Οι μεγάλες προσδοκίες του Μητσοτάκη από τον Μερτς

Αισιοδοξία επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου μετά την εκλογική νίκη του Χριστιανοδημοκράτη Φρίντριχ Μερτς στη Γερμανία.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, που το βράδυ των γερμανικών εκλογών σε συγχαρητήρια ανάρτηση του είχε κάνει λόγο για σημαντική και θετική εξέλιξη για τη Γερμανία και την Ευρώπη, επικοινώνησε χθες τηλεφωνικά με τον εν αναμονή καγκελάριο.

Μητσοτάκης- Μερτς είχαν άλλωστε συναντηθεί στο Βερολίνο στις 18 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στο οποίο ανήκουν η Νέα Δημοκρατία και η CDU/CSU. Τότε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός είχε επαναλάβει στον κ.Μερτς την άποψη πως πρέπει να υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση σημαντικών αμυντικών προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η ευρωπαϊκή αεράμυνα.

Στην κυβέρνηση προσδοκούν λοιπόν ότι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, αν και πολιτικό παιδί του παλιού γνώριμου της χώρας μας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, θα μπορούσε να πάρει αποφάσεις για την άμυνα και την ανάπτυξη της ΕΕ στην κατεύθυνση που επιθυμεί η Ελλάδα. Πρώτα από όλα για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων. Κάτι που θα έλυνε σε σημαντικό βαθμό τα χέρια του κ. Μητσοτάκη για περισσότερες παροχές και κυρίως μειώσεις φόρων, σε μία δύσκολη πολιτικά συγκυρία για την κυβέρνηση.

Το γεγονός ότι υπάρχει απευθείας δίαυλος με τη γερμανική καγκελαρία, αλλά και ότι ο κ.Μερτς ανήκει στο ίδιο ευρωπαϊκό κόμμα με τη ΝΔ, ενισχύουν επίσης, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Παύλο Μαρινάκη, τη δυνατότητα καλύτερης συνεννόησης Αθήνας- Βερολίνου. Αλλά κυρίως το Μαξίμου ποντάρει στο γεγονός ότι οι εξελίξεις με τον Ντόναλντ Τραμπ να συνομιλεί με τον Βλάντιμιρ Πούτιν για την Ουκρανία ερήμην όλων και να διαμηνύει στην ΕΕ πως δεν μπορεί να βασίζεται πλέον στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, θα αναγκάσουν πια την Ευρώπη να πάρει αποφάσεις.

Μετά το “rambo zambo” αρχίζουν τα δύσκολα για τον Μερτς

Πρώτα βέβαια ο κ. Μερτς θα πρέπει να σχηματίσει κυβέρνηση. Το βράδυ των εκλογών ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός δήλωσε ότι “απόψε έχει rambo zambo”, που στη γερμανική αργκό σημαίνει το γλέντι χωρίς να σκέφτεται κανείς το αύριο. Αμέσως όμως τηλεφώνησε στον συμπρόεδρο των Σοσιαλδημοκρατών, Λαρς Κλινγκμπάιλ, για να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για “μεγάλο συνασπισμό”, που με δεδομένα τα ποσοστά και των δύο κομμάτων δεν είναι βέβαια και πια τόσο μεγάλος.

Η “λαβωμένη” SPD, που σημείωσε το μικρότερο ποσοστό στην ιστορία της, δεν έχει όμως λόγο σε αντίθεση με τον Μερτς να βιαστεί. Ενδέχεται μάλιστα να κληθεί η βάση των Σοσιαλδημοκρατών να απαντήσει εάν συμφωνεί με ένα ακόμη “μεγάλο συνασπισμό”. Σε κάθε περίπτωση, CDU και SPD έχουν σοβαρές διαφωνίες σε τέσσερα βασικά ζητήματα: Στη μετανάστευση, την οικονομία, τις συντάξεις και το “φρένο χρέους” στον προϋπολογισμό που προβλέπεται στο γερμανικό Σύνταγμα και ορίζεται στο 0,35% του ονομαστικού ΑΕΠ.

