Με “έξυπνα” όπλα η νέα “μάχη” κατά του λαθρεμπορίου καυσίμων

Ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων της φορολογικής διοίκησης, αλλά και της αγοράς είναι η αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και ειδικά του λαθρεμπορίου καυσίμων, που ουσιαστικά αφενός οδηγεί σε απώλειες εσόδων, που εκτιμάται ότι ενδεχομένως ξεπερνούν και τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως, αλλά και οδηγεί σε “στρεβλώσεις” που καταστρέφουν τη νόμιμη δραστηριότητα.

Πέρα από όσα συζητούνται, τελευταία, στη “δημόσια σφαίρα” με αφορμή το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη για ενδεχόμενη μεταφορά “αρωματικών υδρογονανθράκων” κτλ πάγια στόχευση τα τελευταία χρόνια της φορολογικής διοίκησης, τόσο της ΑΑΔΕ όσο και του Υπ. Οικονομικών είναι η αντιμετώπιση του φαινομένου λαθρεμπορίας μέσα από νομοθετικές παρεμβάσεις, ένταση ελέγχων, ολοκλήρωση του συστήματος εισροών – εκροών.

Η αγορά

Στην προσπάθεια αυτή, “κομβικός” αρωγός είναι και o Σύνδεσμος Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος, που μάλιστα πρόσφατα ανέδειξε το νέο του Διοικητικό Συμβούλιο, με θητεία από 01/02/2025 έως 31/01/2027. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προεδρία του παραμένει, δε, για μια άλλη μια θητεία, ο κ. Γιάννης Αληγιζάκης (ΕΛΙΝΟΙΛ ΑΕ), που, με βάση όσα αναφέρουν τόσο πολιτικά στελέχη από όλο το φάσμα, όσο και παράγοντες της αγοράς, έχει, “πάρει προσωπικά” το όλο ζήτημα και με πλήθος ενεργειών και παρεμβάσεων, έχει εισφέρει σημαντικά στο να αναδειχθεί η “γάγγραινα” του λαθρεμπορίου αλλά και να γίνει η απαραίτητη επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου με διορθώσεις λαθών, αυστηροποίηση διατάξεων κτλ., ειδικά στο πλαίσιο για τη λεγόμενη “δέουσα επιμέλεια”. Στη διοίκηση¨, μάλιστα, συμμετέχουν και στελέχη άλλων εταιρειών, όπως ο αντιπρόεδρος κ. Δημήτρης Κονταξής (AVINOIL AE), ο αντιπρόεδρος κ. Ιάκωβος Σιγάλας (ΕΚΟ ΑΒΕΕ), ο γραμματέας κ. Γιάννης Θεοτοκάς (REVOIL AE), ο ταμίας ο κ. Γιάννης Κομνηνός (ΑΙΓΑΙΟΝ ΟΙΛ ΑΕ) και το μέλος η  κα Κίρκη Καλαντζή (CORAL Α.Ε.). Γενικός Διευθυντής είναι ο κ. Χρήστος Τζιόλας που διαδέχεται τον κ. Ανδρέα Πετριανίδη.

Όπως αναφέρεται στην προσπάθεια αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου, που “κινητροδοτείται” από τη μεγάλη φορολογική επιβάρυνση που έχουν τα καύσιμα, ο ΣΕΕΠΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες της φορολογικής διοίκησης, σε μια συγκυρία που οι προκλήσεις είναι πολλές.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη

Ουσιαστικά, το μεγάλο στοίχημα των αρχών είναι η βέλτιστη αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. ‘Είναι ένα “όπλο” που επιστρατεύει η ΑΑΔΕ ειδικά στον έλεγχο των συνόρων, από όπου φέρεται να διακινούνται πρόσθετα και λαθραία καύσιμα σε μεγάλη κλίμακα, με κατάληξη την Ελληνική αγορά.

