι αυτός που θα επικοινωνήσει αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία. Άρα θα μιλήσει για τη διαφορετικότητα στο φύλο, στην ηλικία, στο χρώμα, στον σεξουαλικό προσανατολισμό και μετά θα φιλτράρει καμπάνιες που θα μιλήσουν για τη δική του φωνή».

Στο πώς μπορεί ένας ηγέτης ή μία εταιρεία να συμβάλλουν στον ουσιαστικό μετασχηματισμό και άρα στην επίτευξη της ισότητας και της συμπερίληψης η κ. Παπάζογλου σημείωσε μέσα από την προσωπική εμπειρία της στην 24Media πως αυτό μπορεί να πραγματωθεί «καταρχάς με την επιλογή του ανθρώπινου δυναμικού. Ειδικά στα μίντια τα προϊόντα τα δημιουργούν οι άνθρωποι, οι ομάδες. Δεν έχουμε κάποια συγκεκριμένη στρατηγική αλλά βλέπουμε ανθρώπους χωρίς να κοιτάμε στο βιογραφικό το φύλο, ούτε καν την ηλικία πια αλλά τα soft skills και να μιλάμε σε μία ενωτική γλώσσα. Όταν χειρίζεσαι ειδησεογραφικό και αθλητικό site η ενωτική γλώσσα μπορεί να το πετύχει αυτό σε όλα τα επίπεδα».

Στο ίδιο πάνελ, με συντονίστρια την Mάρθα Μυλωνά, Organizational Consultant & Executive Coach, Honorary President GPMA, παρεβρέθηκαν οι Ιωάννα Τσίτουρα, Chief HR Officer, Attica Bank, Παναγιώτα Λαμπροπούλου, Executive Director, United Nations Global Compact Network Greece και Γιώργος Μπερσής, Country Human Resources Director, Hellenic Duty Free Shops.

Τέλος, το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την κατάθεση προσωπικών βιωματικών εμπειριών από γυναίκες που αντιμετώπισαν αλλά ξεπέρασαν σημαντικές προκλήσεις κατά την ανέλιξή τους σε διάφορες εταιρείες, σε ανδροκατούμενους κλάδους και επαγγέλματα που στερεοτυπικά είναι στο μυαλό της κοινωνίας συνυφασμένα με το φύλο.