Πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τραμπ προειδοποιεί για μεγάλη διεθνή κρίση

Ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ντόναλντ Τραμπ, Τζον Μπόλτον, προειδοποιεί ότι μια μεγάλη διεθνής κρίση είναι «πολύ πιο πιθανή» κατά τη δεύτερη θητεία του πρώην προέδρου, εξαιτίας της «αδυναμίας του να επικεντρωθεί» σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Ο Μπόλτον, που υπηρέτησε για 17 μήνες ως ο μακροβιότερος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, προχώρησε σε δριμεία κριτική για την έλλειψη γνώσεων, ενδιαφέροντος για τα γεγονότα ή μιας συνεκτικής στρατηγικής από τον Τραμπ. Περιέγραψε τη διαδικασία λήψης αποφάσεών του ως καθοδηγούμενη από προσωπικές σχέσεις και «στιγμιαίες εκλάμψεις» και όχι από βαθιά κατανόηση των εθνικών συμφερόντων.

Ο Μπόλτον απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς του Τραμπ κατά τη διάρκεια της φετινής προεκλογικής εκστρατείας ότι μόνο αυτός μπορεί να αποτρέψει έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και να φέρει γρήγορα τέλος στις συγκρούσεις στη Γάζα και την Ουκρανία.

«Είναι τυπικός Τραμπ: όλα είναι φανφαρονισμοί», δήλωσε ο Μπόλτον στον Guardian. «Ο κόσμος είναι πιο επικίνδυνος από ό,τι ήταν όταν ήταν πρόεδρος. Η μόνη πραγματική κρίση που είχαμε ήταν η Covid, η οποία είναι μια μακροπρόθεσμη κρίση και όχι ενάντια σε συγκεκριμένη ξένη δύναμη αλλά σε μια πανδημία».

«Ο κίνδυνος μιας διεθνούς κρίσης, παρόμοιας με εκείνες του 19ου αιώνα, είναι πολύ πιο πιθανός σε μια δεύτερη θητεία του Τραμπ. Δεδομένης της αδυναμίας του Τραμπ να επικεντρωθεί στη συνεκτική λήψη αποφάσεων, ανησυχώ ιδιαίτερα για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτό», δήλωσε ο Τζον Μπόλτον.

Η διαδρομή του Τζον Μπόλτον

Ο 76χρονος Μπόλτον είναι γνωστός για τη σκληρή στάση του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Υποστήριξε την εισβολή στο Ιράκ το 2003 και έχει ζητήσει αμερικανικές στρατιωτικές ενέργειες εναντίον του Ιράν, της Βόρειας Κορέας και άλλων χωρών λόγω των προσπαθειών τους να αποκτήσουν πυρηνικά, χημικά ή βιολογικά όπλα.

Υπήρξε πρεσβευτής του Τζορτζ Μπους στον ΟΗΕ για 16 μήνες, αφού προηγουμένως είχε διατελέσει διαπραγματευτής εξοπλισμών στο Υπουργείο Εξωτερικών και είχε υπηρετήσει στις κυβερνήσεις των Ρόναλντ Ρίγκαν και Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου.

Διετέλεσε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Σεπτέμβριο του 2019.

Ο Τραμπ δεν ξέρει από εξωτερική πολιτική και εθνική ασφάλεια, σύμφωνα με τον Μπόλτον

Ο Μπόλτον θυμήθηκε: «Πίστευα ότι, όπως κάθε Αμερικανός πρόεδρος πριν από αυτόν, το βάρος των ευθυνών, ιδιαίτερα σε θέματα εθνικής ασφάλειας, η σοβαρότητα των ζητημάτων που αντιμετώπιζε, και οι συνέπειες των αποφάσεών του θα πειθαρχούσαν τον τρόπο σκέψης του, οδηγώντας σε σοβαρά αποτελέσματα.

Αποδείχθηκε ότι έκανα λάθος. Μέχρι να φτάσω εκεί, πολλά από τα πρότυπα συμπεριφοράς είχαν ήδη καθιερωθεί και δεν άλλαξαν ποτέ, και πιθανότατα, ακόμα και αν είχα φτάσει νωρίτερα, δεν θα μπορούσα να τα επηρεάσω. Αλλά σύντομα μετά την άφιξή μου έγινε σαφές ότι η πνευματική πειθαρχία δεν υπήρχε στο λεξιλόγιο του Τραμπ».