Συγκεκριμένα, έως τον Σεπτέμβριο προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης επαγγελματικών οχημάτων και εμπορευματοκιβωτίων. Παράλληλα ενεργοποιούνται και οι Δυνάμεις Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών  (ΔΕΟΣ), οι οποίες, στόχο έχουν, με χρήση “έξυπνων” τεχνικών, αλλά και την αξιοποίηση της συσσωρευμένης εμπειρίας, να διαχειριστούν τις πιο απαιτητικές υποθέσεις λαθρεμπορίου.

“Μεγάλος αδελφός”

Έτσι, με βάση τον επιχειρησιακό σχεδιασμό, ένα ολοκληρωμένο σύστημα θα αποτελέσει ένα βασικό “εργαλείο” για τον έλεγχο και την καταγραφή φορτηγών και εμπορευματοκιβωτίων κατά τη διέλευσή τους από τα χερσαία συνοριακά σημεία και τα τελωνεία λιμένων της χώρας. Το σύστημα αυτό θα επιτρέψει, μάλιστα, στην ΑΑΔΕ να παρακολουθεί ψηφιακά την κυκλοφορία των φορτηγών και των εμπορευματοκιβωτίων εντός της ελληνικής επικράτειας.

Ειδικότερα, τα φορτηγά μεταφοράς εμπορευμάτων και τα εμπορευματοκιβώτια που διακινούνται, θα εφοδιαστούν με κυκλώματα δορυφορικής παρακολούθησης και η διακίνησή τους θα ελέγχεται μέσω δορυφόρου, αλλά και άλλων συστημάτων που θα “επιστρατεύσει” η ΑΑΔΕ ανά τη χώρα.

Επίσης, με βάση σχετική ανακοίνωση, από τις 13/1 ενεργοποιήθηκε η νέα ψηφιακή εφαρμογή «Μητρώο Δεξαμενών Ενεργειακών Προϊόντων Φορολογικών Αποθηκών και Αποθηκών Τελωνειακής Αποταμίευσης» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Όπως αναφέρεται, η εφαρμογή αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων και την περαιτέρω καταστολή του λαθρεμπορίου καυσίμων.

Παράλληλα, ενισχυτικά της όλης εκστρατείας για την “παταξη” του λαθρεμπορίου, που όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, είναι κεντρικό μέλημα, παρά τις όποιες ελλείψεις προσωπικού σε Τελωνεία και ειδικές υπηρεσίες, αναμένεται να λειτουργήσει, ένα νέο ψηφιακό σύστημα που έχει ήδη ξεκινήσει να συγκεντρώνει στοιχεία από την αγορά. Λειτουργεί, δε, πιλοτικά και συνδυαστικά με τις νέες αυστηρότερες ποινές που προβλέπει ο νόμος Χατζηδάκη για τη “δέουσα επιμέλεια”.

Το πλαίσιο

Ειδικότερα με βάση τη νομοθεσία:

-Στα πρατήρια που εντοπίζονται για λαθρεμπορία, νοθεία ή παραποίηση του συστήματος εισροών-εκροών, επιβάλλεται λουκέτο για δύο χρόνια. Η απαγόρευση δραστηριότητας επεκτείνεται αυτόματα σε όλα τα πρατήρια της ίδιας ιδιοκτησίας.

-Για τα πρατήρια που ανήκουν σε εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ή στις 100% θυγατρικές τους, η σφράγιση όλων των καταστημάτων επιβάλλεται εφόσον πέντε καταστήματα σφραγιστούν σε διάστημα τριών μηνών.

-Στην περίπτωση όπου ιδιοκτήτες πρατηρίων ή οι υπάλληλοί τους παρεμποδίζουν τον έλεγχο με χρήση βίας ή απειλών, επιβάλλεται σφράγισμα δύο ετών. Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων το πρατήριο σφραγίστηκε, απαγορεύεται να δραστηριοποιούνται με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ή ιδιότητα, ή να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις εμπορίας ή διακίνησης ενεργειακών προϊόντων για δύο έτη από τη διαπίστωση της παράβασης.