Η συζήτηση στη Γερμανία για το “φρένο χρέους”

Οι Σοσιαλδημοκράτες υποστηρίζουν ότι αύξηση αμυντικών δαπανών θα πρέπει να συνδυαστεί με χαλάρωση του “φρένου χρέους”. Ο Μερτς δε φαίνεται να διαφωνεί κατηγορηματικά, αλλά δεν είναι μόνος στην CDU/CSU. Οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), το συντηρητικό κόμμα της Βαυαρίας και αδελφό κόμμα της CDU έχει αντιρρήσεις. Ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βαυαρίας, Μάρκους Ζέντερ, και μόνιμος “δελφίνος” δεν αναμένεται να κάνει άλλωστε εύκολη τη ζωή του Μερτς.

Επιπλέον, στη νέα γερμανική Βουλή, από τις 24 Μαρτίου, η ακροδεξιά AfD και η αριστερή Die Linke μπορούν να μπλοκάρουν αλλαγές στο γερμανικό Σύνταγμα, για τις οποιες απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων. Αν και ο Μερτς φέρεται να σκέπτεται, σε συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες και ενδεχόμενως τους Πράσινους, να προχωρήσουν ενδεχόμενες αλλαγές πριν ορκιστεί η νέα Βουλή.

Αυτό έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1998 όταν αποφασίστηκε η αποστολή Γερμανών στρατιωτών στο Κόσοβο. Η SPD έχει μάλιστα κάθε λόγο να το κάνει, ώστε να μπορεί να επικαλεστεί στους ψηφοφόρους της πως φρόντισε να λύσει ένα σημαντικό ζήτημα πριν μπει ξανά σε “μεγαλο συνασπισμό”.

Σε κάθε περίπτωση ο Μερτς θα πρέπει να απαντήσει σε αυτή την εσωτερική συζήτηση στη Γερμανία ταυτόχρονα με τη συζήτηση σε επίπεδο ΕΕ για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος.

Κρίσιμη η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 6 Μαρτίου

Ο Μερτς φέρεται επίσης σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ να έχει διαμηνύσει στην υπηρεσιακή πλέον κυβέρνηση του Ολαφ Σόλτς ότι καμία απόφαση, ιδίως στην εξωτερική πολιτική, δεν μπορεί να ληφθεί ερήμην του, ακόμη και πριν αναλάβει τυπικά καγκελάριος.

Σημειωτέον ότι στις 6 Μαρτίου έχει συγκληθεί έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με θέμα την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή άμυνα, στην οποία η Ελλάδα ευελπιστεί ότι μπορεί να ληφθούν και αποφάσεις.

Υπενθυμίζεται ότι η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει προτείνει επισήμως την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για την εξαίρεση των αμυντικών επενδύσεων από το όριο δαπανών του νέου Συμφώνου Σταθερότητας.

Η Αθήνα έχει δηλώσει, μέσω του υπουργού Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη, ότι η Ελλάδα στηρίζει την πρόταση φον ντερ Λάιεν υπό την απαράβατη προϋπόθεση ότι η ρήτρα διαφυγής δεν θα αφορά μόνο τα κράτη μέλη που έχουν αμυ­ντι­κές δαπάνες 0,5% ή 1%, προ­κει­μένου να διευ­κο­λυ­νθούν να φτάσουν το όριο δαπα­νών του ΝΑΤΟ. Αλλά όλα τα κράτη μέλη και βέβαια και την Ελλάδα, που ούτως ή άλλως δαπανά μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από το όριο που έχει θέσει η Συμμαχία.

Η κυβέρνηση ποντάρει όχι μόνο στην πολιτική συγγένεια ΝΔ- CDU, αλλά και στο γεγονός ότι ο κ.Μερτς έχει δηλώσει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αποκτήσει αυτονομία από τις ΗΠΑ, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αδιαφορεί για την τύχη της Ευρώπης, όπως είπε. Ο εν αναμονή Γερμανός καγκελάριος θέλει άλλωστε να κάνει τη Γερμανία… σπουδαία ξανά στην Ευρώπη.