Έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αποκαλύπτει την παγίδα θανάτου του Ισραήλ στη Γάζα

Εν μέσω συνεχών επιθέσεων, πολιορκίας και αποκλεισμού, το Ισραήλ καταστρέφει τη ζωή στη Γάζα.

Οι επανειλημμένες ισραηλινές στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον Παλαιστινίων πολιτών τους τελευταίους 14 μήνες, η διάλυση του συστήματος υγείας και άλλων βασικών υποδομών, η ασφυκτική πολιορκία και η συστηματική άρνηση ανθρωπιστικής βοήθειας καταστρέφουν τη ζωή στη Γάζα, σύμφωνα με τη νέα έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, «Γάζα: Η ζωή σε μια παγίδα θανάτου». Η διεθνής ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση καλεί επειγόντως όλα τα μέρη, για άλλη μια φορά, για άμεση κατάπαυση του πυρός, ώστε να σωθούν ζωές και να καταστεί δυνατή η ροή ανθρωπιστικής βοήθειας. Το Ισραήλ πρέπει να σταματήσει τις στοχευμένες και αδιάκριτες επιθέσεις του εναντίον αμάχων και οι σύμμαχοί του πρέπει να δράσουν χωρίς καθυστέρηση για να προστατεύσουν τις ζωές των Παλαιστινίων και να τηρήσουν τους κανόνες του πολέμου.

«Οι άνθρωποι στη Γάζα αγωνίζονται να επιβιώσουν σε συνθήκες απάνθρωπες, αλλά πουθενά δεν υπάρχει ασφάλεια, κανείς δεν γλιτώνει και δεν υπάρχει έξοδος από αυτόν τον κατεστραμμένο θύλακα», δήλωσε ο Christopher Lockyear, Γενικός Γραμματέας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, ο οποίος βρέθηκε στη Γάζα νωρίτερα φέτος.

«Η πρόσφατη στρατιωτική επίθεση στο βόρειο τμήμα της Γάζας είναι μια τρανή εικόνα του βάναυσου πολέμου που διεξάγουν οι ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα και βλέπουμε σαφή σημάδια εθνοκάθαρσης, καθώς οι Παλαιστίνιοι εκτοπίζονται βίαια, παγιδεύονται και βομβαρδίζονται», δήλωσε η Χριστίνα Ψαρρά, Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Αυτά που οι ιατρικές μας ομάδες βλέπουν επί τόπου καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της σύγκρουσης συνάδει με τις περιγραφές που παρέχονται από έναν αυξανόμενο αριθμό νομικών εμπειρογνωμόνων και οργανώσεων που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στη Γάζα λαμβάνει χώρα γενοκτονία. Παρόλο που δεν έχουμε νομική εξουσία για να αποδείξουμε την πρόθεση, τα σημάδια της εθνοκάθαρσης και της συνεχιζόμενης καταστροφής -συμπεριλαμβανομένων των μαζικών δολοφονιών, των σοβαρών σωματικών και ψυχικών τραυμάτων, του αναγκαστικού εκτοπισμού και των αδύνατων συνθηκών ζωής για τους Παλαιστίνιους υπό πολιορκία και βομβαρδισμούς- είναι αναμφισβήτητα».

Ως απάντηση στις φρικτές επιθέσεις που πραγματοποίησε η Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 – στις οποίες σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι και 251 άνθρωποι κρατήθηκαν όμηροι – οι ισραηλινές δυνάμεις συνθλίβουν ολόκληρο τον πληθυσμό της Γάζας. Ο ολοκληρωτικός πόλεμος του Ισραήλ κατά της Γάζας φέρεται να έχει σκοτώσει περισσότερους από 45.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, συμπεριλαμβανομένων οκτώ συναδέλφων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Ο αριθμός των επιπλέον θανάτων που σχετίζονται με τον πόλεμο είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερος λόγω των επιπτώσεων από την κατάρρευση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, των επιδημιών και της σοβαρά περιορισμένης πρόσβασης σε τρόφιμα, νερό και καταφύγιο. Τα Ηνωμένα Έθνη εκτίμησαν νωρίτερα φέτος ότι περισσότερα από 10.000 πτώματα παρέμεναν θαμμένα κάτω από τα ερείπια. Οι ισραηλινές δυνάμεις εμπόδισαν την είσοδο στη Λωρίδα της Γάζας βασικών ειδών, όπως τρόφιμα, νερό και ιατρικές προμήθειες, καθώς και εμπόδισαν, αρνήθηκαν και καθυστέρησαν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, όπως τεκμηριώνεται στην έκθεση. Περίπου 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι – 90% του συνολικού πληθυσμού της Λωρίδας – έχουν εκτοπιστεί βίαια, πολλοί αναγκάστηκαν να μετακινηθούν πολλές φορές.