Με μια έντονη απόκλιση από την παραδοσιακή εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει βασίσει την εκστρατεία του στη σημαία του «America First», προωθώντας απομονωτισμό, μη-παρεμβατισμό και προστατευτισμό στο εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών δασμών.

Ο Τζον Μπόλτον συμφώνησε με «πολλές» από τις αποφάσεις του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία, αλλά βρήκε ότι είχαν τη συνοχή «μιας σειράς στιγμιαίων εκλάμψεων», όπως είπε. «Δεν έχει φιλοσοφία, δεν κάνει πολιτική με τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε, δεν έχει στρατηγική για την εθνική ασφάλεια.

Στο βιβλίο μου είπα ότι οι αποφάσεις του είναι σαν ένα αρχιπέλαγος από κουκκίδες. Μπορείς να προσπαθήσεις να τραβήξεις γραμμές μεταξύ τους, αλλά ούτε καν αυτός μπορεί να το κάνει. Προσπαθείς να πάρεις μία σωστή απόφαση τη φορά. Τουλάχιστον αυτό πίστευαν οι σύμβουλοί του: ότι θα μπορούσαμε να συνδέσουμε αρκετές σωστές αποφάσεις. Αλλά αυτός δεν το έβλεπε έτσι».

Ο 45ος πρόεδρος «μπορούσε να είναι γοητευτικός», παραδέχθηκε ο Μπόλτον, και έδινε έμφαση στις προσωπικές σχέσεις με αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας, ο Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας και ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας. Ωστόσο, του έλειπε η επάρκεια που απαιτείται για τη θέση και έδειξε μια κατάφωρη αδιαφορία για τις καθημερινές ενημερώσεις εθνικής ασφάλειας που λαμβάνουν οι πρόεδροι.

«Δεν ξέρει πολλά για την εξωτερική πολιτική. Δεν είναι μεγάλος αναγνώστης. Διαβάζει εφημερίδες ανά διαστήματα, αλλά τα ενημερωτικά έγγραφα σχεδόν ποτέ δεν τα διαβάζει, γιατί δεν πιστεύει ότι είναι σημαντικά. Δεν ιστεύει ότι αυτά τα δεδομένα είναι σημαντικά. Νομίζει ότι κοιτάζει τον άλλο απέναντι στο τραπέζι στα μάτια και κλείνουν μια συμφωνία, και αυτό είναι το σημαντικό».

“Ο Τραμπ πιστεύει ότι έχει μια φιλία με τον Πούτιν”

Ο Τραμπ πιστεύει ότι έχει μια φιλία με τον Πούτιν, πρόσθεσε ο Μπόλτον. «Δεν ξέρω τι πιστεύει ο Πούτιν για τη σχέση του με τον Τραμπ, αλλά πιστεύει ότι ξέρει πώς να τον χειριστεί, ότι είναι εύκολος στόχος. Ο Τραμπ δεν το βλέπει αυτό καθόλου.

Αν βασίζεις τα πάντα στις προσωπικές σχέσεις και δεν καταλαβαίνεις πώς σε βλέπει ο άνθρωπος από την άλλη πλευρά, αυτή είναι μια σοβαρή έλλειψη επίγνωσης της κατάστασης που μπορεί μόνο να προκαλέσει προβλήματα».

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει τον θαυμασμό του για αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Πούτιν και ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, ενώ δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αποχώρησης από το ΝΑΤΟ. Όταν ρωτήθηκε για τη διαβόητη πλέον συμπάθεια του Τραμπ προς αυταρχικούς ηγέτες, ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας απάντησε: «Υποθέτω ότι ένας ψυχολόγος θα είχε καλύτερη κατανόηση αυτού, αλλά πιστεύω ότι ο Τραμπ απολαμβάνει να είναι ο “μεγάλος” και του αρέσουν και οι άλλοι “μεγάλοι”».

«Αυτοί οι άλλοι “μεγάλοι” δεν έχουν ενοχλητικά ανεξάρτητα κοινοβούλια και δικαστήρια, και κάνουν πράγματα που ένας “μεγάλος” όπως ο Τραμπ δεν μπορεί να κάνει, και θα ήθελε να μπορούσε. Είναι πολύ πιο διασκεδαστικό αν δεν έχεις τους περιορισμούς που επιβάλλουν τα συνταγματικά καθεστώτα», σχολίασε ο Μπόλτον.

