Η ΓΕΝΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΙ ΚΑΤΙ ΘΥΜΙΣΕ ΣΤΟΥΣ ΣΕΡΒΟΥΣ ΠΩΣ Ο ΦΟΒΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΖΩΗ

Σε μια εποχή που οι απανωτές κρίσεις μας έχουν κάνει να εστιάζουμε μόνο σε ό,τι μας αφορά και όχι ό,τι αφορά το σύνολο (την κοινωνία, τον κόσμο), οι φοιτητές της Σερβίας θυμίζουν τι σημαίνει αλληλεγγύη. Αφορμή στάθηκε η κατάρρευση οροφής στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που στοίχισε 15 ζωές, την 1η Νοεμβρίου του 2024.

O σταθμός ανακαινίστηκε από το 2022 -οι εργασίες άρχισαν πριν τις γενικές εκλογές εκείνου του έτους- έως τις 5 Ιουλίου του 2024 -μετά τις εκλογές. Το ανέλαβε κοινοπραξία κινεζικών εταιρειών (China Railway International Co., Ltd και China Communications Construction Company, Ltd., από κοινού αναφερόμενες ως CRIC-CCCC).

Το Γενάρη του 2024 το Vesti Novi Sad (ειδησεογραφικό πρακτορείο του Νόβι Σαντ) είχε ζητήσει τις συμβάσεις και τα τιμολόγια από το υπουργείο Κατασκευών, Μεταφορών και την Serbian Railways Infrastructure. Απορρίφθηκε, καθώς αντιτάχθηκε η CRIC-CCCC. Δεσμεύτηκε να κοινοποιηθούν τα πάντα, μετά το πέρας των εργασιών.

Μετά το δυστύχημα, διευκρινίστηκε ότι ο θόλος της μπροστινής εισόδου δεν ανακατασκευάστηκε στην τελευταία ανακαίνιση.

Τέτοια δυστυχήματα συμβαίνουν σε όλον τον πλανήτη, με το δικό μας χαρακτηριστικό παράδειγμα να είναι το δυστύχημα στα Τέμπη.

Τα όσα όμως, ακολούθησαν στη Σερβία δεν παρατηρήθηκαν κάπου αλλού.

Το NEWS 24/7 επικοινώνησε με τον δημοσιογράφο του Meridian Sport και συνεργάτη της FIBA, Milun Nesovic, ο οποίος ανήκει και στη γενιά που έζησε τον πόλεμο του 1998 και όσα φυσικά, ακολούθησαν.

Αυτό που έκανε ήταν να βγάλει το καπέλο στα παιδιά που επί τρεις μήνες δεν έχουν σταματήσει να διαδηλώνουν κατά της διαφθοράς στη χώρα τους. Να διεκδικούν τη διερεύνηση των ευθυνών, τη δημοσιοποίηση των εγγράφων για την ανακατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού, την αλήθεια.

«Ειλικρινά έμεινα έκπληκτος με τους φοιτητές που σε αυτούς τους εγωιστικούς καιρούς δρουν με τέτοιο οργανωμένο, συλλογικό και αλληλέγγυο τρόπο, επιδιώκοντας την αλλαγή. Κλαίω κάθε μέρα από υπερηφάνεια, παρακολουθώντας τις κινητοποιήσεις τους και δεν είμαι ο μόνος. Όπου σταθείς τη σήμερον ημέρα στη Σερβία, θα ακούσεις το ίδιο πράγμα.

Συνηθίζουμε να λέμε πως οι νέες γενιές έχουν αποβλακωθεί με την τεχνολογία, ότι είναι όλη την ημέρα μέσα στα τηλέφωνα και τα tablets, στα social media και δεν τους ενδιαφέρει τίποτα. Πως το μόνο που ξέρουν είναι να απαιτούν, χωρίς να έχουν προσπαθήσει, να έχουν δουλέψει για αυτά που αξιώνουν.

