ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ “ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ TIKTOK” ΚΑΙ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ

Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τους περίπου 170 εκατομμύρια χρήστες του TikTok στις ΗΠΑ, καθώς η πλατφόρμα αναμένεται να διακόψει τη λειτουργία της στην χώρα την Κυριακή (19/1).

Εκτός εάν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ παρέμβει για να αναστείλει την απαγόρευση.

Επειδή, όμως, τίποτα δεν είναι σίγουρο, πολλοί χρήστες του TikTok – από δημοφιλείς creators και influencers μέχρι ταπεινούς lurkers, που απλώς καταναλώνουν το περιοχόμενο άλλων χρηστών – “έχουν βγει παγανιά”, αναζητώντας νέα ψηφιακή (ή μάλλον socialmediακή) στέγη.

Είναι οι λεγόμενοι #tiktokrefugees (πρόσφυγες του TikTok).

Και -τι ειρωνία- ο δρόμος φαίνεται ότι τους οδηγεί πάλι στην Κίνα, και συγκεκριμένα στο κινέζικο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Xiaohongshu ή αλλιώς RedNote.

Μία εφαρμογή που έχει λίγο από Instagram λίγο από Reddit, λίγο από Pinterest και φυσικά λίγο από TikTok.

Ας τα πιάσουμε, όμως, από την αρχή.

Πόσο πιθανό είναι να κλείσει το TikTok στις ΗΠΑ;

Όπως αναφέραμε και νωρίτερα το TikTok σχεδιάζει να διακόψει τη λειτουργία του στις ΗΠΑ την Κυριακή 19 Ιανουαρίου και να τερματίσει την πρόσβαση στους Αμερικανούς χρήστες, καθώς τότε τίθεται σε ισχύ η απαγόρευση, που έχουν επιβάλει οι ομοσπονδιακές αρχές στην εφαρμογή.

Η εν λόγω εξέλιξη έρχεται ως συνέπεια του νόμου, που υπέγραψε ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζό Μπάιντεν, τον Απρίλιο του 2024, ο οποίος απαιτεί από την κινέζικη εταιρεία ByteDance, μητρική του TikTok, να πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία στις ΗΠΑ έως τις 19 Ιανουαρίου 2025 ή να αναστείλει τις δραστηριότητές της στη χώρα.

Από την πλευρά τους, TikTok και ByteDance έχουν προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι η εν λόγω απαγόρευση παραβιάζει την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, που προστατεύει την ελευθερία του λόγου, και ζητώντας την άρση της απαγόρευσης. Σύμμαχό τους φαίνεται να έχουν και τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει ζητήσει από τους δικαστές να καθυστερήσουν την απόφασή τους, προκειμένου να  δώσει “πολιτική λύση” στο ζήτημα, μετά την ορκωμοσία του.

Ωστόσο. οι δικαστές φαίνεται να κλίνουν προς την επικύρωση του νόμου, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανησυχίες που έχει διατυπώσει ο Μπάιντεν για την εθνική ασφάλεια, με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να κλείσει πράγματι το TikTok στις ΗΠΑ να είναι αυξημένες.

Εάν η απαγόρευση τεθεί σε ισχύ:

• οι υπάρχοντες χρήστες θα εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό, και οι υπηρεσίες που τους παρέχονται σταδιακά θα περιορίζονται μέχρι να σταματήσουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, όταν θα ανοίξουν την εφαρμογή, θα δουν ένα μήνυμα που θα τους κατευθύνει σε έναν ιστότοπο με πληροφορίες για την απαγόρευση, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα να κατεβάσουν τα προσωπικά τους δεδομένα
• οι νέοι χρήστες θα απαγορεύεται να κατεβάσουν την εφαρμογή από τα store της Apple ή της Google

#TikTok Refugees

Με την 19η Ιανουαρίου να πλησιάζει, χιλιάδες χρήστες του TikTok, αυτοαποκαλούμενοι ως “TikTok refugees”, ξεκίνησαν ήδη να εγκαταλείπουν την εφαρμογή, εκφράζοντας τη δυσαρέσκεια και την οργή τους κατά της αμερικανικής κυβέρνησης και στράφηκαν σε μία επίσης κινέζικη πλατφόρμα, το Xiaohongshu.

