Τράπεζες: ΑΕΠ και Ακίνητα τα αγκάθια του stress test

Μία ακόμη άσκηση ακραίων καταστάσεων (stress test), σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καλούνται να διαχειριστούν από σήμερα οι ελληνικές τράπεζες, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ/ECB) και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΤΑ/ΕΒΑ) τις ενημέρωσαν χθες το απόγευμα για τις λεπτομέρειες, τα κριτήρια και τα σενάρια (βασικό και δυσμενές) που καλύπτουν την περίοδο 2025-2027, βάσει των οποίων θα «τρέξει» η άσκηση.

Στο δείγμα της άσκησης περιλαμβάνονται η Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς και η Alpha Bank ενώ δεν περιλαμβάνεται η Eurobank λόγω της σημαντικής εξαγοράς της Ελληνική Τράπεζα που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η πορεία του ΑΕΠ, η αξία των ακινήτων (εμπορικών και οικιστικών), η ευαλωτότητα σε κλιματικούς κινδύνους αλλά και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα αποτελέσουν τα βασικά κριτήρια για το stress test, το αποτέλεσμα του οποίου θα ανακοινωθεί στις αρχές Αυγούστου 2025.

Στόχος είναι να αξιολογηθεί η ανθεκτικότητα των τραπεζών της ΕΕ σε ένα κοινό σύνολο δυσμενών οικονομικών εξελίξεων, να εντοπιστούν πιθανοί κίνδυνοι, να ενημερωθούν οι εποπτικές αποφάσεις και να αυξηθεί η πειθαρχία της αγοράς.

Με βάση τα σενάρια του Ευρωπαίου επόπτη, οι μεγάλες και συστημικές τράπεζες των χωρών της Ε.Ε. υποβάλλονται σε κανονικές και ακραίες καταστάσεις και εκτιμάται αν μπορούν να ανταπεξέλθουν με ιδιαίτερο βάρος στην δεύτερη περίπτωση. Ο Επόπτης προχωράει ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε αυτές τις «ασκήσεις» προκειμένου να αποκαλυφθούν οι αδυναμίες των τραπεζών και αν στο σενάριο των ακραίων αυτών καταστάσεων τα πιστωτικά ιδρύματα θα χρειαστούν νέα κεφάλαια ή όχι.

Τα σημεία “κλειδιά”

Τα stress tests πραγματοποιούνται με βάση τα στοιχεία με τα οποία οι τράπεζες κλείνουν τους ισολογισμούς τους το 2024 και παραμετροποιούνται με προβολές για τα έτη 2025, 2026 και 2027. Τα δύο κυριότερα στοιχεία που αφορούν τις ελληνικές τράπεζες είναι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και η πορεία των τιμών των ακινήτων.

Αλλά και σε αυτή την περίπτωση το «νόμισμα» έχει δύο πλευρές. Από τη μια τα εν λόγω stress tests θα βασιστούν στον ισολογισμό της προηγούμενης χρονιάς που οι ελληνικές τράπεζες είχαν ιδιαίτερα καλές επιδόσεις σε όλα τα βασικά μεγέθη των ισολογισμών τους.

Ωστόσο, καλά ενημερωμένες τραπεζικές πηγές τονίζουν ότι στον αντίποδα των ισχυρών οικονομικών επιδόσεων του 2024 οι παραδοχές των stress tests θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές σε ό,τι αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια και τα ακίνητα. Και αυτό γιατί πρόκειται για δύο τομείς που επηρεάζουν σημαντικά τις ελληνικές τράπεζες καθώς το ΑΕΠ της χώρας κινείται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. ενώ και τα ακίνητα που έχουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους αποτελούν πολύ μεγάλο ειδικό βάρος των τραπεζών ισολογισμών.

Τα δύο σενάρια

Αναλυτικότερα το adverse (αρνητικό) σενάριο για τα βασικά μεγέθη της χώρας μας προβλέπει πληθωρισμό για το 2025 4,4% για το 2026 3,9% και για το 2027 2,9% ενώ το βασικό σενάριο μιλάει για μεγέθη 4,4%, 3,9% και 2,9% αντιστοίχως.

Σε ότι αφορά την ανάπτυξη, το adverse σενάριο για την τριετία μιλάει για αρνητική ανάπτυξη 1,4% το 2025, -4,3% το 2026 και -0,5% το 2027 ενώ το βασικό σενάριο βλέπει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 2,5% , 2,3% και 2% αντιστοίχως.

Το βασικό σενάριο για την ανεργία την υπολογίζει στην τριετία στο 9,8%, 9,1% και 8,5% ενώ το δυσμενές σενάριο την ανεβάζει στο 11,4%, 13,6% και 14,7% πάντα για τα έτη 2025,2026 και 2027 αντιστοίχως.

Ενδιαφέρουσα καταγραφή διενεργείται σε ότι αφορά την αγορά ακινήτων όπου το βασικό σενάριο μιλάει για 4,4% άνοδο των τιμών το 2025, 3,25% για το 2026 και 2,5% για το 2027. Αντιθέτως για το δυσμενές συνέριο η μείωση των τιμών θα είναι 4,6% 12,3% και 7,2% σε ότι αφορά τα οικιστικά ακίνητα.

Σε ότι αφορά τα εμπορικά ακίνητα τα ποσοστά στο βασικό σενάριο είναι 4%, 1,8% και 1,3% άνοδο ενώ στο δυσμενές σενάριο είναι 6,1% 15,6% και 10,2% πτώση αντιστοίχως για τα έτη 2025, 2026 και 2027.

Ο γεωπολιτικός παράγοντας

Φέτος, εξέχουσα θέση στο τεστ αντοχής σε επίπεδο ΕΕ θα κατέχουν οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι οι οποίοι και αποτελούν τον βασικό λόγο για τον οποίο η ΕΚΤ αναμένεται να αυστηροποιήσει τις παραμέτρους των σεναρίων, οδηγώντας τις τράπεζες σε μεγαλύτερα κεφαλαιακά αποθέματα.

Με στοιχεία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2024, η άσκηση διενεργείται σε δείγμα τραπεζών που καλύπτουν το 75% του τραπεζικού τομέα στη ζώνη του ευρώ, όπως εκφράζεται σε όρους συνολικών ενοποιημένων περιουσιακών στοιχείων ως του τέλους 2023. Για να συμπεριληφθούν στο δείγμα, οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν assets τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ. Παρά το ελάχιστο όριο, οι αρμόδιες αρχές θα μπορούσαν, κατά την κρίση τους, να ζητήσουν να συμπεριλάβουν επιπλέον ιδρύματα στη δικαιοδοσία τους.

Βάσει του χρονοδιαγράμματος, η πρώτη υποβολή των αποτελεσμάτων στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή θα γίνει στο τέλος Απριλίου του 2025, η δεύτερη υποβολή στις αρχές Ιουνίου και η τελική στις αρχές Ιουλίου 2025, ώστε ένα μήνα μετά να δημοσιευθούν τα αποτελέσματα.