Τις τελευταίες ημέρες, ο Τραμπ αναστάτωσε και πάλι τους διπλωμάτες απειλώντας να πάρει πίσω τη Διώρυγα του Παναμά, καλώντας τις ΗΠΑ να αγοράσουν τη Γροιλανδία και προτείνοντας ο Καναδάς να γίνει η 51η πολιτεία. Ο Κιμ Ντάροκ, που υπηρέτησε ως πρέσβης της Βρετανίας στην Ουάσινγκτον από το 2016 έως το 2020, δήλωσε στο Sky News ότι η δεύτερη θητεία του Τραμπ θα είναι «σαν έναν αδιάκοπο καβγά σε μπαρ».

Ο Μπόλτον συμφωνεί ότι μια δεύτερη θητεία του Τραμπ θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ασύνετη και αποσταθεροποιητική από την πρώτη: «Αισθάνεται πλέον πιο σίγουρος για την κρίση του, έχοντας επανεκλεγεί, κάτι που θα κάνει ακόμη πιο δύσκολη την επιβολή οποιασδήποτε πνευματικής πειθαρχίας στις αποφάσεις του».

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία μέσα σε μία ημέρα, προκαλώντας ανησυχίες για έναν συμβιβασμό που θα σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και θα αναγκάσει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη. Ο Μπόλτον σχολίασε: «Ανησυχώ πολύ ότι θέλει να τελειώσει αυτό το θέμα. Το θεωρεί ως τον πόλεμο του Μπάιντεν.

«Είπε στην εκστρατεία του ότι, αν ήταν πρόεδρος, αυτό δεν θα είχε συμβεί, κάτι που φυσικά δεν μπορεί να αποδειχθεί. Θέλει να το αφήσει πίσω του, κάτι που υποδηλώνει έντονα ότι δεν τον ενδιαφέρει με ποιους όρους θα γίνει. Και υποψιάζομαι ότι πραγματικά δεν τον νοιάζει. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για την Ουκρανία».

“Πραγματικά επικίνδυνες” οι επιλογές Τραμπ για μυστικές υπηρεσίες και FBI

Ο Μπόλτον επαίνεσε τις επιλογές του Τραμπ για τον γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο και τον βουλευτή Μάικ Βαλτς για τις θέσεις του υπουργού Εξωτερικών και του συμβούλου εθνικής ασφάλειας αντίστοιχα. Ωστόσο, χαρακτήρισε τις υποψηφιότητες της Τουλσί Γκάμπαρντ για τη διεύθυνση των μυστικών υπηρεσιών και του Κας Πατέλ για τη διεύθυνση του FBI ως «πραγματικά επικίνδυνες», υποστηρίζοντας ότι οι απόψεις της Γκάμπαρντ ανήκουν «σε έναν διαφορετικό πλανήτη».

Η Γκάμπαρντ είναι εδώ και χρόνια επικριτική προς την επιθετική εξωτερική πολιτική και το κατεστημένο εθνικής ασφάλειας, που το 2016 ο Μπεν Ρόουντς, τότε αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπαράκ Ομπάμα, είχε αποκαλέσει ειρωνικά «η μάζα». Ο Μπόλτον, ωστόσο, απορρίπτει αυτή τη χαρακτηρολογία.

«Δεν νομίζω ότι υπάρχει μια “μάζα” στην εξωτερική πολιτική», είπε. «Υπάρχει μια φιλελεύθερη, δημοκρατική μάζα που είναι αρκετά προβληματική, αλλά το Ρεπουμπλικανικό κόμμα παραμένει ουσιαστικά ρεϊγκανικό στην προσέγγισή του. Ο Τραμπ είναι μια παρέκκλιση και, όταν εγκαταλείψει την πολιτική σκηνή, το κόμμα θα επανέλθει. Ωστόσο, για τα επόμενα τέσσερα χρόνια είμαστε υπό την επιρροή του Τραμπ και πολλές ζημιές θα μπορούσαν να γίνουν σε αυτή την περίοδο».