Γιώργος Πατεράκης: “Η πρωτοτυπία μου είναι ότι δεν ενδιαφέρομαι να είμαι πρωτότυπος”

Οι String Theory, το δραστήριο και ιδιότυπο μουσικό ensemble που έχει κλέψει την παράσταση για το μοναδικό μουσικό του στίγμα και τις αξέχαστες συναυλιακές στιγμές, υποδέχεται το 2025 με νέα προτάγματα και δυναμισμό.

Μετρώντας 12 χρόνια παρουσίας στον μουσικό χάρτη, η πολυσυλλεκτική και ευφάνταστη ομάδα έχει αποκτήσει φανατικό κοινό, κερδίζοντας τον τίτλο «αμετανόητα ανορθόδοξοι», καθώς συνεχώς προτείνουν μουσικά έργα που επαναπροσδιορίζουν τη σύγχρονη ελληνική σκηνή.

Ο μαέστρος, συνθέτης και πιανίστας Γιώργος Πατεράκης, ηγείται αυτής της μεγάλης ομάδας χαρισματικών μουσικών και ερμηνευτών, οι οποίοι, με το πηγαίο και αυθεντικό ύφος τους, την ακροβατική τους προσέγγιση στα μουσικά είδη και τη σφιχτοδεμένη τεχνική τους, αφήνουν έντονο αποτύπωμα στην ελληνική μουσική πρωτοπορία.

Η πρώτη συνάντηση των String Theory με το κοινό για το 2025 θα γίνει στις 27 Ιανουαρίου στο Half Note, με 12 ολοκαίνουργια τραγούδια. Τα 12 Τραγούδια Για την Ήπια Αντιμετώπιση της Αιωνιότητας, της Ανοησίας και της Φθοράς. Ο Γιώργος Πατεράκης στο πιάνο, μαζί με το φωνητικό σεξτέτο των String Theory (Ελισσάβετ Καραμιχαήλ, Εύη Τζίτζη, Αθηναΐδα Μαρκαντώνη, Κατερίνα Καλοχριστιανάκη, Νίκος Ταξιλτάρης, Νίκος Κυρίτσης) και την νεαρή, ανερχόμενη τσελίστρια Έλλη Κετεντζιάν, θα μας αφηγηθούν μουσικές ιστορίες.

Η ψυχή των String Theory, ο Γιώργος Πατεράκης, μίλησε στο στο NEWS 24/7 για το εγχείρημά του να κάνει τη ζωή μας λίγο πιο ενδιαφέρουσα.

Γιώργος Πατεράκης: “Η πρωτοτυπία μου είναι ότι δεν ενδιαφέρομαι να είμαι πρωτότυπος”

– Πώς θα περιγράφατε σε κάποιον – που δεν σας έχει ακούσει ζωντανά – τη μουσική πλατφόρμα String Theory. Ποιοι οι κυριότεροι στόχοι αυτής της μουσικής κοινότητας;

ΓΠ: Θα πω πως η μεγαλύτερη πρωτοτυπία της μουσικής μου, και επομένως και του String Theory, είναι πως είναι εντελώς κοινότοπη και δεν επιδιώκει την παραμικρή πρωτοτυπία. Όσο για μένα, ίσως αυτή να είναι και η μοναδική πρωτοτυπία μου, ότι δεν ενδιαφέρομαι διόλου να είμαι πρωτότυπος. Αντίθετα, μου αρέσει να προβάλλω και να αναδεικνύω σε πρώτο πλάνο τον κοινό τόπο. Η μουσική μου είναι κατασκευασμένη με τεχνικές γνωστές που αναπτύσσονταν εδώ και αιώνες. Το μόνο που προσπαθώ είναι να είναι καλοφτιαγμένη και τεχνικά σωστή. Κατά τα λοιπά, όπως είπα, ακολουθώ αυτό που λέμε «κοινό νου». Βέβαια θα μου πείτε, και θα συμφωνήσω, πως ο «κοινός νους» είναι πια σήμερα ένα εξαιρετικά σπάνιο πράγμα.

