Μοσάντ: Πώς έφτιαξε και πούλησε τους φονικούς βομβητές στη Χεζμπολάχ

Στις 17 Σεπτεμβρίου, μετά από σχεδόν ένα χρόνο κλιμακούμενου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, η ισραηλινή υπηρεσία κατασκοπείας της Μοσάντ ξεκίνησε την υλοποίηση ενός σχεδίου που θύμισε κατασκοπικό θρίλερ, μετατρέποντας σε βόμβες βομβητές που χρησιμοποιούσαν μαζικά μέλη της Χεζμπολάχ. 

Το σχέδιο αυτό χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως μια σύγχρονη εκδοχή του Δούρειου Ίππου. Η Μοσάντ δημιούργησε μια βόμβα σε μέγεθος τσέπης και κατάφερε να εξαπατήσει τους μαχητές της Χεζμπολάχ ώστε να έχουν πάνω τους αυτές τις “πειραγμένες” συσκευές χωρίς να το γνωρίζουν.

Η ταυτόχρονη έκρηξη των βομβητών δημιούργησε σοκ στους πολίτες που αντίκρισαν το πρωτοφανές αυτό θέαμα και έντονες επικρίσεις, καθώς η ταυτόχρονη, μαζικής κλίμακας, έκρηξη όλων αυτών των βομβών δεν έπληξε μόνο στελέχη της Χεζμπολάχ αλλά τραυμάτισε και σκότωσε αθώους πολίτες, μεταξύ των οποίων και ένα 9χρονο κορίτσι που έπιασε τον βομβητή για να τον μεταφέρει στον μπαμπά της. Τα νοσοκομεία ήταν ασφυκτικά γεμάτα από ανθρώπους που τραυματίστηκαν από τις εκρήξεις, ενώ ο τρόμος κατέκλυσε τον κόσμο που είδε με τα μάτια του μια τόσο κοινή συσκευή να μετατρέπεται σε μαζικό όπλο.

Περίπου τρεις μήνες μετά, το CBS NEWS δημοσιοποίησε τη συζήτηση που είχε η δημοσιογράφος Lesley Stahl με δύο πρόσφατα συνταξιοδοτημένους υψηλόβαθμους πράκτορες της Μοσάντ που είχαν ηγετικό ρόλο στην επιχείρηση. Οι δύο άνδρες μίλησαν με μάσκες, αλλοιωμένη φωνή και ψευδώνυμα. Τους δόθηκαν τα ονόματα Michael και Gabriel.

Lesley Stahl: Ήσασταν κάτι που αποκαλείται «αξιωματικός υποθέσεων». Τι ακριβώς είναι ένας αξιωματικός υποθέσεων;

Michael: Ένας αξιωματικός υποθέσεων καθοδηγεί την επιχείρηση. Είναι ο διοικητής της επιχείρησης.

Η επιχείρηση ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια. Όχι με βομβητές, αλλά με τη μετατροπή ασυρμάτων σε όπλα.

Michael: Ένας ασύρματος ήταν όπλο, όπως μια σφαίρα, ένας πύραυλος ή ένα όλμο.

Lesley Stahl: Δηλαδή μια βόμβα-ασύρματος;

Michael: Μια βόμβα-ασύρματος. Μέσα στην μπαταρία υπήρχε ένας εκρηκτικός μηχανισμός.

Lesley Stahl: Και αυτή ήταν η εφεύρεση; Να τοποθετηθεί ένας εκρηκτικός μηχανισμός που δεν μπορούσε να εντοπιστεί μέσα στην μπαταρία;

Michael: Σωστά. Κατασκευασμένο στο Ισραήλ.

Lesley Stahl: Στη Μοσάντ;

Michael: Ναι.

Lesley Stahl: Αν καταλαβαίνω σωστά, αυτοί οι ασύρματοι τοποθετούνταν σε ένα κλασικό γιλέκο που φορούσε ένας στρατιώτης, και μετά έμπαιναν στην τσέπη.