Λιγότερα από τα μισά από τα 36 νοσοκομεία της Γάζας λειτουργούν έστω και μερικώς και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης έχει καταρρεύσει. Κατά τη διάρκεια της περιόδου του ενός έτους που καλύπτει η έκθεση – από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Οκτώβριο του 2024 – μόνο το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχει υποστεί 41 επιθέσεις και βίαια περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων αεροπορικών επιδρομών, βομβαρδισμών και βίαιων εισβολών σε δομές υγείας, άμεσων πυρών κατά των καταλυμάτων και των αυτοκινητοπομπών της οργάνωσης και αυθαίρετης κράτησης συναδέλφων από τις ισραηλινές δυνάμεις. Το ιατρικό προσωπικό και οι ασθενείς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αναγκάστηκαν να εκκενώσουν νοσοκομεία και δομές υγείας σε 17 διαφορετικές περιπτώσεις, συχνά κυριολεκτικά τρέχοντας για τη ζωή τους. Οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν διεξαγάγει εχθροπραξίες κοντά σε ιατρικές δομές, θέτοντας σε κίνδυνο ασθενείς, φροντιστές και ιατρικό προσωπικό.

Εν τω μεταξύ, τα ψυχικά και σωματικά τραύματα των Παλαιστινίων είναι συντριπτικά και οι ανάγκες συνεχίζουν να αυξάνονται. Στις δομές που υποστηρίζονται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 27.500 συνεδρίες για θύματα βίας και 7.500 χειρουργικές επεμβάσεις. Οι άνθρωποι υποφέρουν από τραύματα πολέμου καθώς και από χρόνιες ασθένειες, οι οποίες χειροτερεύουν όταν δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας και φάρμακα. Ο αναγκαστικός εκτοπισμός που επιβάλει το Ισραήλ έχει ωθήσει τους ανθρώπους σε αφόρητες και ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, όπου οι ασθένειες μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα. Ως αποτέλεσμα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα περιθάλπουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων για ασθένειες όπως δερματικές παθήσεις, αναπνευστικές λοιμώξεις και διάρροια – οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν καθώς η θερμοκρασία τον χειμώνα πέφτει. Τα παιδιά χάνουν ζωτικής σημασίας εμβολιασμούς, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε ασθένειες όπως η ιλαρά και η πολιομυελίτιδα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν παρατηρήσει αύξηση του αριθμού των περιστατικών υποσιτισμού, ωστόσο είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί πλήρης διαγνωστικός έλεγχος υποσιτισμού στη Γάζα λόγω της εκτεταμένης ανασφάλειας και της έλλειψης κατάλληλων μέτρων αποκλιμάκωσης.

Καθώς οι επιλογές ιατρικής περίθαλψης μειώνονται στη Γάζα, το Ισραήλ έχει καταστήσει ακόμα πιο δύσκολη την ιατρική εκκένωση των ανθρώπων. Μεταξύ του κλεισίματος του περάσματος της Ράφα στις αρχές Μαΐου 2024 και του Σεπτεμβρίου 2024, οι ισραηλινές αρχές ενέκριναν την εκκένωση μόνο 229 ασθενών – που αντιστοιχεί στο 1,6% όσων είχαν ανάγκη εκείνη την περίοδο. Αυτό είναι μια σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών.

Η κατάσταση στη βόρεια Γάζα είναι ιδιαίτερα σοβαρή μετά την πρόσφατη στρατιωτική επίθεση καμένης γης του Ισραήλ, η οποία αποψίλωσε μεγάλες περιοχές και φέρεται να σκότωσε σχεδόν 2.000 ανθρώπους. Το βόρειο τμήμα της Λωρίδας, ιδιαίτερα ο καταυλισμός Τζαμπάλια, πολιορκείται και πάλι από τις ισραηλινές δυνάμεις από τις 6 Οκτωβρίου 2024. Οι ισραηλινές αρχές έχουν περιορίσει δραματικά την ποσότητα της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας που επιτρέπεται να εισέλθει στο βόρειο τμήμα. Τον Οκτώβριο του 2024, η ποσότητα των προμηθειών που εισήλθε σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας έφτασε στο χαμηλότερο σημείο της από την κλιμάκωση του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023: κατά μέσο όρο 37 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας εισέρχονταν καθημερινά τον Οκτώβριο του 2024, πολύ κάτω από τα 500 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχονταν πριν από τις 7 Οκτωβρίου 2023.

