Αξίζει στα αλήθεια το “Σπίτι μου 2”;

Από την προηγούμενη εβδομάδα τσαλαβουτάω στις αγγελίες με τις πωλήσεις σπιτιών. Ναι, σε αυτά που είναι όλα όμορφα, έχουν προνομιακή θέα, χαμηλά κοινόχρηστα και διπλά τζάμια με κουφώματα αλουμινίου. Και στην πόρτα τους στέκεται ένας μεσίτης που ζητάει το 2% της αξίας τους ως αμοιβή.

Ανοιξε η πλατφόρμα για το «Σπίτι μου 2» και έκανε αίτηση ο γιος μου. Το πιθανότερο είναι να κριθεί επιλέξιμος, συνεπώς καλό είναι να έχουμε σημειώσει κάποια σπίτια υποψήφια προς αγορά. Το ίδιο κάνουν και καμιά πενηνταριά χιλιάδες άλλοι συμπολίτες που εκδήλωσαν αντίστοιχο ενδιαφέρον.

Και επειδή ελπίζω το θέμα να μη σας αφορά, θα θυμίσω ότι το πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται κατά το ήμισυ από το Ταμείο Ανάκαμψης, προσφέρει χαμηλότοκα δάνεια ως και 190.000 ευρώ για την αγορά κατοικίας. Η κατοικία θα πρέπει να έχει κατασκευαστεί ως το 2007 και η εμπορική της αξία να μην υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ. Και επειδή το πρόγραμμα χρηματοδοτεί ως και το 90% της αξίας, θεωρητικά μπορείς με λίγα μετρητά στο χέρι να αγοράσεις σπίτι. Καλό; Ετσι ακούγεται.

Ομως προσέξτε τι συμβαίνει τώρα. Το στεγαστικό πρόβλημα στην πατρίδα μας συνδέεται με την έλλειψη διαθεσίμων κατοικιών. Οταν η κυβέρνηση αποφασίζει να μοιράσει φθηνά δάνεια, αυτό που πετυχαίνει πρώτα είναι να αυξήσει τη ζήτηση για κατοικίες και κατά συνέπεια τις τιμές. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια ενός έτους. Συνεπώς οι δικαιούχοι πρέπει να τρέξουν για να προλάβουν.

Και κάπως έτσι, όπως μου εξηγεί κατασκευαστής, τις τελευταίες μέρες δέχεται τηλεφωνήματα απόγνωσης από ανθρώπους που ψάχνουν να αγοράσουν σπίτι, ενώ την ίδια στιγμή βλέπει τις τιμές κατοικιών να ανηφορίζουν. Υπάρχουν αγγελίες σπιτιών που μέσα σε λίγες μέρες εμφάνισαν τιμή μεγαλύτερη κατά 40.000 ευρώ από την αρχική.

Ταυτόχρονα, οι σχετικές ομάδες στα social media φιλοξενούν πλέον δεκάδες αγγελίες από ανθρώπους που ψάχνουν να αγοράσουν σπίτι το οποίο υπάγεται στα κριτήρια του προγράμματος. Ε, αν πουλάς σπίτι θα μπεις στην καταχώρηση της αγγελίας και θα προσθέσεις κανένα δεκαχίλιαρο στην τιμή.

Ομως, το στεγαστικό πρόβλημα δεν λύνεται με την αύξηση της ζήτησης. Αντιμετωπίζεται με ενίσχυση της προσφοράς. Τι νομίζετε ότι θα συμβεί τώρα; Θα αγοραστούν παλαιά ακίνητα και οι μισθωτές τους θα υποχρεωθούν να αναζητήσουν αλλού στέγη. Πώς θα μειωθούν, λοιπόν, τα ενοίκια; Η ζήτηση για κατοικίες θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και η προσφορά σταθερή.

Και αναρωτιέμαι αν στην κυβέρνηση σκέφτηκαν να ακολουθήσουν, ας πούμε, το παράδειγμα της Ισπανίας που διαθέτει πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης για να χτιστούν σπίτια. Προφανώς και δεν το σκέφτηκαν. Διότι ναι, αντιλαμβάνομαι ότι τα πράγματα περιπλέκονται όταν εμπλακεί το κράτος ή η Τοπική Αυτοδιοίκηση με την κατασκευή σπιτιών.

Ομως δεν πρόκειται για πυρηνική Φυσική. Υπάρχει ευρεία τεχνογνωσία διεθνώς την οποία θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε και εδώ προκειμένου νέοι άνθρωποι να μπουν σε καινούργια σπίτια. Τώρα αυτοί οι άνθρωποι θα δεθούν για μια ζωή με σπίτια που, όταν τα εξοφλήσουν, θα είναι ταλαιπωρημένα, παλιά και στην καλύτερη περίπτωση πενήντα ετών. Κάτι δεν γίνεται σωστά εδώ.