Michael: Σωστά.

Lesley Stahl: Κοντά στην καρδιά.

Michael: Ναι.

Lesley Stahl: Δηλαδή το Ισραήλ πούλησε αυτή τη συσκευή στη Χεζμπολάχ. Η Χεζμπολάχ πλήρωσε για αυτό το όπλο που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί εναντίον της.

Michael: Την πήραν σε καλή τιμή.

Η «καλή τιμή» σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν μπορούσε να είναι πολύ χαμηλή, γιατί θα προκαλούσε υποψίες. Τελικά, η Χεζμπολάχ αγόρασε πάνω από 16.000 από αυτούς τους εκρηκτικούς ασυρμάτους, τους οποίους το Ισραήλ δεν ενεργοποίησε για 10 χρόνια, μέχρι πριν από τρεις μήνες.

Lesley Stahl: Πώς καταφέρατε να πείσετε τη Χεζμπολάχ να τους αγοράσει;

Michael: Προφανώς δεν ήξεραν ότι τους αγόραζαν από το Ισραήλ.

Lesley Stahl: Από ποιον τους αγόρασαν ή νόμιζαν ότι τους αγόραζαν;

Michael: Έχουμε μια απίστευτη γκάμα δυνατοτήτων για να δημιουργούμε ξένες εταιρείες που δεν μπορούν να συνδεθούν με το Ισραήλ. Εταιρείες-κελύφη πάνω σε εταιρείες-κελύφη, ώστε να επηρεάσουμε την αλυσίδα εφοδιασμού προς όφελός μας. Δημιουργούμε έναν φανταστικό κόσμο. Είμαστε μια παγκόσμια εταιρεία παραγωγής. Γράφουμε το σενάριο, είμαστε οι σκηνοθέτες, οι παραγωγοί, οι κύριοι ηθοποιοί, και ο κόσμος είναι η σκηνή μας.

Καθώς όμως οι ασύρματοι χρησιμοποιούνται μόνο στη μάχη, η Μοσάντ άρχισε να αναπτύσσει μια νέα συσκευή που οι μαχητές της Χεζμπολάχ θα είχαν πάντα στις τσέπες τους: έναν βομβητή.

Gabriel: Ένας βομβητής είναι σχεδόν ξεπερασμένος παγκοσμίως, αλλά η Χεζμπολάχ τον χρησιμοποιεί ακόμα.

Σύμφωνα με το CBS NEWS, το 2022, ο “Gabriel” και η ομάδα του ξεκίνησαν να αναπτύσσουν τη δεύτερη φάση της επιχείρησης: τους παγιδευμένους βομβητές. Αρχικά, ανακάλυψε ότι η Χεζμπολάχ αγόραζε βομβητές από μια εταιρεία στην Ταϊβάν, που ονομάζεται Gold Apollo.

Lesley Stahl: Αυτός είναι ο βομβητής που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ. Είναι πολύ κομψός, πολύ γυαλιστερός, και σίγουρα χωράει σε τσέπη. Τι κάνατε για να τον μετατρέψετε σε βόμβα;

Gabriel: Για να τον μετατρέψουμε σε βόμβα, έπρεπε να τον μεγαλώσουμε λίγο.

Αυτό έγινε για να τοποθετηθούν τα εκρηκτικά μέσα του. Χρησιμοποιώντας ομοιώματα, η Μοσάντ, όπως ισχυρίζεται, πραγματοποίησε δοκιμές με τον βομβητή σε ένα γάντι με επένδυση, ώστε να ρυθμίσει τα γραμμάρια των εκρηκτικών, για να είναι αρκετά για να τραυματίσουν τον μαχητή – αλλά όχι το άτομο δίπλα του.

Gabriel: Αν πατήσουμε το κουμπί, ο μόνος που θα τραυματιστεί είναι ο ίδιος ο τρομοκράτης. Ακόμη κι αν η γυναίκα ή η κόρη του βρίσκονται δίπλα του, μόνο εκείνος θα υποστεί βλάβη.

