Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Όταν μια γυναίκα αρνείται το σεξ, δεν “φταίει” στο διαζύγιο

Μια γυναίκα που αρνείται να κάνει σεξ με τον σύζυγό της δεν πρέπει να θεωρείται «υπαίτια» από τα δικαστήρια σε περίπτωση διαζυγίου, δήλωσε το ανώτατο δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ευρώπης, καταδικάζοντας τη Γαλλία.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) τάχθηκε την Πέμπτη (23/01) στο πλευρό μιας 69χρονης Γαλλίδας, ο σύζυγος της οποίας είχε ζητήσει διαζύγιο με το σκεπτικό ότι εκείνη ήταν η μόνη υπαίτια, επειδή είχε σταματήσει να έχει σεξουαλικές σχέσεις μαζί του.

Το ΕΔΔΑ έκρινε, ομόφωνα, ότι υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος της γυναίκας για σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής ως μέρος της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αναφέρει ο Guardian.

Αποφάνθηκε κατά της Γαλλίας, λέγοντας ότι μια γυναίκα που αρνείται να κάνει σεξ με τον σύζυγό της δεν πρέπει να θεωρείται «υπαίτια» από τα δικαστήρια σε περίπτωση διαζυγίου.

Το δικαστήριο αναγνώρισε τη γυναίκα μόνο με τα αρχικά HW, λέγοντας ότι ζούσε στο Le Chesnay στα δυτικά προάστια του Παρισιού. Η γυναίκα δεν αμφισβήτησε το διαζύγιο, το οποίο είχε επίσης ζητήσει, αλλά μάλλον διαμαρτυρήθηκε για τους λόγους με τους οποίους χορηγήθηκε από γαλλικό δικαστήριο.

Το ΕΔΔΑ που εδρεύει στο Στρασβούργο δήλωσε ότι οποιαδήποτε έννοια των συζυγικών υποχρεώσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη «συναίνεση» ως βάση για τις σεξουαλικές σχέσεις.

«Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ίδια η ύπαρξη μιας τέτοιας συζυγικής υποχρέωσης αντίκειται στη σεξουαλική ελευθερία, [και] στο δικαίωμα στη σωματική αυτονομία», ανέφερε ανακοίνωση του δικαστηρίου. «Ο σύζυγος της προσφεύγουσας θα μπορούσε να είχε υποβάλει αίτηση διαζυγίου, προβάλλοντας την ανεπανόρθωτη διάλυση του γάμου ως κύριο λόγο και όχι, όπως έκανε, ως εναλλακτικό λόγο».

Το ΕΔΔΑ αποφάσισε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν επιτύχει δίκαιη ισορροπία μεταξύ των ανταγωνιστικών συμφερόντων που διακυβεύονταν.

Η γυναίκα και ο σύζυγός της, JC, παντρεύτηκαν το 1984 και απέκτησαν τέσσερα παιδιά, συμπεριλαμβανομένης μιας κόρης με αναπηρία που χρειαζόταν τη συνεχή παρουσία ενός γονέα, ρόλο που είχε αναλάβει η μητέρα της.

Οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων επιδεινώθηκαν όταν γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί. Η γυναίκα άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας το 1992.

Το 2002, ο σύζυγός της άρχισε να την κακοποιεί σωματικά και λεκτικά, σύμφωνα με το δικαστήριο. Το 2004 σταμάτησε να κάνει σεξ μαζί του και το 2012 υπέβαλε αίτηση διαζυγίου.

Το 2019, το εφετείο των Βερσαλλιών απέρριψε τις καταγγελίες της γυναίκας και τάχθηκε υπέρ του συζύγου της, ενώ το κακουργιοδικείο απέρριψε την προσπάθειά της να ασκήσει έφεση χωρίς να δώσει συγκεκριμένους λόγους.

Το 2021 προσέφυγε με την υπόθεση στο ΕΔΔΑ.

Η υπόθεσή της υποστηρίχθηκε από δύο ομάδες για τα δικαιώματα των γυναικών στη Γαλλία: το Fondation des Femmes (Ίδρυμα Γυναικών) και το Collectif féministe contre le viol (Φεμινιστική Συλλογικότητα κατά του βιασμού).

Σε κοινή δήλωσή τους όταν η υπόθεση ασκήθηκε το 2021, οι δύο ομάδες ανέφεραν: «Ο γάμος δεν είναι και δεν πρέπει να είναι σεξουαλική δουλεία».

Είπαν ότι οι Γάλλοι δικαστές συνέχισαν να επιβάλλουν το δικό τους «αρχαϊκό όραμα του γάμου», παρόλο που δεν υπάρχει πλέον υποχρέωση «συζυγικής υποχρέωσης» σύμφωνα με το γαλλικό δίκαιο και κανένας νόμος δεν υποχρεώνει τους συζύγους να έχουν σεξουαλικές σχέσεις.

Οι ομάδες δήλωσαν ότι είναι ζωτικής σημασίας οι Γάλλοι δικαστές να μην επιβάλλουν στις γυναίκες -άμεσα ή έμμεσα- την υποχρέωση να έχουν σεξουαλικές σχέσεις. Είπαν ότι αν οι δικαστές αφήσουν να συνεχιστεί στην κοινωνία η ιδέα ότι υπάρχει κάποια μορφή «συζυγικής υποχρέωσης», αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μέσο εκφοβισμού για τους σεξουαλικούς επιτιθέμενους ή τους βιαστές εντός των σχέσεων, ενώ στην πραγματικότητα ο βιασμός εντός γάμου αποτελεί έγκλημα στη Γαλλία.