Παναγιώτης Λάμπουρας: “Το βιολί με έμαθε να μην επιζητώ το γρήγορο και εύκολο αποτέλεσμα”

Ο βιολονίστας και τραγουδοποιός Παναγιώτης Λάμπουρας, ύστερα από τα επιτυχημένα solo concerts στην Αθήνα, επανέρχεται την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου στον μυσταγωγικό χώρο της Αγγλικανικής εκκλησίας του Αγίου Παύλου με μία ακόμα απρόβλεπτη συναυλία με μοναδικό άξονα τα τραγούδια του και τις πρωτοποριακές ενορχηστρώσεις του.

Ως μουσικός πειραματίζεται και δοκιμάζει συνεχώς καινούργιους ήχους αλλά και διαφορετικά όργανα. Μαζί με το βιολί του, τα keyboards, τις κιθάρες, το μαντολίνο και τις λούπες φέρνει στο φως τα κομμάτια που έχει συνθέσει ο ίδιος σε στιγμές που ηχογραφούσε και δοκίμαζε τα τραγούδια με πολύτιμο στόχο την ανάδειξη μιας βαθιάς και αληθινής μουσικής διαδικασίας.

Πριν τον δούμε για άλλη μια φορά live την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου, μερικές ερωτήσεις θα μας κάνουν να τον γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.

Πότε ξεκίνησες το βιολί και τις σπουδές στην κλασική μουσική και πώς επηρέασε αυτή η παιδεία τη μετέπειτα μουσική σου πορεία και τις επιλογές σου ως τραγουδοποιός;
Ξεκίνησα βιολί σε μικρή ηλικία όταν ήμουν πέντε ετών και συνέχισα για πολλά χρόνια μέχρι να ολοκληρώσω τις σπουδές μου και να πάρω το Δίπλωμα Κλασικού Βιολιού. Αργότερα, οι σπουδές μου στο Εξωτερικό μου έδωσαν τη δυνατότητα να καταλάβω τί πραγματικά θέλω και τί μπορούσα να ακολουθήσω. Φυσικά είχα επηρεαστεί βαθιά από την Κλασική Μουσική και την εκπαίδευσή μου στο βιολί, αλλά είχα αρχίσει να καταλαβαίνω πως θα ασφυκτιούσα εάν ακολουθούσα έναν συγκεκριμένο δρόμο όπως για παράδειγμα ενός μουσικού ορχήστρας.

Ένιωθα πως η ενασχόλησή μου με την τέχνη της μουσικής ήθελα να έχει ελευθερία κινήσεων και επιλογών και να μπορώ να δημιουργώ συνεχώς καινούργια πράγματα. Όταν άρχισα να γράφω τα δικά μου τραγούδια και να παρουσιάζω σε συναυλίες τη μουσική που αγαπώ, μπορώ να πω πως ήμουν ήδη επηρεασμένος από την προηγούμενη πορεία μου. Έτσι, χρησιμοποιώντας αυτό σαν εναρκτήρια δύναμη, βρήκα καλύτερα τον δρόμο που ήθελα να συνεχίσω για να γράψω και να κυκλοφορήσω τα δικά μου κομμάτια, συνδυάζοντας διαφορετικά είδη που αγαπώ.

Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να ακολουθήσεις την κατεύθυνση του τραγουδιού και της σύνθεσης, παρά αμιγώς τον δρόμο της κλασικής μουσικής;
Το τραγούδι βρισκόταν πάντα στη ζωή μου από πολύ μικρός. Στην εφηβεία άρχισα παράλληλα να ανακαλύπτω την ελληνική μουσική, από τα λαϊκά μέχρι τα πιο σύγχρονα. Έβρισκα σύνδεση σε αυτά όπως και με τα υπόλοιπα που μελετούσα στο βιολί με έναν διαφορετικό τρόπο πιο απλό και άμεσο. Όσο μεγάλωνα τόσο μεγάλωνε και η ανάγκη μου να εκφράσω αυτά που ένιωθα μέσω του τραγουδιού. Έτσι, άρχισα να γράφω κάποια στιγμή. Καταλάβαινα πως αυτά που ήθελα να δηλώσω και να δημιουργήσω, έφευγαν από τα όρια της μουσικής και γινόντουσαν λέξεις, είχαν λόγια, κατέληγαν σε τραγούδια.

Ο δρόμος της κλασικής μουσικής δε με εμπόδισε ποτέ ίσα ίσα νομίζω μου έδωσε μια πολύ γερή και δυνατή βάση για να κάνω περισσότερα. Για παράδειγμα εάν δεν είχα διανύσει όλον αυτόν τον δρόμο στο βιολί, δεν θα μπορούσα να περάσω με ευκολία σε άλλα όργανα κάτι που μου αρέσει πολύ, να πειραματίζομαι δηλαδή και σε άλλα πεδία. Επίσης, στα φοιτητικά μου χρόνια ξεκίνησα να ανακαλύπτω την παραδοσιακή μουσική και άνοιξε ένας νέος ορίζοντας που πιστεύω άλλαξε πολύ και τον τρόπο που γράφω.