Τώρα, ως προς τους κοινωνικούς στόχους του String Theory, είναι εξίσου κοινότοποι, μην περιμένετε να ακούσετε τίποτα βαθυστόχαστα: το String Theory είχε μεν ξεκινήσει ως μικρό μουσικό σχήμα, αλλά λίγο-λίγο εξελίχθηκε σε μια ανοιχτή ομάδα, όπου μέσα της αναπτύσσονται μικρά και μεγαλύτερα μουσικά σχήματα διαφόρων ταχυτήτων, από ένθερμους ερασιτέχνες μέχρι και πολύ ταλαντούχους συναδέλφους-επαγγελματίες. Ο μοναδικός σκοπός που έχει όλο αυτό είναι να κάνει τις ζωές όσων συμμετέχουμε σε αυτό, λίγο πιο ενδιαφέρουσες, λίγο πιο υποφερτές, λίγο πιο αλληλέγγυες και λίγο πιο αγαπησιάρικες.

Η σύμπνοια στη δυσκολία, η συναίνεση στην κοινή προσπάθεια, η αναπτυγμένη ενσυναίσθηση, η κούραση που την μοιράζονται πολλοί, ο ενθουσιασμός  της κοινής επιτυχίας είναι δυναμικές που αναπτύσσονται σε ένα τέτοιο γκρουπ και, με αυτήν την έννοια θα πω πως το String Theory είναι μία οξυγονούχος φούσκα στην οποία, πολλοί από εμάς, αναπνέουμε το πνευματικό μας οξυγόνο.

– Δώδεκα χρόνια από τη γέννηση των String Theory, ποιο είναι το Top 5 των εμπειριών/εμφανίσεων που θα ξεχωρίζατε και γιατί;

ΓΠ: Προτιμώ να σας πω ποια θα ήταν η τοπ εμπειρία από όλες τις παραστάσεις που έχω κάνει μέχρι τώρα – και είναι αρκετές: να ερχότανε, λέει, κάποιος και να πει «για ελάτε εδώ ρε παιδιά, πάρτε αυτά τα 10-15-20 χιλιάρικα και κάντε μια παραγωγή της προκοπής, έτσι όπως τη θέλετε, χωρίς να γίνεστε φραγκοφονιάδες, τραβάτε και σε μια αίθουσα της προκοπής με την ακουστική της, με τα πιάνα της, συναυλιακό χώρο κανονικό», παρά «κόψε από δω, κόψε από κει», «διώξε το κλαρίνο και το φαγκότο γιατί δε βγαίνουμε», «διώξε τραγουδιστές γιατί η σκηνή είναι μικρή και δε χωράει», και πετσόκοβε από δω, πετσόκοβε από κει, να μένει κάτι που να είναι το ένα πεντηκοστό από αυτό που έχεις φανταστεί και, αφού σού ‘χει βγει και η πίστη, στο τέλος να σου λένε κιόλας «βρε τι ωραία παράσταση…». Αν ήταν κάτι τοπ, αυτό θα ήταν. Μέχρι τώρα είναι φτωχολογιά, Δραπετσώνα και λασπόνερα, και μεις να κάνουμε τις αρχοντοπούλες πάνω στη σκηνή. Τι, ψέματα να λέμε;

– Επαγγελματίες και ερασιτέχνες “πάνε και έρχονται” στις παραστάσεις σας. Ποια είναι τα στοιχεία που κάνουν κάποιον ιδανικό “υποψήφιο” να ενταχθεί στην ομάδα; 

ΓΠ: Αν πρόκειται για επαγγελματία, τότε πρέπει να είναι καλός μουσικός, να μην είναι «καβαλημένος» και να είναι συνεργάσιμος. Αν πάλι πρόκειται για κάποιον ερασιτέχνη που θέλει απλώς να συμμετάσχει στα μουσικά εργαστήρια, τότε η μόνη προϋπόθεση είναι να… θέλει να συμμετάσχει στα εργαστήρια.

“Δεν κάνω κανένα χιούμορ, μιλάω σοβαρά. Οι άλλοι νομίζουν ότι κάνω πλάκα”

– Μέσα σε αυτά τα 10-12 χρόνια, ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις στο να έρθουν κοντά ετερόκλητες προσωπικότητες – σε κάθε διαφορετική παράσταση – δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο άρτιο σύνολο;

