Παίζουν αρχαία ελληνική λύρα στην… Κίνα;

Πριν από περίπου έναν μήνα, στα μέσα Δεκεμβρίου, 7 μουσικοί από όλο τον κόσμο κλήθηκαν στη μακρινή Henan στην Κίνα για την ίδρυση του International Harp-Related ICH Safeguarding Association, που έχει ως σκοπό να προστατεύσει και να αναδείξει την πλούσια μουσική κληρονομιά που συνδέει το αρχαίο μουσικό όργανο Konghou από την Κίνα με την άρπα Çeng από την Τουρκία (Sirin Pancaroglu) και το Ιράν (Seifollah Shakir), την αφρικανική Κόρα (Diabel Cissokho), τη μεσαιωνική άρπα (Nancy Thym & Bill Taylor), την λύρα της Μεγγιδώ (Μάριος Ποδάρας) από την αρχαία Μεσοποταμία, την Ινδική άρπα Seeri Yazh (Sivasubramanian Muthusamy), αλλά και την αρχαία Ελληνική λύρα!

Στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψης, ο Θεόδωρος Κουμαρτζής, λυριστής και μέλος της οικογένειας Κουμαρτζή, που ανακατασκευάζει τα αρχαία αυτά μουσικά όργανα στην Ευρωπό Κιλκίς, μοιράζεται μαζί μας εντυπώσεις από την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο, που επιλέγει να χρηματοδοτήσει αλλά και να αναδείξει το σπουδαίο έργο των μουσικών αυτών μέσα από συντονισμένες δράσεις, καθώς και τον εποικοδομητικό διάλογο για την ιστορία αλλά και το μέλλον των συγγενών αυτών οργάνων.

“Έλαβα μια κλήση από το Πεκίνο στο κινητό μου και όπως φαντάζεστε, νόμιζα ότι πρόκειται για κάποια προσπάθεια ανώνυμης εμπορικής διαφήμισης. Την επόμενη μέρα είδα και τη σχετική πρόσκληση στο email και αμέσως κατάλαβα ότι αφορά σε κάτι αρκετά σημαντικό.”

“Όλα έπρεπε να γίνουν πολύ γρήγορα, μιας και η ημερομηνία υλοποίησης της πρότασης ήταν μόλις 10 μέρες αργότερα και πριν από το ταξίδι είχαμε τη συναυλία στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα (στα πλαίσια της έκθεσης που εγκαινιάστηκε εκεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Κιλκίς για τα αρχαιολογικά ευρήματα της Αρχαίας Ευρωπού). Το θετικό είναι ότι δεν χρειαστήκαμε κάποια βίζα τελικά, γιατί από τις 15 Οκτωβρίου έχει αλλάξει η σχετική νομοθεσία και μπορεί κάποιος με ελληνικό διαβατήριο να ταξιδέψει στην Κίνα για διάστημα μικρότερο των 15 ημερών χωρίς κάποια άλλη προετοιμασία”.

“Πολύ θετικό ήταν επίσης το γεγονός ότι υπάρχει απευθείας πτήση από την Αθήνα στο Πεκίνο και διαρκεί περίπου 9 ώρες – χρονικό διάστημα αρκετά μικρότερο σε σχέση με υπερατλαντικές πτήσεις – οπότε πετάξαμε από Θεσσαλονίκη μέσω Αθηνών για Πεκίνο και από εκεί με το υπερσύγχρονο τρένο για την πόλη Zhengzhou (απόσταση περί τα 750 χλμ σε λιγότερο από 2 ώρες). Εκεί μας περίμενε μια 5μελης ομάδα του τηλεοπτικού καναλιού που θα έκανε τα γυρίσματα αλλά και η καλλιτεχνική ομάδας της κ. Lu Lu, που μας συνόδεψε σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, μιας και οι περισσότεροι Κινέζοι που γνωρίσαμε δεν μιλούσαν καθόλου Αγγλικά, ενώ οι περισσότερες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης αλλά και επικοινωνίας που χρησιμοποοιούμε στην Ευρώπη δεν είναι διαθέσιμες εκεί.”

Κατά την διάρκεια της συνάντησης στο Μουσείο Konghou στη Sanxiang ιδρύθηκε ο οργανισμός αυτός, στον οποίο πλέον είναι αντιπρόεδρος ο κ. Κουμαρτζής, που με την συνδρομή όλων των μελών του διοικητικού του συμβουλίου πρόκειται να προτείνει συντονισμένες δράσεις που θα γεφυρώσουν πολιτισμικά την Κίνα και με την Ελλάδα. Συναυλίες, εργαστήρια εκμάθησης αλλά και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό πρόκειται να λάβουν χώρα τόσο στη Κίνα όσο και στις χώρες των μελών της οργάνωσης.