«Ήμουν ένας από αυτούς που πίστευαν πως η νέα γενιά είναι ‘άχρηστη’. Και τώρα βλέπω ότι είναι μίλια μπροστά από όλους μας και κανείς δεν μπορεί να τους αγγίξει. Κανείς δεν μπορεί να τους πάρει τίποτα, γιατί δεν έχουν τίποτα».

Αυτό είναι κάτι για το οποίο ευθύνονται οι παλαιότερες γενιές που ανεξάρτητα από το αν το ομολογούμε, φοβόμασταν -και συνεχίζουμε να φοβόμαστε- για τα πάντα και κυρίως να μην χάσουμε τις δουλειές μας, γιατί μετά την οικονομική κρίση, ξέρουμε πώς είναι να μην έχουμε χρήματα να ζήσουμε.

Στην πραγματικότητα όμως, είμαστε δειλοί. Αν πάμε πίσω δεκαετίες, τι μπορούμε να πούμε για τις οικονομικές κρίσεις σε αυτούς που πολεμούσαν στους πολέμους και έχαναν τις ζωές τους;

Τα παιδιά τώρα, ξέρουν πως υπάρχει καλύτερη ζωή εκεί έξω και επειδή αφιερώνουν προσπάθεια και χρόνια στις σπουδές τους, δεν θέλουν να συμβιβαστούν με μια δουλειά των 500 ή των 700 ευρώ όταν τελειώσουν το πανεπιστήμιο και να ζουν σε μια χώρα που χαρακτηρίζεται από τη διαφθορά. Η λογική τους είναι πως είναι πολύ έξυπνοι για να το ζήσουν αυτό. Ξέρουν πως δεν θέλουν να το ζήσουν αυτό».

Οι πιο ειρηνικές διαδηλώσεις της ιστορίας της Σερβίας

Από το Νοέμβριο λοιπόν, έως σήμερα οι φοιτητές διαδηλώνουν ανά τακτά χρονιά διαστήματα σε όλες τις πόλεις. Κάθε ημέρα, την ώρα του δυστυχήματος (11.52) βγαίνουν έξω από τα πανεπιστήμια (έχουν κάνει καταλήψεις και ζουν σε αυτά -δεν λειτουργεί κανένα πανεπιστήμιο της χώρας) και για 15 λεπτά (ένα λεπτό για κάθε θύμα) κλείνουν τους δρόμους.

«Είναι το τέταρτο της ημέρας που η σιωπή γίνεται εκκωφαντική. Στην αρχή, υπήρχαν αυτοκίνητα που περνούσαν μέσα από τον κλοιό και τραυμάτισαν ανθρώπους -σχεδόν σκότωσαν. Δεν παραιτήθηκαν της προσπάθειας. Συνέχισαν να κλείνουν δρόμους. Από την αρχή έως τώρα, κάποιοι τους βρίζουν, τους προκαλούν. Δεν αντιδρούν.

Αυτό είναι κάτι άλλο εκπληκτικό με τους φοιτητές. Οι διαδηλώσεις είναι ειρηνικές. Δεν αντιδρούν στις προσβολές και στις προκλήσεις.

Μην ξεχνάς πως εδώ η βία είναι παντού στην καθημερινότητα μας. Λύνουμε τα θέματα μας βίαια και είναι κάτι που έχει εγκαταστήσει η κυβέρνηση, μέσω της ρητορικής, του αφηγήματος, της συμπεριφοράς και των αποφάσεων της. Υπάρχει λογοκρισία, πείνα, αδικία και τελικά, πολλή οργή συσσωρευμένη.

«Αν με ρωτήσεις ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτήν την κυβέρνηση, θα σου απαντήσω πως κυβερνά με ‘άρμα’ τη βία. Τώρα, με αφορμή τις διαδηλώσεις αυτών των παιδιών, όλοι λέμε πως φτάσαμε στα όρια μας. Ότι δεν πάει άλλο».

Ο τρόπος που αντιδρούν οι φοιτητές είναι τόσο έξυπνος.

Είναι και εξαιρετικά οργανωμένοι.