ΓΠ: Στην πρώτη παράσταση που πειραματίστηκα με πολύ ετερόκλητους συντελεστές (δεν θα πω ποια ήταν για να μιλήσω ελεύθερα) έπρεπε να συνεργαστούν λυρικοί τραγουδιστές με τους «άλλους» τραγουδιστές, τους  «κανονικούς», και είχε και ηθοποιούς και έναν ψάλτη. Είχε πλάκα πως οι μεν λυρικοί έβλεπαν τους άλλους -ας το πω- σαν «πλέμπα», η δε «πλέμπα» έβλεπε τους άλλους σαν «ψώνια». Οι ηθοποιοί είχαν πιο ανοιχτό μυαλό και δε «μασάγαν» από τέτοια κολλήματα, ο δε ψάλτης ήταν (και εξακολουθεί να είναι) ένας ούτως ή άλλως πολύ έξυπνος άνθρωπος και δεν τσίμπαγε με αυτές τις βλακείες. Με τον ένα τρόπο ή τον άλλον τρόπο, όλοι αυτοί συνεργάστηκαν ωραιότατα, και για μένα ήταν το πρώτο σχολείο. Από τότε το κάνω αρκετά συχνά, αν και όχι πάντα με επιτυχία.

– Με ποιους τρόπους το String Theory αναζητά να προσφέρει στην κοινωνία και πώς διατηρείτε τον ενθουσιασμό και τη φόρα σας σε μια περιρρέουσα που δοκιμάζει κάθε μέρα την αντοχή και το χιούμορ μας;

ΓΠ: Νομίζω το κύριο μέρος της ερώτησης το απάντησα παραπάνω. Όσο για τον ενθουσιασμό και την αντοχή μου, δεν θα έπαιρνα και όρκο πως τα διατηρώ, παρά μόνο χάρη σε λίγους, πολύ κοντινούς μου ανθρώπους, αλλά (να αποδώσω τα του Καίσαρος) και στην ύπαρξη του ίδιου του String. Για το δε χιούμορ, που λέτε, εγώ δεν κάνω κανένα χιούμορ, μιλάω σοβαρά. Οι άλλοι νομίζουν ότι κάνω πλάκα.

– Πώς επηρεάζει τη μουσική σας και την απόδοσή σας στη σκηνή η αλληλεπίδραση με το κοινό; Υπάρχουν στιγμές που το κοινό σας εκπλήσσει κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας; 

ΓΠ: Θα σας πω την αλήθεια: η μουσική μου είναι έτσι κατασκευασμένη που στην επιφάνειά της έχει ένα πρώτο επίπεδο που συνήθως κάποιος θα εκλάβει ως «πλάκα». Οι περισσότεροι μένουν σε αυτό το πρώτο επίπεδο, διασκεδάζουν,και γελάνε, τελειώνει η συναυλία και όλα καλά.

Κάτω από αυτό το επίπεδο υπάρχει και μια δεύτερη στρώση την οποία κάποιοι, λίγο πιο υποψιασμένοι, εκλαμβάνουν ως «το πραγματικό και βαθύτερο νόημα του κομματιού» και ικανοποιούνται πολύ με αυτήν τους την ανακάλυψη, του «κρυφού νοήματος» κάτω από έναν παραπλανητικό «χιουμοριστικό μανδύα».

Στην πραγματικότητα όμως υπάρχει και μια τρίτη στρώση, βαθιά κρυμμένη στην ίδια την  δομή πολλών κομματιών μου, που αποτελεί κατασκευαστικό στοιχείο του κομματιού,  και το οποίο είναι συνήθως πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να το διακρίνει κανείς με την πρώτη, ακόμα και για έναν προσεκτικό ακροατή. Ε, λοιπόν, δυο ή τρεις φορές μέσα σε όλ’ αυτά τα χρόνια, έχουν έρθει μετά τη συναυλία άνθρωποι (προφανώς πολύ προσεκτικοί και πολύ οξυδερκείς ακροατές) και με έχουν ρωτήσει αν όντως κατάλαβαν πως «το τάδε ή το δείνα ήταν όντως έτσι κι έτσι, ή μήπως έτσι τους φάνηκε;» Αυτή λοιπόν η πνευματική συγγένεια, αυτό το moment της μυστικής επικοινωνίας που μοιράζεσαι αναπάντεχα με έναν άγνωστο μου φαίνεται πολύ λυτρωτική. Σχεδόν είναι λόγος για να συνεχίσεις να γράφεις, σε μία εποχή που γράφονται τόσα πολλά και anything goes.