Στον πρώτο σου δίσκο «Υδρόγειος», συνδύασες διάφορα μουσικά είδη, από την κλασική μουσική μέχρι την παραδοσιακή και την ethnic. Ποιες είναι γενικότερα οι μουσικές επιρροές σου; 
Ποτέ δεν υπήρξε διαχωρισμός στη μουσική μέσα μου μέχρι και τώρα, οτιδήποτε ηχεί όμορφα, οτιδήποτε μου προκαλεί δόνηση και συγκίνηση μπορώ να ταυτιστώ και να το συμπεριλάβω σε αυτά που κάνω. Για παράδειγμα στις συναυλίες μου μπορεί κάποιος να ακούσει από ένα Αραβικό κομμάτι της Φεϊρούζ σε ρυθμό τσιφτετέλι που έχω διασκευάσει, μέχρι ένα μπαρόκ κονσέρτο για Βιολί του Βιβάλντι ή ένα παραδοσιακό μοιρολόι από την Ήπειρο μέχρι Γιάννη Σπανό.

Αυτά εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους αλλά για εμένα συνδέονται βάση του συναισθήματος που μου προκαλούν ή στο πως μπορώ να τα μεταφέρω πάνω στη σκηνή. Φαντάζομαι έτσι και ο πρώτος μου δίσκος “Η Υδρόγειος”, αποτέλεσε την πρώτη μου απόπειρα να συμπεριλάβω όλα όσα αγαπώ. Νομίζω προσπαθούσα πολύ κι εγώ να καταλάβω τι μουσική κάνω μέχρι που έπαψε να με απασχολεί κι απλά ακολουθώ το ένστικτό μου και κάνω αυτό που μου αρέσει.

Ποια είναι η σχέση σου με την ελληνική λαϊκή μουσική και πώς αυτή η παράδοση συνδέεται με τη μουσική σου και τον τρόπο που γράφεις τα τραγούδια σου; 
Σέβομαι πάρα πολύ την ελληνική λαϊκή μουσική και έχω μεγαλώσει ακούγοντας από μικρός λαϊκά από Τσιτσάνη και Ζαμπέτα μέχρι Ξαρχάκο, Νικολόπουλο και τους πιο σύγχρονους συνθέτες. Τους έχω μελετήσει και έχω αγαπήσει το τραγούδι πρώτα ως ακροατής και μετά ως μουσικός ή τραγουδιστής. Δε μπορώ να πω πως η μουσική που δημιουργώ έχει προφανή λαϊκά στοιχεία.

Ίσως με έναν πιο έμμεσο τρόπο θα μπορούσε κάποιος να το διακρίνει. Επειδή η τέχνη της σύνθεσης και της τραγουδοποιίας όμως έρχεται από μια μυστηριώδη πηγή και αφορά το υποσυνείδητό μας, ανακινούνται μέσα μας τα βιώματα και οι αναμνήσεις μας, όσα έχουμε ακούσει άθελά μας και όσα μας έχουν συγκινήσει. Αυτό λοιπόν, ούτως ή άλλως θα έχει μεταφερθεί με κάποιον τρόπο στα τραγούδια και τη μουσική μου. Κάποια γυρίσματα στη φωνή ή κάποιοι δρόμοι από λαϊκά κομμάτια.

Τι σημαίνει το βιολί για σένα και ποια η “λειτουργία” του στις ζωντανές εμφανίσεις σου;
Το βιολί είναι ο λόγος που είμαι μουσικός. Είναι η αρχή των πραγμάτων και η ισορροπία στην καθημερινότητά μου. Για πολλά χρόνια δυσκολεύτηκα να το εξερευνήσω μέσα στις ατελείωτες ώρες μελέτης και ακόμα και τώρα εκπλήσσομαι από τις νέες δυνατότητές του. Αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Υπάρχουν άπειροι τρόποι να παιχτεί μια φράση δεδομένου πως αυτό εξαρτάται από τόσους πολλούς διαφορετικούς παράγοντες και διαστάσεις.

Το δοξάρι, το αριστερό χέρι που ακουμπά στη χορδή, η κίνηση, η επιτάχυνση, η γωνία και η κλίση που ακουμπά. Αυτά είναι πράγματα που έχουν τόση λεπτομέρεια και γοητεία που δεν στερεύει ποτέ το αίσθημα για εξερεύνηση ή καλυτέρευση. Το βιολί μου έδωσε την υπομονή να μην περιμένω και να μην επιζητώ το γρήγορο και εύκολο αποτέλεσμα, μου έδωσε ένα μεγαλύτερο δώρο της υπομονής και της εμβάθυνσης. Θέλω να υπάρχει στις ζωντανές εμφανίσεις και δεν λείπει σχεδόν ποτέ, είναι κάτι που κι εγώ επιζητώ και που μου δίνει την αίσθηση της ασφάλειας, της πιο αληθινής μου φωνής.

