“ΜΙΑ ΒΑΛΙΤΣΑ, ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ” – ΠΩΣ ΖΕΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ

Η Σουηδία είναι εδώ και δεκαετίες ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για μετανάστες από όλο τον κόσμο, προσφέροντας υψηλό βιοτικό επίπεδο, ισχυρό κοινωνικό κράτος και σταθερό εργασιακό περιβάλλον. Πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση, επέλεξαν να εγκαταλείψουν τη χώρα αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στη Σκανδιναβία.

Όμως, η μετανάστευση δεν είναι ποτέ εύκολη. Η προσαρμογή σε ένα νέο πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο, η εύρεση εργασίας, η ενσωμάτωση στην τοπική κοινότητα και η δημιουργία μιας νέας καθημερινότητας είναι προκλήσεις που κάθε μετανάστης αντιμετωπίζει.

Η Ζερίνα Αχμέτι, είναι μια από αυτούς που πήραν την απόφαση να αφήσουν την Ελλάδα για τη Σουηδία. Γεννημένη στην Αλβανία, ήρθε στην Ελλάδα σε μικρή ηλικία και έζησε στη χώρα μέχρι τα 21 της χρόνια. Το 2017, βλέποντας τις δυσκολίες της ελληνικής πραγματικότητας, αποφάσισε να μεταναστεύσει στη Στοκχόλμη για μια καλύτερη ζωή. Σήμερα, ζει στη Σουηδία μαζί με τον σύζυγό της και το παιδί τους, εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα σε εταιρεία leasing αυτοκινήτων και έχει πλέον μια ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς είναι να ζεις και να εργάζεσαι στη Σκανδιναβία.

Η Ζερίνα, 29 ετών σήμερα, μιλά στο NEWS 24/7 για την εμπειρία της μετανάστευσης, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει στη Σουηδία, για το κοινωνικό κράτος, την εκπαίδευση και το πώς βιώνει την καθημερινότητα σε μια χώρα τόσο διαφορετική από την Ελλάδα.

Ζερίνα, ποιοι ήταν οι βασικοί λόγοι που σε ώθησαν να φύγεις από την Ελλάδα το 2017 και να εγκατασταθείς στη Σουηδία;

Οι κυριότεροι λόγοι ήταν οι ελλείψεις ευκαιριών. Ακόμα και όταν κάποιος σπούδαζε πολλές φορές ‘’αναγκαζόταν’’ να κάνει ένα άλλο επάγγελμα ώστε να μπορεί να βιοπορίζεται και όχι το επάγγελμα που σπούδασε. Το υψηλό κόστος ζωής και οι χαμηλοί μισθοί, το σύστημα και το αβέβαιο μέλλον. Έτσι λοιπόν πήρα την απόφαση και μαζί με τον σύντροφό μου μετακομίσαμε στη Σουηδία για ένα καλύτερο αύριο. Μια βαλίτσα, όνειρα και εμείς.

Ποιες οι πρώτες εντυπώσεις από τη Σουηδία; Ήταν όπως το περίμενες; Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισες κατά την προσαρμογή σου στη σουηδική κοινωνία;

Οι πρώτες μου εντυπώσεις ήταν πάρα πολύ θετικές. Η φύση της Σουηδίας είναι πραγματικά απίστευτη και το κράτος φροντίζει γι’ αυτή. Οι δρόμοι είναι πάρα πολύ καθαροί και διακρίνεις την οργάνωση παντού. Σε γενικές γραμμές ήταν όπως το περίμενα, αλλά άλλο να το φαντάζεσαι και άλλο να το βλέπεις από κοντά. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις στην αρχή ήταν η γλώσσα, το πόσο διαφορετικό σύστημα έχει η Σουηδία σε σχέση με την Ελλάδα και το βασικότερο… η μοναξιά. Δεν είχαμε φίλους ή συγγενικά πρόσωπα στη Σουηδία στην αρχή και το να κάνεις φίλους στη Σουηδία είναι ένα από τα δύσκολα κομμάτια.

Η Σουηδία στηρίζει τις οικογένειες

Πώς είναι η καθημερινότητά σου στη Σουηδία σε σύγκριση με την Ελλάδα;

Η ζωή στη Σουηδία είναι αρκετά ήρεμη, και με τα ωράρια εργασίας που έχουμε μας δίνεται η δυνατότητα να περνάμε περισσότερο χρόνο όλοι μαζί, οικογενειακά. Τα απογεύματα τρώμε όλοι μαζί και περνάμε χρόνο κάνοντας κάποια δραστηριότητα ή πηγαίνουμε μια βόλτα στο πάρκο και στη λίμνη κοντά στο σπίτι μας. Και τα Σαββατοκύριακα πολλές φορές το περνάμε στο κέντρο της Στοκχόλμης ή σε κάποιο από τα πολλά πάρκα. Εάν είναι χειμώνας, επιλέγουμε κάποιο από τα πολλά εμπορικά κέντρα και συνδυάζουμε παιδότοπο και επιτακτική το κλασικό FIKA (καφεδάκι και τα υπέροχα kanelbulle/cinnamon bun).