-Οι εταιρείες που εμπορεύονται καύσιμα είναι υποχρεωμένες να ελέγχουν τα πρατήρια που φέρουν το σήμα τους, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα δέουσας επιμέλειας για τη διάθεση και διακίνηση των ενεργειακών προϊόντων. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση και επικαιροποίηση των φορολογικών στοιχείων των προσώπων που διαθέτουν τα προϊόντα, την τακτική εποπτεία των πελατών τους, την υποχρέωση αναφοράς ενδείξεων προς τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ και τη διακοπή της διάθεσης καυσίμων όταν απαιτείται, καθώς και την απόσυρση εξοπλισμού και σημάτων σε περίπτωση παραβίασης.

-Σε περίπτωση παραβίασης των μέτρων δέουσας επιμέλειας, θα επιβάλλονται πρόστιμα από 5.000 έως 30.000 ευρώ ανά πρατήριο, ενώ η ΑΑΔΕ θα προχωρά σε ετήσια δημοσιοποίηση των κυρώσεων.

Την ίδια στιγμή, τα πρατήρια που εντοπίζονται να μην έχουν εγκαταστήσει ή να έχουν παραποιήσει το σύστημα παρακολούθησης εισροών-εκροών αντιμετωπίζουν τις εξής ποινές:

-Εάν διαπιστωθεί ότι μια εγκατάσταση λειτουργεί χωρίς το απαιτούμενο σύστημα παρακολούθησης εισροών-εκροών, η εγκατάσταση θα σφραγιστεί για δύο έτη και θα επιβληθεί στον εκμεταλλευτή της διοικητικό πρόστιμο ύψους 150.000 ευρώ. Επιπλέον, η άδεια λειτουργίας της εγκατάστασης θα ανακαλείται οριστικά.

-Εάν διαπιστωθεί αποθήκευση, εμπορία ή διακίνηση υγρών καυσίμων μέσω αδειοδοτημένων δεξαμενών ή αντλιών που δεν συνδέονται ή δεν παρακολουθούνται από το σύστημα παρακολούθησης εισροών-εκροών, η εγκατάσταση θα σφραγιστεί για δύο έτη και θα επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο 100.000 ευρώ στον εκμεταλλευτή της. Η άδεια λειτουργίας θα ανακαλείται οριστικά.

-Σε περίπτωση μη εξουσιοδοτημένης τροποποίησης ή αλλοίωσης οποιουδήποτε μέρους του συστήματος (μηχανικά μέρη, λογισμικό, ή παραγόμενα στοιχεία), η εγκατάσταση θα σφραγιστεί για δύο έτη και θα επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο 150.000 ευρώ, πέρα από τις ποινικές κυρώσεις. Επίσης, θα δεσμεύονται όλα τα σχετικά μέσα και εξοπλισμός που χρησιμοποιήθηκαν στην παράβαση, και οι μη αδειοδοτημένες δεξαμενές ή αντλίες θα καταστρέφονται με έξοδα του εκμεταλλευτή.

-Εάν διαπιστωθεί ότι εκδίδονται παραποιημένες ή εικονικές αποδείξεις, τιμολόγια ή δελτία που δεν έχουν αποσταλεί ή έχουν παραποιηθεί στο σύστημα παρακολούθησης εισροών-εκροών της ΑΑΔΕ, η εγκατάσταση θα σφραγιστεί για δύο έτη και θα επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο 150.000 ευρώ στον εκμεταλλευτή της και σε οποιονδήποτε άλλον συνέβαλε στην παράβαση. Η άδεια λειτουργίας θα ανακαλείται οριστικά.

– Εάν ο εξοπλισμός που εγκαταστάθηκε από τον εγκαταστάτη του συστήματος παρακολούθησης εισροών-εκροών δεν πληροί τις απαιτήσεις, θα επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο 100.000 ευρώ στον εγκαταστάτη και θα υποχρεούται να αντικαταστήσει τον εξοπλισμό εντός δύο μηνών με δικές του δαπάνες.