Lesley Stahl: Το δοκιμάσατε αυτό;

Gabriel: Ναι. Δοκιμάζουμε τα πάντα διπλά, τριπλά, πολλές φορές, για να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει ελάχιστη ζημιά.

Lesley Stahl: Μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συσκευή εντοπισμού; Είχε δυνατότητες συλλογής πληροφοριών;

Gabriel: Όχι. Πρόκειται για μια πολύ απλή συσκευή από τη φύση της. Αυτός είναι ο λόγος που τη χρησιμοποιούν. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας τρόπος να την παρακολουθήσεις. Δέχεται μόνο μηνύματα και περιέχει μερικά γραμμάρια εκρηκτικού.

Η Μοσάντ δοκίμασε ακόμη και τους ήχους κλήσης, ώστε να βρει έναν ήχο που να ακούγεται αρκετά επείγον για να ωθήσει κάποιον να βγάλει τον βομβητή από την τσέπη του. Επίσης, δοκίμασαν πόσο χρόνο χρειάζεται κάποιος να απαντήσει σε έναν βομβητή: κατά μέσο όρο, επτά δευτερόλεπτα. Όμως, πώς θα έπειθαν τη Χεζμπολάχ να στραφεί σε αυτόν τον μεγαλύτερο σε μέγεθος βομβητή;

Gabriel: Θυμάμαι τη μέρα που πήγα στον διευθυντή μας, τον έβαλα πάνω στο τραπέζι και ήταν έξαλλος. Μου είπε: «Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αγοράσει κανείς μια τόσο μεγάλη συσκευή. Δεν είναι βολική στην τσέπη τους. Είναι βαριά».

Lesley Stahl: Πολύ βαριά.

Gabriel: «Πολύ βαριά. Δεν κάνει, πήγαινε πίσω και φέρε μου κάτι άλλο». Μου πήρε δύο εβδομάδες να τον πείσω ότι, αν και είναι άσχημο, έχει χαρακτήρα.

«Χαρακτήρα» εννοούν τα πρόσθετα χαρακτηριστικά, τα οποία προώθησαν με ψεύτικες διαφημίσεις στο YouTube. Το να είναι για παράδειγμα ανθεκτικό. Ανθεκτικό στη σκόνη. Αδιάβροχο. Να έχει μεγάλη διάρκεια μπαταρίας.

Gabriel: Φτιάξαμε διαφημιστικά βίντεο και φυλλάδια και τα ανεβάσαμε στο διαδίκτυο. Και έγινε το καλύτερο προϊόν στον κόσμο στην κατηγορία του.

Lesley Stahl: Υπήρχαν και άλλοι πέρα από τη Χεζμπολάχ που ήθελαν να το αγοράσουν με βάση όσα έλεγαν για αυτό στο διαδίκτυο;

Gabriel: Ναι. Λάβαμε αρκετά αιτήματα από κανονικούς πιθανούς πελάτες. Φυσικά, δεν στείλαμε σε κανέναν. Απλώς τους δίναμε μια ακριβή τιμή.

Η Μοσάντ ήθελε να χρησιμοποιήσει το όνομα «Gold Apollo» για τον βομβητή της. Έτσι, ίδρυσε εταιρείες-φαντάσματα, συμπεριλαμβανομένης μίας σε αυτό το κτίριο στην Ουγγαρία, για να ξεγελάσει την ταϊβανέζικη εταιρεία να συνεργαστεί μαζί τους.

Lesley Stahl: Η εταιρεία στην Ταϊβάν, Gold Apollo, γνώριζε ότι συνεργαζόταν με ανθρώπους της Μοσάντ;

Gabriel: Η Gold Apollo δεν είχε ιδέα ότι συνεργαζόταν με τη Μοσάντ.

Και ούτε η Χεζμπολάχ.