Πώς είναι να μεγαλώνεις ένα παιδί στη Σουηδία; Τι διαφορές βλέπεις στην εκπαίδευση σε σχέση με την Ελλάδα;

Η Σουηδία είναι μια από αυτές τις χώρες που στηρίζει τις οικογένειες και τα παιδιά αρκετά, θα έλεγα. Ένιωθα μια ασφάλεια στο να αποκτήσω παιδί στη Σουηδία. Αρχικά, οι γιατροί είναι εντελώς δωρεάν έως ότου ενηλικιωθεί το παιδί. Οι οδοντίατροι είναι δωρεάν έως τα 21α γενέθλια του παιδιού. Η εκπαίδευση είναι εντελώς δωρεάν από το δημοτικό και έπειτα. Ο βρεφικός σταθμός κοστίζει από 150€-95€ τον μήνα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού (1-5 ετών). Μέσα στην τιμή αυτή περιλαμβάνονται πάνες, πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό και δύο φορές φρούτα. Ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει στον βρεφικό σταθμό από 12 μηνών και έτσι ο γονιός μπορεί να εργάζεται χωρίς άγχη και να πάρει το παιδί του όταν σχολάσει.

Πώς είναι το κοινωνικό κράτος στη Σουηδία; Νιώθεις μεγαλύτερη ασφάλεια όσον αφορά την υγεία, την εργασία και την οικογένειά σου;

Νιώθω ασφάλεια στη Σουηδία όσον αφορά τον επαγγελματικό και εκπαιδευτικό τομέα. Η αλήθεια είναι πως ο τομέας υγείας δεν είναι το δυνατό της σημείο. Θωρώ πως μια τόσο καλά οργανωμένη χώρα θα έπρεπε να έχει καλύτερο ιατρικό σύστημα. Βέβαια, δεν ισχύει αυτό για όλους τους κλάδους της ιατρικής αλλά κυρίως για τους γενικούς γιατρούς και τα κέντρα υγείας τους. Παρόλα αυτά, αυτά που κάνουν τη Σουηδία ένα καλό κοινωνικό κράτος είναι οι ευκαιρίες που δίνει σε όλους και τα επιδόματα για όσα χρειάζονται. Για παράδειγμα, στη Σουηδία μπορείς να σπουδάσεις όσο χρονών και να είσαι, ανεξαρτήτως της ηλικίας σου, εντελώς δωρεάν. Εάν έχεις παιδιά, παίρνεις επιδόματα ώστε να βοηθηθείς όσο γίνεται. Εάν κάποιος είναι άρρωστος (βαριά), θα έχει περίθαλψη και θα στηριχθεί, και το ποσό που θα πληρώσει θα είναι μηδαμινό. Εάν είσαι γονιός και το παιδί σου είναι άρρωστο, μπορείς να κάτσεις σπίτι να φροντίσεις το παιδί σου και πληρώνεσαι το 80% του μισθού σου γι’ αυτό. Και το ίδιο ισχύει εάν είσαι άρρωστος.

Δεν έχω νιώσει τον ρατσισμό στη Σουηδία

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες διαφορές στον τρόπο ζωής των Σουηδών σε σχέση με των Ελλήνων;

Αρχικά, στη Σουηδία είναι δυσκολότερο να κοινωνικοποιηθείς. Γενικά, οι άνθρωποι είναι πιο απόμακροι και όχι τόσο ‘’ζεστοί’’ και φιλικοί όσο στην Ελλάδα. Μεγάλη διαφορά έχει επίσης ο καιρός. Η Ελλάδα έχει υπέροχο καιρό, εδώ ο χειμώνας είναι μακρύς και συνήθως για περίπου 3 μήνες έχουμε πολύ σκοτάδι.

Πώς είναι η στάση των Σουηδών απέναντι στους μετανάστες; Έχεις αντιμετωπίσει ρατσισμό ή δυσκολίες λόγω της καταγωγής σου;

Δεν έχω νιώσει τον ρατσισμό στη Σουηδία, όχι τουλάχιστον φανερά. Οι Σουηδοί από τα πρώτα τους κιόλας χρόνια στο σχολείο μαθαίνουν τη φράση ‘’Δεν είμαι πιο σημαντικός’’ από κάποιον άλλον και αυτό το εφαρμόζουν πολύ στη ζωή τους. Θα έλεγα ότι ίσως είναι πιο αντιδραστικοί με τους μετανάστες που έρχονται αλλά δεν θέλουν να προσαρμοστούν στους κανόνες της χώρας.

