Στέλιος Τσουκιάς: “Τα τραγούδια μπορούν να αλλάξουν εσένα και εσύ τον κόσμο σου”

Ο Στέλιος Τσουκιάς ανήκει στη νέα γενιά τραγουδοποιών που δεν φοβούνται να πειραματιστούν με τον ήχο και να φέρουν φρέσκες προσεγγίσεις στη μουσική σκηνή. Μετά από μια δυναμική περιοδεία στην επαρχία, ετοιμάζεται να κλείσει το χειμερινό του ταξίδι με ένα εκρηκτικό live στον Σταυρό του Νότου στις 6 Μαρτίου.

Στη συνέντευξή του στο NEWS 24/7, μιλά για τη μουσική του διαδρομή, τη σημασία της σταθερής ομάδας στη σκηνή, τη συνεργασία του με την Ξένια Ντάνια στο νέο του τραγούδι Μην Αργήσεις, αλλά και τη σχέση του με τα μαθηματικά και τη data analysis. Με την ίδια ειλικρίνεια, σχολιάζει τον ρόλο των καλλιτεχνών ως κοινωνικά “αγκάθια” και την κινητοποίηση της νεολαίας απέναντι στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις.

Μία μπάντα εκρηκτική και ηλεκτρικός ήχος. Τι περιμένουμε από το Live στον Σταυρό του Νότου;

Μία βραδιά κυρίως με δικά μου τραγούδια, παλιά και καινούρια, με νέο ήχο και αισθητική, αλλά και τραγούδια από την ελληνική και ξένη δισκογραφία που μας αρέσει να παίζουμε παρέα. Ηλεκτρικό περιβάλλον, blues vibes, ηλεκτρονικές λούπες και μία μπάντα πιο δεμένη από ποτέ. Πρόσφατα ολοκληρώσαμε ένα μεγάλο τουρ που ξεκίνησε τον Νοέμβριο από τη Θεσσαλονίκη και ολοκληρώθηκε στην Κρήτη. Με όλη την ενέργεια και τις εικόνες που κρατήσαμε από την κάθε πόλη ξεχωριστά, κλείνει αυτό το αξέχαστο χειμερινό ταξίδι στον Σταυρό του Νότου στις 6 Μαρτίου.

Δίπλα μου πέρα από τον Πρόδρομο Μυστακίδη στα τύμπανα και τον Ιάσονα Οικονόμου στο μπάσο, αναπόσπαστα μέλη αυτής της μπάντας τα τελευταία δύο χρόνια, θα βρίσκεται η Λαμπρινή Γρηγοριάδου στην ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, επί πολλά χρόνια στο πλευρό του Γιάννη Αγγελάκα, η οποία έχει φέρει τον δικό της ήχο και χαρακτήρα και έχει προσθέσει τα στοιχεία που αναζητούσα εδώ και καιρό ώστε τα τραγούδια να ακούγονται όπως τα ονειρευόμουν.

Με την Λαμπρινή ολοκληρώσαμε και μία σειρά εμφανίσεων μακριά από την Αθήνα με δύο ηλεκτρικές κιθάρες και ατέλειωτα χιλιόμετρα στο δρόμο, και αυτό βοήθησε στην «χημεία» μεταξύ μας αλλά και στην ενσωμάτωσή της στην μπάντα. Σε αυτό το live όμως, θα βρίσκεται μαζί μας και ο Θανάσης Τζίνγκοβιτς με την ηλεκτρική του κιθάρα και τον ξεχωριστό του ήχο. Η εμπειρία του προσθέτει στο σύνολο κάτι μαγικό, κάτι που βιώνω στις πρόβες και δεν βρίσκω τα λόγια να το περιγράψω. Ανυπομονώ γι’ αυτό το live όσο κανένα άλλο μέχρι στιγμής και πιστεύω ότι και το κοινό που θα έρθει να μας ακούσει, θα το απολαύσει.

Πόσο σημαντική είναι η μία σταθερή σχέση με τους μουσικούς; Δημιουργείται ένα δίχτυ ασφαλείας ή ανοίγει τους ορίζοντες για πειραματισμούς;

Όταν παίζεις για καιρό με τους ίδιους μουσικούς ο ήχος αποκτά ταυτότητα, ο καθένας μας περισσότερη σιγουριά και ελευθερία και έτσι προκύπτουν στιγμές στο ζωντανό πρόγραμμα που δεν έχουμε σχεδιάσει. Κάθε πρόβα και κάθε live μας φέρνει όλους πιο κοντά στο κάθε τραγούδι ξεχωριστά. Τα τραγούδια έχουν την δική τους υπόσταση όταν φύγουν απ’ τα χέρια του δημιουργού τους και ο σκοπός όλων μας είναι στις πρόβες να τα προσεγγίσουμε με την δική μας αισθητική χωρίς να αλλοιώσουμε το DNA τους.

