Μπορεί το σεξ να μας κάνει πιο έξυπνους;

Πέρα από την ευχαρίστηση που προσφέρει το σεξ, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες επιστημονικές ενδείξεις ότι μπορεί να είναι ευεργετικό για τον εγκέφαλο και μάλιστα με πολλαπλούς τρόπους. Και οι πιο βασικοί από αυτούς είναι ότι βελτιώνει τη μνήμη και τις γνωσιακές λειτουργίες.

«Από όλες τις δραστηριότητες που μας χαρίζουν ευχαρίστηση, το σεξ δίνει στον εγκέφαλο τη μεγαλύτερη ώθηση, ενεργοποιώντας περιοχές που είναι υπεύθυνες για την αίσθηση, την ανταμοιβή, το συναίσθημα, τη μνήμη και τον κινητικό έλεγχο», αναφέρει στους Times του Λονδίνου η Nicole Vignola, νευροεπιστήμονας και συγγραφέας του μπεστ σέλερ «Break the Cycle, Alter your Thoughts and Create Lasting Change».

«Το σεξ είναι η μόνη δραστηριότητα που φαίνεται να φωτίζει όλες τις περιοχές του εγκεφάλου ταυτόχρονα», λέει η ίδια.

Άλλωστε, και σε πρόσφατη έρευνα που έκανε ο αμερικανός ψυχολόγος Barry Komisaruk, του Πανεπιστημίου Rutgers στο Νιου Τζέρσεϊ, και ζήτησε από άνδρες και γυναίκες να ξαπλώσουν σε έναν ειδικό μαγνητικό τομογράφο, να κάνουν σεξ και να φτάσουν σε οργασμό, καταγράφηκαν σημαντικά ευρήματα.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι μέχρι τη στιγμή της κορύφωσης ενεργοποιούνται περισσότερα από 30 σημαντικά συστήματα του εγκεφάλου.

Ο εγκέφαλος διεγείρεται ακόμη και πριν κάποιος βγάλει τα ρούχα του, λέει η Vignola.

Ένα άγγιγμα, ένα φιλί, ακόμα και ένα βαθύ βλέμμα μεταξύ δύο ερωτευμένων ή οποιαδήποτε μορφή διέγερσης προκαλεί την απελευθέρωση ενός κοκτέιλ από τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου που προκαλούν ευτυχία, δηλαδή δοπαμίνη, σεροτονίνη και ωκυτοκίνη.

«Εν αναμονή του σεξ, η μεσολομυϊκή οδός, υπεύθυνη για τη δοπαμίνη, ενεργοποιείται», λέει η ίδια.

Η νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου, δηλαδή η ικανότητά του να αναδιαμορφώνεται και να αποθηκεύει και να ανακαλεί πληροφορίες (μνήμη), επηρεάζεται επίσης θετικά.

Η επίδραση αυτή οφείλεται ειδικά στην αυξημένη παραγωγή ωκυτοκίνης, που προκαλείται από την ευχαρίστηση που προκαλεί το άγγιγμα του σώματος.

«Η ωκυτοκίνη είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα επειδή, παρόλο που είναι η ορμόνη του κοινωνικού δεσμού, συνδέεται πραγματικά στενά με τη νευροπλαστικότητα», λέει η Vignola. «Υποψιάζομαι ότι είναι ο λόγος που υπάρχουν δεσμοί μεταξύ του σεξ και της βελτίωσης των νοητικών λειτουργιών και της μνήμης. Είναι σαν η ωκυτοκίνη να γονιμοποιεί τον εγκέφαλο ώστε να είναι διαθέσιμος για αλλαγές».

Η Vignola, σημειώνει ότι δεν μπορούμε να πούμε ότι το σεξ μας κάνει πιο έξυπνους, αλλά υπάρχει συσχέτιση.

«Φάρμακο» για τον εγκέφαλο το σεξ στους ηλικιωμένους

Για παράδειγμα, μια διαχρονική αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Sex Research το 2023, με τίτλο Is Sex Good for Your Brain?, εξέτασε πώς η συχνότητα και η ποιότητα του σεξ σχετίζεται με καλύτερες γνωσιακές λειτουργίες για τους ηλικιωμένους.

Διαπίστωσε ότι για τους ηλικιωμένους 62 έως 74 ετών, η καλύτερη ποιότητα του σεξ -που μετράται στη σωματική ευχαρίστηση και τη συναισθηματική ικανοποίηση- σχετιζόταν με καλύτερη γνωσιακή λειτουργία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα συναισθήματα σωματικής ευχαρίστησης σχετίζονταν με την καλύτερη γνωσιακή λειτουργία στους άνδρες, αλλά όχι στις γυναίκες.