“Η μοναδική τέχνη που ξέρω να εξημερώνει τα ήθη είναι οι εκπομπές ζωγραφικής του Bob Ross”

– Η μουσική, τελικά, εξημερώνει τα… ήθη;

ΓΠ: Δεν ξέρω, για να δούμε: για χάρντ ροκ, χιπ-χοπ, πανκ κλπ, και για όλες τις μουσικές που το αποτέλεσμά τους εξαρτάται από την ένταση του ήχου, νομίζω πως δεν χρειάζεται να απαντήσω. Για την κλασική μουσική όπου είναι σύνηθες οι  άνθρωποι να χουζουρεύουν χωμένοι στα βελούδινα καθίσματα των αιθουσών συναυλιών, και όταν ξυπνάνε και τους πιάνει βήχας οι άλλοι τους κάνουν «σσσστ – σσστ…», πάλι δεν χρειάζεται να απαντήσω. Για τις μουσικές που παίζονται στη χάβρα των φαγάδικων ή των μπαρ, κάνοντας τους ανθρώπους να μιλάνε ακόμα πιο μεγαλόφωνα μεταξύ τους για ν’ ακούει ο ένας τον άλλο, επίσης δεν έχει νόημα να πω κάτι.

Τώρα, σε κάτι συναυλίες τύπου πχ Θανάση, ε, ρωτήστε τον ίδιο να σας πει… Πάντως, αν κρίνω από κάτι δηλώσεις του προ καιρού, ε, ούτε ο ίδιος μου φαίνεται ιδιαίτερα ικανοποιημένος  από την «εξημέρωση των ηθών» του ακροατηρίου του. Κοντολογίς δεν μπορώ να φανταστώ με ποιο τρόπο ένα καταναλωτικό προϊόν, όπως είναι σήμερα η μουσική, σχεδιασμένο για να πουλάει όσο περισσότερο γίνεται, θα εξημέρωνε ποτέ τα ήθη. Από την άλλη, μια μουσική που δεν είναι κομμένη και ραμμένη για να πουλάει, ούτε αφορά την αγορά, ούτε τα ήθη της, ούτε τίποτα. Για μένα η μοναδική τέχνη που ξέρω να εξημερώνει τα ήθη είναι οι εκπομπές ζωγραφικής του Bob Ross, που τις έβλεπα και με έπιανε μια γλυκιά νύστα. Μετά ανακάλυψα πως υπάρχει μια τεράστια παγκόσμια κοινότητα που βλέπει Bob Ross στο Youtube για να χαλαρώνει και να κοιμάται. Αυτό μάλιστα. Δεν κάνω πλάκα, μπορείτε να το ψάξετε.

– Πώς προέκυψαν τα ’12 Τραγούδια Για την Ήπια Αντιμετώπιση της Αιωνιότητας, της Ανοησίας και της Φθοράς’ – Αντιμετωπίζεται ήπια η… ανοησία; Ποιο από τα 12 σας δίνει μεγαλύτερη χαρά;

ΓΠ: Η ανοησία όχι μόνον δεν αντιμετωπίζεται ήπια: δεν αντιμετωπίζεται καθόλου. Η ανοησία είναι μια απόλυτη κυρίαρχη, και υποτιμημένη υπερδύναμη, που καθορίζει τις τύχες ατόμων, ομάδων, κοινωνιών, και εθνών σε πλανητικό επίπεδο. Ας μην ανοίξουμε τέτοια μεγάλη κουβέντα, αλλά το ότι καθόμαστε και συζητάμε σήμερα ότι δεν είναι σωστό να καρυδώνουμε γυναίκες, ή ότι δεν πρέπει να βαράμε τους μαύρους και τους γκέι, ή ότι μήπως καλύτερα να μην κόβαμε τα δάση του Αμαζονίου μην πάει και λιώσουν οι πάγοι και μας έρθει κάνας  ουρανός στο κεφάλι, όχι, αυτό δεν είναι δείγμα brilliance του είδους μας.

Σας θυμίζω: στην Αμερική ξαναβγήκε ο Τραμπ. Επαναλαμβάνω: ΞΑΝΑβγήκε. Για εμάς εδώ δεν θα συζητήσω, είμαστε ούτως ή άλλως η τελευταία τρύπα του ζουρνά. Όσο για τα τραγούδια, μην ασχολείστε… μπορείτε να τα θεωρήσετε ως το παραμιλητό κάποιου που τά ‘χει πάρει κρανίο, τράβα γύρευε γιατί, και τα χώνει από μόνος του. Έτσι κι αλλιώς η κανονικοποίηση της ανοησίας δεν φαίνεται να αφορά κανέναν – και όσους  αφορά είναι πλέον κάπως γραφικοί και ξεμοναχιασμένοι. Ε, γι’ αυτούς περισσότερο τα έγραψα, για να μη νιώθουν μόνοι.