Αυτό ισχύει και για τα δικά μου τραγούδια των προηγούμενων δύο EPs που τα παίζουμε διαφορετικά, με πιο ηλεκτρικό ήχο. Μέσα από τη συνεχή τριβή γνωριζόμαστε καλύτερα και ως άνθρωποι, ανακαλύπτουμε και κοινές αξίες και τελικά, περνάμε ώρες ευχάριστα. Αυτό στο δίνει έτσι κι αλλιώς η μουσική. Μια μεγάλη παρέα.

Νέο τραγούδι, ερωτικό και ιδιαιτέρως τρυφερό. Ξένια Ντάνια, Quasamodo και Νάσος Αρώνης. Μίλησες μας για τη συνεργασία από την οποία προέκυψε το Μην Αργήσεις.

Η συνεργασία μου με τον Δημήτρη Νάσιο (aka Quasamodo) ξεκίνησε πριν από περίπου ένα χρόνο όταν ανέλαβε την παραγωγή του τραγουδιού «Φωτιές στον αέρα», σε μουσική και στίχους δικούς μου. Από τότε ο Δημήτρης άρχισε να μοιράζεται μαζί μου μουσικές που έγραφε για την τηλεοπτική σειρά «Παραλία» αλλά και μουσικές από τα δικά του πρότζεκτ. Ήρθαμε πιο κοντά και αρχίσαμε να έχουμε σχεδόν καθημερινή επαφή. Μία μέρα με πήρε τηλέφωνο και μου είπε «έχω μια μελωδία για σένα αλλά χρειαζόμαστε στίχους». Επειδή μέχρι σήμερα έχω κυκλοφορήσει κυρίως τραγούδια στα οποία έχω γράψει τη μουσική και το στίχο, δεν ήμουν συνηθισμένος σε αυτό τον τρόπο δημιουργίας, να μην συμμετέχω δηλαδή στο κομμάτι της τραγουδοποιίας.

Σκέφτηκα αμέσως τον Νάσο Αρώνη, τον οποίο είχα γνωρίσει σε ένα σεμινάριο στίχου του Νίκου Ζούδιαρη. Με τον Νάσο είχαμε καταλάβει ότι έχουμε κοινή αισθητική και άποψη στο τρόπο που αντιμετωπίζουμε την μουσική. Τον ρώτησα αν θα ήθελε να γράψει στίχους στη μελωδία του Δημήτρη και μετά από λίγες μέρες μου έστειλε το τελικό draft του τραγουδιού «Μην αργήσεις». Εμπιστεύτηκα δύο ανθρώπους που νιώθω ότι άγγιξαν τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά σημεία του εαυτού μου, που για χρόνια είχα αφήσει στην άκρη. Κάτι μας έλειπε όμως για να ολοκληρωθεί το παζλ της ιστορίας του τραγουδιού. Μια ερώτηση αλλά και μία απάντηση.

Τη λύση την έδωσε η Ξένια Ντάνια με την ιδιαίτερη ερμηνεία της, την οποία γνώριζε ο Δημήτρης από την συνεργασία τους για το soundtrack της σειράς «Παραλία». Το τραγούδι «Μην Αργήσεις» είναι ο προπομπός του ΕP που ετοιμάζουμε με τον Δημήτρη και τον Νάσο. Έχουμε ήδη μπει στο στούντιο να ηχογραφήσουμε και τα υπόλοιπα, τα οποία θα ακούσουν ζωντανά για πρώτη φορά όσοι έρθουν στο live μας στον Σταυρό του Νότου.