Είναι πολύ συγκινητικό αυτό που συμβαίνει. Πλέον, υπάρχουν πολλοί που βοηθούν τους φοιτητές στο κλείσιμο των δρόμων. Κάθε ημέρα είναι και περισσότεροι -από απλούς πολίτες, έως οργανισμούς. Την Τετάρτη θα διαδηλώσουν μαζί τους οι υπάλληλοι στα δημόσια μέσα μεταφοράς. Την Κυριακή διαδήλωσαν οι οδηγοί ταξί.

Για παράδειγμα, το Σάββατο στο Νόβι Σαντ όπου έγινε το δυστύχημα, 8 αγρότες με τρακτέρ έκλεισαν την πρόσβαση άλλων οχημάτων στις γέφυρες στις οποίες διαδήλωσαν τα παιδιά. Σιγά σιγά προστίθενται κι άλλοι σε αυτό που εξελίσσεται σε πλήρη κατάρρευση της -βίαιης- καθημερινότητας, όπως την έχουν δομήσει οι κυβερνώντες τα τελευταία 12 χρόνια».

ΠΩΣ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΔΙΑΛΥΟΥΝ ΤΑ ΚΛΑΣΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Ένα μήνα μετά το δυστύχημα και τις πρώτες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, η κυβέρνηση προχώρησε σε συλλήψεις υπόπτων ως υπεύθυνων για το δυστύχημα στο Νόβι Σαντ. «Αλλά την επομένη ήταν ελεύθεροι. Μεταξύ τους ήταν και ένας εκ των πρωταγωνιστών -ο υπουργός την εποχή των έργων. Έτσι γινόταν πάντα, έτσι έγινε και αυτήν τη φορά».

Εν αντιθέσει με τις προηγούμενες φορές, οι φοιτητές δεν σταμάτησαν τις κινητοποιήσεις τους. Μηδέ να τις διαφυλάσσουν από ό,τι επιχειρεί την τελευταία 12ετια η κυβέρνηση, κάθε φορά που προκύπτει κάτι που δεν την ευνοεί.

Το «ποιοι είναι όλοι αυτοί; Είναι μικρά παιδιά που δεν ξέρουν τίποτα», διαδέχθηκε η συμμετοχή μεγαλυτέρων σε ηλικία ανθρώπων από όλους τους δρόμους της ζωής. Το «θα απολυθούν όσοι τους στηρίζουν» επίσης δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα «καθώς όπως φαίνεται πια, δεν θα μείνουν πολλοί στη θέση τους. Σου αναφέρω ως παράδειγμα το σχολείο του γιου μου που δεν λειτουργεί όταν κηρύσσεται απεργία, αφού διαδηλώνουν οι δάσκαλοι. Τι θα κάνει η κυβέρνηση; Θα απολύσει όλους τους διευθυντές και όλους τους δασκάλους;».

Δεν είχαν αποτέλεσμα ούτε οι επιθέσεις φοιτητές με ρόπαλα του μπέιζμπολ που αποδήθηκαν σε κακοποιούς. Όσο για το «υπάρχει δάκτυλος… εχθρού» (διέρρευσε πως οι φοιτητές ενεργούν για λογαριασμό της Κροατίας, της Μεγάλης Βρετανίας ή των ΗΠΑ) που ακολουθείται με θαυμαστή συνέπεια εδώ και πολλά χρόνια, κατερρίφθη επίσης, αφού οι νέοι δεν ζητούν παραιτήσεις.

Θέλουν διαφάνεια, συλλήψεις και τιμωρίες των υπευθύνων, όπως κριθούν από τα δικαστήρια.

«Το κύριο που ζητούν είναι να εξαφανίσουν τη διαφθορά από το σύστημα της χώρας και να συλληφθούν οι υπεύθυνοι. Πρακτικά, λοιπόν ζητούν να αλλάξουν τα πάντα, αρχής γενομένης από την κυβέρνηση. Αλλά δεν αναφέρουν ονόματα.