Τα τραγούδια σου είναι συνήθως βιωματικά; Υπάρχουν φορές που επινοείς ιστορίες ή συνήθως γράφεις από προσωπική εμπειρία;
Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη “μέθοδο” που ακολουθώ. Συνήθως είναι τραγούδια που έρχονται από μια αναλυτική διάθεση που ήδη έχω στα πράγματα και αφορούν κυρίως πώς βλέπω τον κόσμο από μέσα προς τα έξω. Πώς μπορώ να κατανοήσω την ανθρώπινη φύση μέσα από την εξερεύνηση και τον στοχασμό. Μέχρι στιγμής δεν μπορώ να πω πως έχω γράψει παρακινούμενος από άλλες ιστορίες ή μεμονωμένα γεγονότα. Αυτό δε σημαίνει πως δεν επηρεάζομαι από τον κόσμο και φυσικά έχω πολλά ερεθίσματα που μπορεί το ένα να οδηγήσει στο άλλο. Μια στιγμή συγκίνησης μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο που θα σε οδηγήσει σε κάτι άλλο και αυτό σε κάτι επόμενο. Τα τραγούδια που γράφω μέχρι τώρα προέρχονται από μια βαθύτερη ανάγκη να καταλάβω τον εαυτό μου, το πώς λειτουργώ μέσα στον κόσμο σαν μια εξειδικευμένη φιλοσοφία που έχει ο κάθε άνθρωπος όταν διανύει τη ζωή του.

Όμως καθώς μεγαλώνω νομίζω πως αυτή η ανάγκη μου φεύγει από μένα και μοιραία παρακολουθώ περισσότερο πώς αλλάζει ο κόσμος και τί χρειάζεται. Για παράδειγμα, το “Βράδυ στην Αθήνα” είναι ένα αφηγηματικό τραγούδι των ανθρώπων που ζουν στην πόλη, έτσι όπως το φαντάστηκα ότι συμβαίνει μέσα στα σπίτια και τις ζωές τους. Όπως και το νέο μου τραγούδι το “Ένα παράθυρο ανοιχτό” έχει να κάνει με το πόσο χρειαζόμαστε όλοι ζωτικό αέρα. Ακόμα και στα πιο δυστοπικά περιβάλλοντα ο άνθρωπος έχει ανάγκη την ελπίδα. Αυτό το τραγούδι το έγραψα σκεφτόμενος όλες τις καταστάσεις εγκλεισμού που μπορεί να βιώνει ένας άνθρωπος στο σήμερα είτε ψυχικά είτε σωματικά είτε κοινωνικά.

Ποια είναι η σημαντικότερη πρόκληση/δυσκολία για έναν μουσικό δημιουργό της γενιάς σου, που θέλει να διακριθεί;
Να καταλάβει τι θέλει να κάνει και να το κάνει με τον δικό του τρόπο. Να έχει την υπομονή να δουλέψει πάνω σε αυτό που αγαπάει με φροντίδα και φιλοδοξία χωρίς αυτή να γίνει εμμονή ή να καταλήξει να είναι κάποιος δείκτης επιτυχίας ή αποτυχίας. Έπειτα, το οικονομικό είναι ένα σημαντικό εμπόδιο λόγω της κατάστασης των εταιριών. Όμως, εάν εστιάσει κάποιος στις δυσκολίες που έχουν τα πράγματα θα καταλήγει πάντοτε εκεί, οπότε ας βλέπουμε πέρα από αυτές. Δεν υπάρχουν ιδανικές συνθήκες.

Τι θα ακούσουμε στην επερχόμενη συναυλία σου στον μυσταγωγικό χώρο της Αγγλικανικής εκκλησίας και τι μπορείς να μοιραστείς για τη νέα μουσική σου και το πώς εξελίσσεται η δουλειά σου σε σχέση με τους προηγούμενους δίσκους;
Αυτή την περίοδο ηχογραφώ τον επόμενο δίσκο μου και τρίτο κατά σειρά. Ήδη έχω κυκλοφορήσει ένα τραγούδι που θα βρίσκεται μέσα το “Κοίταγα” και πρόσφατα το “Ένα παράθυρο ανοιχτό”. Την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου θα παρουσιάσω τραγούδια από τους δύο προηγούμενους δίσκους μου “Υδρόγειος” και “Ο Μικρός Χρόνος” και κάποια τραγούδια από τον νέο μου δίσκο που ετοιμάζω. Επίσης, τραγούδια που έχω προσαρμόσει στο εγχείρημα του solo concert, που έχω ενορχηστρώσει διαφορετικά και παρουσιάζω με τρόπο που με εκφράζει πολύ. Φυσικά και κομμάτια από την Κλασική Μουσική και πράγματα που με συγκινούν από την Παγκόσμια Μουσική, όπως και μερικά που ανέφερα προηγουμένως.