Παράλληλα με την επίσκεψη πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα, σε συνεργασία με την τοπική τηλεόραση της Henan και της ομάδας της κ. Lu Lu, ενός μουσικού βίντεο με όλους τους συμμετέχοντες που θα προβληθεί στη κρατική Κινεζική τηλεόραση κατά το Spring Gala (τη γιορτή της πρωτοχρονιάς στις 26 Ιανουαρίου). Τα γυρίσματα αυτά έλαβαν χώρα στον Κίτρινο Ποταμό (ο 2ος μεγαλύτερος ποταμός της Κίνας), ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της κοιτίδας του Κινεζικού Πολιτισμού, καθώς και στα στούντιο της κρατικής τηλεόρασης, και αναμένεται να παρακολουθήσουν το βίντεο δεκάδες εκατομμύρια τηλεθεατών την ημέρα εκείνη (η αντίστοιχη περυσινή παραγωγή είχε περισσότερα από 5,5 δισ. προβολές).

”Η προβολή των οργάνων αυτών θα είναι τεράστια και σύντομα αναμένουμε τα επόμενα βήματα αυτής της συνεργασίας τόσο στην Κίνα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα στο 2025 αναμένεται να ανακοινωθεί νέος μεγαλύτερος χώρος για το Μουσείο Konghou, στα εγκαίνια του οποίου αναμένεται να επισκεφθούμε εκ νέου την Κίνα και να πραγματοποιήσουμε τα επόμενα βήματα της συνεργασίας αυτής (το 3ετές πλάνο που έχει ήδη σχεδιάσει η ομάδα παραγωγής). Σχετικά πρότζεκτ που αφορούν στην κατασκευή και τελική παράδοση κτηρίου στη Κίνα υπολογίζονται περίπου στους τρεις μήνες. Η εργατικότητα των ανθρώπων εκεί ξεπερνά κάθε όριο, μιας και η ιδέα του ωραρίου είναι σχεδόν άγνωστη για τους περισσότερους. Τα στούντιο που επισκεφθήκαμε χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής ,ενώ η ταχύτητα διάδοσης σχετικών βίντεο κατά την διάρκεια της επίσκεψης μας ήταν άμεση.”

“Είναι πολύ σημαντικό, όχι μόνο ηθικά αλλά και καλλιτεχνικά, να δέχεσαι την εκτίμηση και την αναγνώριση χρόνων προσπάθειας στο υψηλότερο επίπεδο. Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν επίσης αφιερώσει τη ζωή τους στη μελέτη και στην ανάδειξη των δικών τους μουσικών παραδόσεων, μέσα από τη συνεχή προσπάθεια και τη συνεργασία. Εκτός από ταλαντούχοι μουσικοί, ήταν όλοι τους άνθρωποι ταπεινοί και προσηλωμένοι στον στόχο τους, με σεβασμό για τη διαφορετική κουλτούρα και πραγματικό ενδιαφέρον για τις μουσικές μας παραδόσεις. Το ότι η συμμετοχή μας ανέδειξε την προσπάθεια αυτή σε διεθνή, μας γεμίζει με ελπίδα ότι σύντομα τα όργανα που ανακατασκευάζουμε θα αποκτήσουν αναγνώριση και σε αυτό το μέρος του πλανήτη, μιας και ήδη σε περισσότερες από 40 χώρες στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αφρική έχουν σταλεί όργανα που κατασκευάστηκαν σε ένα μικρό χωριό του Νομού Κιλκίς.”

Μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει μουσικές παραγωγές με τα όργανα αυτά στο κανάλι SEIKILO Ancient World Music στο www.youtube.com/seikilo όπου κυκλοφορούν σχετικές πρεμιέρες κάθε εβδομάδα, ενώ το Διαδραστικό Μουσείο Αρχαίων Μουσικών Οργάνων Seikilo στη Θεσσαλονίκη διοργανώνει καθημερινά σχετικά workshop, διαδραστικές ξεναγήσεις για σχολεία και ενήλικες, καθώς και υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό υλικό για την εκμάθηση της αρχαίας λύρας στην πρώτη παγκόσμια πλατφόρμα εξ αποστάσεως μάθησης, το www.lyreacademy.com, καθώς και σχετικό έντυπο υλικό που μπορεί να βρει κάποιος στο www.luthieros.com !