Σύμφωνα με το CNN, την Τετάρτη (15/1), το hashtag #TikTokRefugee είχε φτάσει σχεδόν τις 250 εκατομμύρια προβολές και πάνω από 5,5 εκατομμύρια σχόλια. Πολλοί Αμερικανοί χρήστες δήλωσαν ότι η εγγραφή τους στην εφαρμογή ήταν μια πράξη αντίστασης στην απαγόρευση του TikTok από την Ουάσινγκτον.

“Η κυβέρνησή μας έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα αν νομίζει ότι θα αποδεχτούμε την απαγόρευση του TikTok”, ανέφερε μία TikToker σε βίντεό της στο Xiaohongshu, που συγκέντρωσε πάνω από 45.000 likes ενώ άλλοι χρήστες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους από την εμπειρία τους στη νέα πλατφόρμα.

Η εφαρμογή Xiaohongshu, γνωστή στην Κίνα ως “Little Red Book”, που μετρά πάνω από 300 εκατομμύρια χρήστες, κυρίως πολίτες της Κίνας, σημειώνει εκρηκτική άνοδο δημοτικότητας διεθνώς, με τις λήψεις στις ΗΠΑ να έχουν τριπλασιαστεί.

Μάλιστα, σύμφωνα με το Reuters, μέσα σε μόλις δύο ημέρες, περισσότεροι από 700.000 νέοι χρήστες εγγράφηκαν στην πλατφόρμα ενώ την Τρίτη (14/1) έγινε η πιο downloaded δωρεάν εφαρμογή στο Apple Store.

Οι Αμερικανοί που έχουν σπεύσει στην εφαρμογή, δημιουργούν live συζητήσεις, όπως το “TikTok Refugee Club”, η οποία συγκέντρωσε πάνω από 100.000 άτομα. Στην εν λόγω συζήτηση συμμετείχαν και Κινέζοι πολίτες, οι οποίοι καλωσόρισαν τους νέους χρήστες στην πλατφόρμα, και τους έδωσαν μερικές συμβουλές ώστε να κατανοήσουν τον τρόπο που λειτουργεί το μέσο.

Ο ζήλος των Αμερικανών να προσαρμοστούν στο RedNote είναι τόσο μεγάλος, που ούτε τα μανδαρινικά δεν τους τρομάζουν. Με εργαλεία AI, οπως το ChatGPT, μεταφράζουν το περιεχόμενο που βλέπουν ή ό,τι ανεβάζουν, προκειμένου να επιτύχουν μια όσο το δυνατόν καλύτερη αλληλεπίδραση με το ήδη υπάρχον κοινό της πλατφόρμας, που είναι κατεξοχήν πολίτες της Κίνας.

Γέφυρα συμφιλίωσης μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας;

Από την πλευρά τους οι χρήστες του Xiaohongshu, στην συντριπτική τους πλειοψηφία Κινέζοι, υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό χιλιάδες τους Αμερικανούς TikTokers, είτε με βίντεο στο οποίο παραθέτουν έναν “οδηγό επιβίωσης” στην πλατφόρμα με dos and don’ts, είτε με τη συμμετοχή τους σε live συζητήσεις, όπως αυτή που αναφέραμε παραπάνω, είτε με το να προσθέτουν αγγλικούς υπότιτλους στα βίντεο που δημοσιεύουν, προκειμένου αυτά να γίνουν κατανοητά και από το “νέο κοινό”.

Βέβαια, παρά τη θερμή υποδοχή, η μαζική εισροή προσφύγων του TikTok στο μέσο, προκάλεσε και την έντονη αντίδραση ορισμένων χρηστών, οι οποίοι εξέφρασαν την ανησυχία ότι αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να αλλάξει την ταυτότητα και το περιεχόμενο της πλατφόρμας ενώ άλλοι εμφανίστηκαν ιδιαίτερα επικριτικοί και τόνισαν την ανάγκη η κινέζικη κουλτούρα να είναι σεβαστή από όλους.

Η εν λόγω αλληλεπίδραση Αμερικανών και Κινέζων χρηστών έχει οδηγήσει αρκετά διεθνή μέσα ενημέρωσης να κάνουν πλέον λόγο για μια προσπάθεια γεφύρωσης του πολιτισμικού χάσματος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ενώ το γεγονός σχολιάστηκε ακόμα και από κυβερνητικούς αξιωματούχους. Συγκεκριμένα, η κρατική τηλεόραση CCTV χαρακτήρισε το Xiaohongshu ως το “νέο σπίτι” των Αμερικανών TikTokers και ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών τόνισε ότι η χρήση κοινωνικών δικτύων είναι προσωπική επιλογή, εκφράζοντας εμμέσως την αντίθεσή του στην απόφαση των ΗΠΑ για την απαγόρευση του TikTok και την “αλληλεγγύη” του στους εκατομμύρια “άστεγους” (μάλλον) χρήστες.