Να αναλάβουν τις ευθύνες τους αυτοί που βρίσκονται πίσω από το δυστύχημα. Να βρεθούν και να τιμωρηθούν. Ουδείς αναφέρει τον πρόεδρο. Αυτό που κάνουν είναι να συλληφθούν οι υπαίτιοι. Όταν το ζητάς αυτό, ουσιαστικά ζητάς να εντοπιστούν οι υπεύθυνοι στις κατασκευαστικές, στο υπουργείο Υποδομών και σε κάθε άλλο σκαλοπάτι της σκάλας που μοιραία καταλήγει στον πρόεδρο της χώρας».

Ο Milun διαβεβαίωσε πως αυτό που γίνεται τώρα, δεν θα σταματήσει «όπως και η κυβέρνηση δεν θα σταματήσει να μειώνει τη σημασία του». Όλος ο κόσμος όμως, βλέπει τι συμβαίνει. Είχαμε και στο παρελθόν διαμαρτυρίες, αλλά τώρα είναι διαφορετικό αυτό που συμβαίνει. Πια όλοι μιλάμε ανοιχτά. Δεν κρυβόμαστε. Δεν φοβόμαστε και στηρίζουμε την κινητοποίηση».

ΤΟ ΤΡΙΚ ΤΟΥ ΒΟΥΤΣΙΤΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ “ΔΙΑΛΥΟΥΝ” ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Το σημαντικότερο όσων συμβαίνουν στη Σερβία είναι πως οι πολίτες απέκτησαν ξανά ελπίδα πως η πραγματικότητα τους μπορεί να γίνει καλύτερη. Κάτι που είχαν διαγράψει. «Δεν υπάρχει φόβος και αυτό είναι μια νίκη. Αν πάμε στις εκλογές και βγει πάλι η ίδια κυβέρνηση, όπως συμβαίνει τελευταία, θα έχουμε τη δύναμη να αντιδράσουμε, καθώς όλοι βλέπουμε πια πως δεν βγαίνουν τα μαθηματικά.

Κάθε φορά που προκύπτει ένα μεγάλο ζήτημα, προκηρύσσονται εκλογές. Αυτός είναι ο τρόπος του Αλεξάνταρ Βούτσιτς -πρόεδρος της Σερβίας- να αντιδρά στα προβλήματα.

Από όταν εμφανίστηκε στην πολιτική σκηνή της χώρας -ως πρωθυπουργός- έως σήμερα, είχαμε 15 φορές εκλογές. Κάθε φορά που δεν του αρέσει κάτι ή κάποιος διαμαρτύρεται κάνει εκλογές. Πάντα κερδίζει και μετά “ξεχνιέται” το όποιο ζήτημα.

Πολλές φορές έχουμε αμφισβητήσει το πώς να κερδίζει τις εκλογές, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού δεν τον θέλει. Ωστόσο, δεν αντιδράσαμε. Τώρα πιστεύω πως αν επαναληφθεί το σενάριο, θα αντιδράσουμε.

Είναι σημαντικό να σου πω και ότι οι φοιτητές έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν θέλουν εκλογές, αλλά να αναλάβει κάποιος την ευθύνη για το δυστύχημα.

«Καμία χώρα στον κόσμο, στην οποία συνέβη ό,τι στο Νόβι Σαντ δεν θα δώσει ποτέ απαντήσεις. Όλες θα προσπαθήσουν να το καλύψουν. Ακόμα και αν αλλάξουν οι κυβερνήσεις».

Η Σερβία βρίσκεται στο ναδίρ της. Η διαφθορά είναι στο πικ της ιστορίας. Έχουν κλέψει τα πάντα. Έχουν ξεπουλήσει τα πάντα. Και όσοι ζούμε σε διεφθαρμένες χώρες, ακούμε πάντα πως “αυτός είναι ο τρόπος που κάνουμε τα πράγματα, διαχρονικά”. Τώρα δεν θα το αφήσουμε να περάσει».

Kαι αυτό το πιστώνονται τα νέα παιδιά που σηκώθηκαν από τους καναπέδες τους και βγήκαν στους δρόμους να διεκδικήσουν τη ζωή τους, χωρίς φόβο -αφού δεν έχουν κάτι άλλο να χάσουν.