Gabriel: Όταν αγοράζουν από εμάς, δεν έχουν ιδέα ότι αγοράζουν από τη Μοσάντ. Δημιουργούμε κάτι σαν το «Truman Show», όπου τα ελέγχουμε όλα από πίσω. Για τη δική τους εμπειρία, όλα είναι φυσιολογικά. Όλα ήταν 100% «kosher», από τους επιχειρηματίες και το μάρκετινγκ έως τους μηχανικούς και την έκθεση προϊόντων.

Gabriel: Για να προχωρήσει το σχέδιο, η Μοσάντ προσέλαβε τη γυναίκα πωλήτρια της Gold Apollo, με την οποία η Χεζμπολάχ είχε ήδη συνεργαστεί. Τους προσέφερε την πρώτη παρτίδα βομβητών ως αναβάθμιση «χωρίς χρέωση». Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, η Χεζμπολάχ είχε 5.000 βομβητές στις τσέπες των μαχητών της.

Το ερώτημα για το Ισραήλ ήταν το πότε να ενεργοποιηθούν οι  βόμβες αυτές. Υπήρχαν ενδείξεις ότι η Χεζμπολάχ μπορεί να άρχιζε να υποψιάζεται κάτι για τις συσκευές.

Ο αρχηγός της Μοσάντ, Ντάντι Μπαρνέα, ήταν εκείνος που έδωσε το πράσινο φως, ξεκινώντας την επίθεση. Στις 17 Σεπτεμβρίου, στις 3:30 μ.μ., οι βομβητές άρχισαν να ηχούν σε όλο τον Λίβανο.

Lesley Stahl: Αν καταλαβαίνω σωστά, οι χρήστες αυτών των βομβητών έλαβαν ένα μήνυμα που έλεγε: «Έχετε ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα». Για να το αποκτήσουν, έπρεπε να πατήσουν τα δύο κουμπιά. Αυτό σήμαινε ότι θα εκρήγνυνταν στα χέρια τους.

Gabriel: Αυτός ήταν ο στόχος.

Lesley Stahl: Αν κάποιος δεν πατούσε τα δύο κουμπιά, τι συνέβαινε;

Gabriel: Το ίδιο αποτέλεσμα. Θα εκρήγνυτο έτσι κι αλλιώς.

Lesley Stahl: Οι εκρηκτικοί μηχανισμοί ενεργοποιήθηκαν από το Ισραήλ;

Gabriel: Ναι.

Ακολούθησε χάος. Άνθρωποι με βομβητές που εκρήγνυνταν στους δρόμους, πάνω σε μοτοσυκλέτες, νοσοκομεία γεμάτα τραυματίες – ακρωτηριασμένα μέλη, ματωμένοι, τυφλωμένοι, τραύματα στα στομάχια.

Την επόμενη μέρα, η Μοσάντ ενεργοποίησε τους ασυρμάτους που ήταν αδρανείς για 10 χρόνια, μερικοί από τους οποίους εξερράγησαν στις κηδείες όσων σκοτώθηκαν από τους βομβητές. Συνολικά, περίπου 30 άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων δύο παιδιών, και περίπου 3.000 τραυματίστηκαν.

Gabriel: Ο στόχος δεν ήταν να σκοτώσουμε τρομοκράτες της Χεζμπολάχ. Αν απλώς πεθάνει, είναι νεκρός. Αλλά αν τραυματιστεί, πρέπει να τον πάνε στο νοσοκομείο, να τον φροντίσουν. Πρέπει να επενδύσουν χρήματα και προσπάθειες. Και αυτοί οι άνθρωποι χωρίς χέρια και μάτια είναι ζωντανή απόδειξη, περπατώντας στον Λίβανο, ότι «μην τα βάζετε μαζί μας». Είναι ζωντανή απόδειξη της ανωτερότητάς μας σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Δύο μέρες μετά την επίθεση, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, πραγματοποίησε διάγγελμα.