«Για περισσότερο από ένα χρόνο, το ιατρικό προσωπικό μας στη Γάζα έχει γίνει μάρτυρας μιας αδυσώπητης εκστρατείας από τις ισραηλινές δυνάμεις που χαρακτηρίζεται από μαζική καταστροφή, ερήμωση και απαξίωση της ανθρώπινης υπόστασης», δήλωσε η Χριστίνα Ψαρρά. «Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στα σπίτια τους και στα κρεβάτια των νοσοκομείων. Έχουν εκτοπιστεί βίαια ξανά και ξανά σε περιοχές που δεν είναι ασφαλείς ή κατάλληλες για την υγεία. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να βρουν ούτε τα πιο βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, καθαρό νερό, φάρμακα και σαπούνι, εν μέσω μιας τιμωρητικής πολιορκίας και αποκλεισμού».

Oι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τα κράτη, ιδιαίτερα τους στενότερους συμμάχους του Ισραήλ, να σταματήσουν την άνευ όρων υποστήριξή τους προς το Ισραήλ και να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τους να αποτρέψουν τη γενοκτονία στη Γάζα. Πριν από σχεδόν ένα χρόνο, στις 26 Ιανουαρίου, το Διεθνές Δικαστήριο διέταξε το Ισραήλ να λάβει «άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα για να καταστεί δυνατή η παροχή των αναγκαίων βασικών υπηρεσιών και ανθρωπιστικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των δυσμενών συνθηκών ζωής που αντιμετωπίζουν οι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας». Το Ισραήλ δεν έχει λάβει κανένα ουσιαστικό μέτρο για να συμμορφωθεί με τη δικαστική εντολή. Αντ’ αυτού, οι ισραηλινές αρχές συνεχίζουν να εμποδίζουν ενεργά τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις να παρέχουν σωτήρια βοήθεια στους ανθρώπους που είναι παγιδευμένοι κάτω από την πολιορκία και τους βομβαρδισμούς.

Τα κράτη πρέπει να αξιοποιήσουν την επιρροή τους για να ανακουφίσουν τον πληθυσμό από τα δεινά του και να επιτρέψουν τη μαζική αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας. Ως κατοχική δύναμη, οι ισραηλινές αρχές είναι υπεύθυνες για τη διασφάλιση της ταχείας, ανεμπόδιστης και ασφαλούς παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στο επίπεδο που επαρκεί για την αντιμετώπιση των αναγκών των ανθρώπων. Αντ’ αυτού, ο αποκλεισμός του Ισραήλ και η συνεχιζόμενη παρεμπόδιση της βοήθειας έχουν καταστήσει σχεδόν αδύνατη την πρόσβαση των ανθρώπων στη Γάζα σε βασικά αγαθά, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων, των τροφίμων, του νερού και των φαρμάκων. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ αποφάσισε να αποκλείσει ουσιαστικά την  Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA), η οποία είναι ο μεγαλύτερος πάροχος βοήθειας, υγειονομικής περίθαλψης και άλλων ζωτικών υπηρεσιών για τους Παλαιστίνιους.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επαναλαμβάνουν την έκκλησή τους για άμεση και διαρκή κατάπαυση του πυρός. Η ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής των Παλαιστινίων στη Γάζα πρέπει να σταματήσει. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν επίσης άμεση και ασφαλή πρόσβαση στη βόρεια Γάζα για να επιτραπεί η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και ιατρικών προμηθειών στα νοσοκομεία. Ενώ οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεχίζουν να παρέχουν σωτήρια περίθαλψη στην κεντρική και νότια Γάζα, καλούν το Ισραήλ να τερματίσει την πολιορκία του στην περιοχή και να ανοίξει τα ζωτικής σημασίας χερσαία σύνορα, συμπεριλαμβανομένου του περάσματος της Ράφα, ώστε να καταστεί δυνατή η μαζική αύξηση της ανθρωπιστικής και ιατρικής βοήθειας.

Η έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σημειώνει ότι ακόμη και αν η ισραηλινή στρατιωτική επίθεση στη Γάζα τερματιστεί σήμερα, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της θα είναι πρωτοφανείς, δεδομένης της κλίμακας της καταστροφής και των εξαιρετικών προκλήσεων για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης σε όλη τη Λωρίδα. Ένας συγκλονιστικός αριθμός τραυματιών πολέμου κινδυνεύει από μολύνσεις, ακρωτηριασμούς και μόνιμη αναπηρία και πολλοί θα χρειαστούν χρόνια αποκατάστασης. Η σωρευτική σωματική επιβάρυνση και το ψυχικό τραύμα που προκλήθηκε από την ακραία βία, την απώλεια μελών της οικογένειας και των σπιτιών, τον επανειλημμένο αναγκαστικό εκτοπισμό και τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης θα σημαδέψει γενιές και γενιές.