– Τι υπαινίσσεται η παράσταση “Gravitational Collapse” (Βαρυτική κατάρρευση) και τι είδους ψυχεδελικές ιστορίες περιλαμβάνει; 

ΓΠ: Νομίζω έχω πάνω-κάτω έχω ήδη απαντήσει με τα προηγούμενα: μιλάει για έναν πολιτισμό που εδώ και χιλιάδες χρόνια διαστέλλεται μέχρι που καταρρέει κάτω από το ίδιο του το βάρος. Τώρα, για τις ψυχεδελικές ιστορίες που περιλαμβάνει, σπόιλ θέλετε; Αφήστε να βγάλουμε κι εμείς κάνα φράγκο, κλέφτες θα γίνουμε;

– Γιατί Βανδή και όχι Βίσση; Χριστοδουλόπουλος ή Ζαφείρης Μελάς, Σαπόλσκι ή Καμύ; 

ΓΠ: Και Βανδή και Βίσση, δεν υπάρχει λύση. Πριν από πολλά χρόνια ήμασταν πολύ κοντά σε μία συνεργασία με τον Γιάννη Φλωρινιώτη. Η παρουσία του και η δοτικότητά του στη συνεργασία ήταν συγκινητική. Όμως το σοκ και οι αντιδράσεις των τότε συνεργατών μου, όταν τους είπα ότι θα εμφανιζόμασταν μαζί του, ήταν τόσο απόλυτες, που τελικά η παράσταση ματαιώθηκε. Πάντως ο Φλωρινιώτης τό ‘χε πει: «Γιώργο», μου λέει, «εγώ θα κάνω ό,τι μου ζητήσεις, αλλά να το ξέρεις, οι συνεργάτες σου θα κάνουν πίσω. Σχεδόν πάντα ντρέπονται να εμφανιστούν μαζί μου, όλοι έτσι κάνουν». «Είσαι με τα καλά σου;», του λέω, «τους ξέρω τους ανθρώπους και δεν υπάρχει περίπτωση, λες χαζομάρες». Είχε δίκιο και είχα άδικο. Έτσι, που λέτε, έγιναν τα πράγματα. Και δεν φταίει κανείς.

Σε μια… Νεφελοκοκκυγία -όπου όλα μπορούν να υλοποιηθούν ιδανικά δίχως περιορισμούς- ποια κόνστεπ θα κάνατε παράσταση και με ποια πρόσωπα θα θέλατε να συνεργαστείτε;

ΓΠ:  Εσείς το είπατε: Σαπόλσκι.

---

To Gravitational Collapse θα παρουσιάζεται κάθε φορά με διαφορετικούς συνδυασμούς και σε διάφορες μορφές. Οι βασικοί συντελεστές είναι το String Theory Vocal Duet (Αντιγόνη Γκόγκη, Έλλη Κετεντζιάν), το String Theory Vocal Sextet, ο τενόρος Χρήστος Κεχρής και μικρό οργανικό σύνολο με τον Γιώργο Πατεράκη στο πιάνο.

Ειδικά για τη συναυλία του Μαΐου, που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μουσικής, η Χορωδία String Theory ετοιμάζει μια ξεχωριστή παράσταση για τον εορτασμό των 10 χρόνων λειτουργίας της. Η παράσταση θα είναι αφιερωμένη στους ανθρώπους που συνέπραξαν με τους String Theory σε αυτή τη δεκαετία, οι οποίοι και θα είναι καλεσμένοι στη σκηνή, δημιουργώντας ένα πολυσυλλεκτικό και άκρως εορταστικό πρόγραμμα. 

Οι μέχρι στιγμής προγραμματισμένες εμφανίσεις είναι:
14 & 15 Φεβρουαρίου, Αττικό Ωδείο – Παγκράτι
4 Απριλίου, Baumstrasse – Βοτανικός
24 & 25 Μαΐου, Μέγαρο Μουσικής

Εισιτήρια more.com