Gabriel: Αν κοιτάξετε στα μάτια του, ήταν ηττημένος. Είχε ήδη χάσει τον πόλεμο. Και οι στρατιώτες του τον κοιτούσαν κατά τη διάρκεια της ομιλίας. Είδαν έναν σπασμένο ηγέτη. Αυτό ήταν το σημείο καμπής του πολέμου. Δεν ξέρω αν ξέρετε ότι ο Νασράλα, όταν ενεργοποιήσαμε τους βομβητές, είχε κοντά του στο καταφύγιο αρκετούς ανθρώπους με βομβητές που έλαβαν το μήνυμα. Και μπροστά στα μάτια του, τους είδε να καταρρέουν.

Lesley Stahl: Πώς το ξέρετε αυτό;

Gabriel: Είναι μια ισχυρή φήμη.

Τις επόμενες μέρες, η ισραηλινή αεροπορία χτύπησε στόχους σε όλο τον Λίβανο, σκοτώνοντας πάνω από χίλιους ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων άμαχοι. Στις 27 Σεπτεμβρίου, έριξε τεράστιες βόμβες στο καταφύγιο του Νασράλα, σκοτώνοντάς τον. Δύο μήνες αργότερα, μετά από περισσότερες ισραηλινές επιθέσεις και θανάτους αμάχων, Ισραήλ και Χεζμπολάχ αποφάσισαν κατάπαυση του πυρός.

Lesley Stahl: Καταστρέψατε ολοκληρωτικά και συνθλίψατε τη Χεζμπολάχ;

Gabriel: Νομίζω ότι είναι μια μεγάλη ερώτηση. Και νομίζω ότι η ειλικρινής απάντηση είναι όχι. Αλλά νομίζω ότι μετά το σημείο καμπής με τους βομβητές, τους ασυρμάτους και τις επιθέσεις του IDF, βάλαμε τη Χεζμπολάχ σε μια πολύ, πολύ δύσκολη κατάσταση – χωρίς αλυσίδα διοίκησης, χωρίς ηθικό στους στρατιώτες τους, ζητώντας, ικετεύοντας για κατάπαυση του πυρός.

Lesley Stahl: Επαναφέρατε το αίσθημα ανωτερότητάς σας, αλλά τι γίνεται με τη φήμη σας ως προς τηθ ηθική; Δεν νομίζετε ότι το Ισραήλ πρέπει να ανησυχεί για τη φήμη του;

Gabriel: Σίγουρα. Αλλά υπάρχει μια ιεράρχηση. Πρώτα πρέπει να προστατεύσετε τον λαό σας από το να σκοτωθεί κατά χιλιάδες. Και μετά η φήμη.

Lesley Stahl: Πώς επηρεάζει αυτό την κατάσταση με τη Χαμάς;

Michael: Ο αέρας βγήκε από τη μάχη της Χεζμπολάχ μετά την επιχείρηση με τους βομβητές. Και ελπίζω ότι θα έχει αντίκτυπο και στη Χαμάς και στην κατάσταση με τους ομήρους, γιατί βλέπουν γύρω τους και δεν βλέπουν κανέναν δίπλα τους. Είναι εντελώς απομονωμένοι τώρα.

Lesley Stahl: Όσον αφορά τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου με τους ασυρμάτους και τους βομβητές, θα το χαρακτηρίζατε ψυχολογικό πόλεμο;

Michael: Την επόμενη μέρα που εξερράγησαν οι βομβητές, οι άνθρωποι φοβόντουσαν να ανοίξουν τα κλιματιστικά στον Λίβανο, γιατί φοβούνταν ότι θα εκραγούν. Οπότε υπήρχε πραγματικός φόβος.

Lesley Stahl: Ήταν αυτή η πρόθεση;

Michael: Θέλουμε να νιώσουν ευάλωτοι, όπως είναι. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ξανά τους βομβητές, γιατί το έχουμε ήδη κάνει. Προχωρήσαμε ήδη στο επόμενο σχέδιο. Και αυτοί πρέπει να συνεχίσουν να μαντεύουν ποιο θα είναι το επόμενο.