 

Από την πλευρά του, ο αναλυτής Liu Xingliang δήλωσε στο Reuters ότι η δημοτικότητα της κινέζικης πλατφόρμας στις ΗΠΑ είναι προσωρινή. «Πρόκειται για μια συναισθηματική αντίδραση. Η αναζήτηση μιας νέας κινεζικής εφαρμογής είναι περισσότερο εκτόνωση παρά μία τάση που θα διαρκέσει», σχολίασε, προσθέτοντας ότι η εμπειρία των ξένων χρηστών στην πλατφόρμα δεν είναι και η καλύτερη.

Λίγα λόγια για το “κινέζικο Instagram”

Στην Κίνα, το RedNote είναι γνωστό με το όνομα Xiaohongshu. Mεταφράζεται ως “Μικρό Κόκκινο Βιβλίο”, ένας όρος που παραπέμπει στο διάσημο βιβλίο ρητών του Μάο Τσε Τουνγκ.

Πρόκειται για μια δημοφιλή εφαρμογή lifestyle, όπου οι χρήστες μοιράζονται στιγμές από τη ζωή και την καθημερινότητά τους και θεωρείται ως μια κινέζικη εκδοχή του Instagram. Οι πιο δημοφιλείς θεματικές της περιλαμβάνουν τη μόδα, την ομορφιά, τα ταξίδια και τη γαστρονομία, ενώ το κοινό της αποτελείται κυρίως από νέες γυναίκες ηλικίας 20 και 30 ετών.

Σε αντίθεση με το TikTok και το Instagram, στο RedNote εμφανίζονται πολλαπλές δημοσιεύσεις ταυτόχρονα, είτε πρόκειται για βίντεο, φωτογραφίες ή μεγαλύτερα κείμενα. Οι χρήστες μπορούν να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να κοινοποιούν αναρτήσεις, να κάνουν βιντεοκλήσεις, ακόμα και να αγοράζουν προϊόντα. Παράλληλα, η πλατφόρμα έχει επενδύσει σημαντικά στις πωλήσεις μέσω livestreaming.

Ιδρύθηκε το 2013 στη Σαγκάη από τη Miranda Qu και τον Charlwin Mao, οι οποίοι παραμένουν στην ηγεσία της ως πρόεδρος και CEO αντίστοιχα. Αρχικά, η εφαρμογή ονομαζόταν «Οδηγός Αγορών του Χονγκ Κονγκ» και στόχευε να προσελκύσει Κινέζους τουρίστες, που αναζητούσαν προτάσεις για αγορές εκτός της ηπειρωτικής Κίνας.

Σήμερα, το RedNote θεωρείται υποψήφιο για εισαγωγή στο χρηματιστήριο (IPO), όπως αναφέρει το Reuters. Ανάμεσα στους μετόχους του συγκαταλέγονται οι κινεζικοί τεχνολογικοί κολοσσοί Alibaba και Tencent, ο κρατικός επενδυτικός οργανισμός της Σιγκαπούρης Temasek, καθώς και επενδυτικά κεφάλαια όπως τα GSR Ventures, DST Global και GGV Capital.

Η μαζική εισροή χρηστών από το TikTok φαίνεται να έχει αιφνιδιάσει το RedNote. Δύο πηγές κοντά στην εταιρεία ανέφεραν ότι γίνεται προσπάθεια για τη δημιουργία εργαλείων μετάφρασης και τη διαχείριση αγγλόφωνου περιεχομένου. Σε αντίθεση με άλλες κινεζικές εφαρμογές, όπως το WeChat και το TikTok (Douyin στην Κίνα), το RedNote διατηρεί μία ενιαία έκδοση για εγχώριους και διεθνείς χρήστες, επιδιώκοντας να προσελκύσει παγκόσμια δημοτικότητα.

Η διοίκηση της εταιρείας θεωρεί τη νέα προσοχή που λαμβάνει η εφαρμογή ως ευκαιρία για να εξελιχθεί σε μια πλατφόρμα διεθνούς εμβέλειας, αντίστοιχη με το TikTok.