Πώς έχεις βιώσει τη διπλή μετανάστευση που έχεις περάσει, από την Αλβανία στην Ελλάδα και μετά από την Ελλάδα στη Σουηδία;

Όταν οι γονείς μου μετανάστευσαν στην Ελλάδα, ήμουν μόλις 2 ετών, οπότε την Ελλάδα την νιώθω σπίτι μου, αν και έχω αλβανική καταγωγή. Αγαπώ πολύ και τις δύο αυτές χώρες, είναι οι ρίζες και το ξεκίνημά μου. Πολλές φορές νιώθω ένα περίεργο συναίσθημα… δεν ξέρω πού ανήκω. Νιώθω παιδί του κόσμου!

Σκέφτεσαι να επιστρέψεις στην Ελλάδα ή θεωρείς τη Σουηδία μόνιμο σπίτι σου;

Δεν αποκλείω τίποτα. Αλλά στην προκειμένη φάση της ζωής μου, δεν σκέφτομαι την επιστροφή. Την Ελλάδα την αγαπώ, ήταν και θα είναι το σπίτι μου, ακόμα και αν δεν ζω εκεί. Ποτέ δεν λέω ποτέ.

Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον που σκέφτεται να μεταναστεύσει στη Σουηδία;

Εάν κάποιος θέλει να κοινωνικοποιηθεί στη Σουηδία, θα πρέπει να ξεκινήσει την εκμάθηση της γλώσσας όσο πιο γρήγορα γίνεται, που είναι και δωρεάν. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονη μετανάστευση σε όλη την Ευρώπη και ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, αλλά εάν υπάρχει υπομονή και θέληση, όλα γίνονται. Να τολμούν και να διεκδικούν, και σίγουρα θα δικαιωθούν στο τέλος.

Θεωρώ ότι η απόφασή μου να φύγω ήταν σωστή

Πώς βλέπεις το μέλλον της Σουηδίας σε σχέση με τη μετανάστευση; Είναι μια χώρα που προσφέρει ευκαιρίες για τους μετανάστες ή υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν;

Η Σουηδία είναι μια χώρα με πολλούς μετανάστες, και το κράτος προσπαθεί να κρατήσει τους ‘’χρήσιμους’’ για αυτούς κατοίκους. Εάν δηλαδή κάποιος έρθει στη Σουηδία και δεν ξέρει Σουηδικά, Αγγλικά, δεν έχει κάποιο πτυχίο ή δεν ξέρει κάποια τέχνη, σίγουρα θα τα βρει σκούρα. Αλλά εάν υπάρχουν κάποια εφόδια και θέληση, υπάρχουν σίγουρα πολλές ευκαιρίες.

Πώς διατηρείς τη σύνδεση με την ελληνική και αλβανική σου ταυτότητα, ενώ ζεις και εργάζεσαι στη Σουηδία; Υπάρχουν κοινότητες ή δραστηριότητες που βοηθούν στη διατήρηση αυτής της σύνδεσης;

Στο σπίτι μιλάμε κυρίως ελληνικά και αλβανικά και πλέον έχουμε πολλούς φίλους από την Ελλάδα και την Αλβανία και αυτό σίγουρα βοηθάει. Επίσης, ταξιδεύουμε όσο πιο συχνά μπορούμε και στις δύο χώρες, αφού οι οικογένειές μας ζουν εκεί. Στη Στοκχόλμη υπάρχει και ελληνική και αλβανική κοινότητα, οι οποίες οργανώνουν διάφορες εκδηλώσεις και μπαζάρ. Επίσης, υπάρχει ελληνικό και αλβανικό σχολείο για την εκμάθηση της γλώσσας.

Πώς κρίνεις τώρα την απόφασή σου να μεταναστεύσεις, βλέποντας την κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα σε σχέση με το 2017; Θεωρείς ότι έκανες σωστή επιλογή να φύγεις και να εγκατασταθείς στη Σουηδία;

Θεωρώ ότι η απόφασή μου να φύγω ήταν σωστή. Έχω αποκτήσει γνώση σε επαγγελματικό επίπεδο, έχω κάνει κάποια σημαντικά για εμένα βήματα σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο και βελτιώνομαι κάθε μέρα. Δεν πιστεύω ότι θα είχα τις ίδιες ευκαιρίες στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι τώρα ίσως να είναι ακόμα ‘’δυσκολότερη’’ η κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση με το 2017. Οι τιμές στα σούπερ μάρκετ είναι σχεδόν τιμές Σουηδίας και δυστυχώς οι μισθοί δεν ακολουθούν αυτές τις τιμές, όπως και τα ενοίκια.