Ένας άλλος λόγος που το σεξ έχει συνδεθεί με την ενίσχυση της μνήμης είναι ο αντίκτυπός του στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, λέει η Vignola.

«Τα έντονα συναισθήματα είναι αυτά που συνδέονται με το σεξ και μπορούν όλα μαζί να βοηθήσουν τη μνήμη. Μαθαίνουμε μέσω του συναισθήματος. Στο σεξ εμπλέκεται ένα πανηγύρι συναισθημάτων».

Μια άλλη μελέτη, η Sex on the Brain!, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Age and Ageing, διερεύνησε τις συσχετίσεις μεταξύ σεξουαλικής δραστηριότητας και νόησης σε άτομα άνω των 50 ετών.

Η εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου και η μνήμη αξιολογήθηκαν με τον έλεγχο της αλληλουχίας αριθμών και της ανάκλησης λέξεων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν «σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της σεξουαλικής δραστηριότητας και της αλληλουχίας και ανάκλησης λέξεων στους άνδρες». Στις γυναίκες, «υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της σεξουαλικής δραστηριότητας και της ανάκλησης, αλλά όχι της αλληλουχίας».

Γιατί μπορεί να υπάρχει οποιαδήποτε συσχέτιση; «Όταν κάνετε σεξ απελευθερώνετε έναν νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται BDNF – εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας- που προέρχεται από τον εγκέφαλο», λέει η Vignola. Ο BDNF απελευθερώνεται επίσης μέσω της άσκησης και όταν μαθαίνεις κάτι καινούργιο.

Φανταστείτε τον ως «έναν παράγοντα ανάπτυξης για τον εγκέφαλο», προσθέτει. «Είναι μια πρωτεΐνη που είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία νέων συνάψεων, για τον σχηματισμό και την ωρίμανση των συνάψεων. Εξασφαλίζει επίσης ότι οι υπάρχοντες νευρώνες και συνάψεις παραμένουν υγιείς και ισχυρές. Όσο περισσότερες από αυτές τις πρωτεΐνες υπάρχουν, τόσο ισχυρότερος είναι ο εγκέφαλος. Όταν απελευθερώνουμε BDNF, ουσιαστικά προετοιμάζουμε τον εγκέφαλό μας για πλαστικότητα, για να είμαστε σε θέση να παραμείνουμε γνωστικά εύπλαστοι και να είμαστε λίγο πιο αιχμηροί στη σκέψη μας», εξηγεί.

Βέβαια, έχουν γίνει μελέτες και σε εγκεφάλους νεότερων σε ηλικία ανθρώπων.

Μία που δημοσιεύθηκε στο Archives of Sexual Behavior εξέτασε 78 γυναίκες ηλικίας 18-29 ετών σχετικά με το πόσο συχνά έκαναν σεξ. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που έκαναν συχνότερα σεξ τα πήγαιναν καλύτερα στην ανάκληση λέξεων, όχι όμως και προσώπων.

Το σεξ μπορεί επίσης να ενισχύσει την ευεξία, αν και αυτό εξαρτάται φυσικά από τη σχέση σας με τον σύντροφό σας και με το ίδιο το σεξ.

Η Barbara Sahakian, καθηγήτρια κλινικής νευροψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και συνσυγγραφέας του βιβλίου «Brain Boost: Healthy Habits for a Happier Life», δήλωσε στους Times ότι η ευεξία και η υγεία του εγκεφάλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.

Το σεξ έχει επίσης συνδεθεί με τη μείωση του άγχους και τη μείωση του στρες, αν μπορέσετε να ξεπεράσετε το υποκειμενικό εμπόδιο του ίδιου του στρες.

Όσον αφορά την απόλυτη ευχαρίστηση, η ισχυρή ποσότητα δοπαμίνης που προκαλεί ο οργασμός είναι παρόμοια με εκείνη ενός ισχυρού ναρκωτικού.

Η Vignola σημειώνει ότι για τους άνδρες, η δραστηριότητα στην αμυγδαλή -την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για το φόβο ή το στρες- «μειώνεται, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι άνδρες αισθάνονται τόσο χαλαροί κατά τη διάρκεια του οργασμού».

Το σεξ δεν ενισχύει απλώς τη σχέση σας, αλλά αυξάνει τα επίπεδα τεστοστερόνης σε άνδρες και γυναίκες.

«Οι έρευνες δείχνουν ότι τα βέλτιστα επίπεδα τεστοστερόνης υποστηρίζουν τη μνήμη, την εστίαση και τη διανοητική διαύγεια, ενώ τα χαμηλά επίπεδα έχουν συνδεθεί με την εγκεφαλική ομίχλη και τη γνωστική παρακμή», λέει η Vignola. «Έτσι, πέρα από την άμεση ευχαρίστηση του σεξ, η τακτική σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου», καταλήγει η ίδια.