Έκανες μία περιοδεία στην επαρχία αυτόν τον χειμώνα. Τι κρατάς από αυτήν την εμπειρία; Πόσο δύσκολο είναι για έναν καλλιτέχνη να φτάσει σε μέρη πέρα από την “ασφάλεια” – αν μπορούμε να το θέσουμε έτσι – της Αθήνας;

Είναι ακριβώς όπως το λες. Ένα δυνατό crash test που μπορεί να με ξεβόλεψε, αλλά μου έμαθε πολλά. Αν εξαιρέσουμε την Θεσσαλονίκη που πραγματοποιώ ζωντανές εμφανίσεις εκεί κάθε χρόνο, πήγαμε σε πόλεις που όχι μόνο δεν είχα εμφανιστεί ξανά αλλά δεν είχα καν επισκεφτεί. Ήταν για μένα εντελώς εκπαιδευτικό (γέλια), πώς να στο πω; Δεν είναι εύκολο να βγαίνεις να παίζεις τραγούδια από την προσωπική σου δισκογραφία σε ανθρώπους που δεν σε έχουν ξανακούσει. Με γνώρισαν και τους γνώρισα. Ένιωθα ότι αφηγούμουν τις ιστορίες μου στον κάθε έναν ξεχωριστά.

Έβλεπα τα πρόσωπά τους, τα μάτια τους. Ήταν και μικρές οι περισσότερες σκηνές, ήμασταν πολύ κοντά. Ξέρεις, στις πόλεις, μακριά από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι άνθρωποι μένουν μετά το live, σου μιλούν, θέλουν να σε γνωρίσουν και σαν άτομο. Με τίμησαν πολύ όσοι ήρθαν σε αυτά τα live αλλά και όσοι με δέχτηκαν στους χώρους τους.

Έπαιξα με την ψυχή μου για κάθε άτομο, σε κάθε πόλη. Κι ας ένιωθα κάποιες φορές «γυμνός» πάνω στη σκηνή. Αυτό εννοώ όταν λέω πως ήταν κάπως σαν να πέρναγα από μία τύπου εκπαίδευση αυτό το τουρ. Κάτι σαν τεστ. Εκτίθεσαι και μετά ξεπερνάς κάθε δισταγμό ή φόβο. Μάζεψα εμπειρίες και εικόνες και γύρισα πιο σίγουρος, πιο γεμάτος και έτοιμος για τη συνέχεια. Με βοήθησε η εμπειρία αυτή να πάρει ξεκάθαρο σχήμα η μουσική μου αλλά και να «δέσει» περισσότερο η μπάντα. Εύχομαι να είμαι γερός και να το κάνω κάθε χρόνο.

Πόσο χωράει η λογική στην εξέλιξη ενός τραγουδοποιού και πόσο το συναίσθημα σε έναν data analyst; Οι δύο σου ιδιότητες κοντράρονται ή συνυπάρχουν;

Έμαθα όλα αυτά τα χρόνια να διαχωρίζω τις δύο ιδιότητες μου. Όμως και στις δυο χωρούν και η λογική και το συναίσθημα. Η λογική στην εξέλιξη ενός τραγουδοποιού βοηθάει στην οργάνωση, την δουλειά που χρειάζεται γύρω από την καλλιέργεια και τη συνεχή τριβή με την σύνθεση και τον στίχο αλλά και τον συντονισμό της ηχογράφησης ενός τραγουδιού, την παραγωγή ενός video clip, τις πρόβες και ό,τι απαιτείται πια να κάνει ένας ανεξάρτητος καλλιτέχνης στη σημερινή εποχή για να παρουσιάσει το έργο του. Έτσι χωράει και το συναίσθημα στην απασχόληση μου ως data analyst αφού πέρα από αριθμούς και αλγορίθμους, έχω να κάνω και με ανθρώπους.

Στην αρχή βέβαια υπήρχε μεγάλη κόντρα μέσα μου. Το πρωί βρισκόμουν σε ένα γραφείο και ανέλυα αριθμούς και το απόγευμα στο σπίτι μου να προσπαθώ να γράψω ένα τραγούδι και άλλοτε σε ένα στούντιο να ηχογραφώ. Γκρίνιαζα αρκετά για το χρόνο που μου έκλεβε η πρωινή απασχόληση, ένιωθα ότι με κατανάλωνε η επίλυση ενός προβλήματος που δεν ήταν δικό μου, αλλά πρόβλημα μίας εταιρίας, και αυτό με εμπόδιζε να αφεθώ, να πάρω την απαραίτητη απόσταση και να δημιουργήσω τις υπόλοιπες ώρες.

Στην πορεία όμως το είδα πολύ διαφορετικά. Κατάλαβα ότι μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά αφού είναι και τα δύο κομμάτια της προσωπικότητας μου. Αν με ρωτάς λοιπόν αν η ενασχόληση μου με τα data analytics εμποδίζει την δημιουργία και την εξέλιξη μου ως τραγουδοποιό θα σου πω πως σήμερα νιώθω ότι στέκεται λιγότερο εμπόδιο από οποιαδήποτε άλλη δουλειά που δεν θα είχε να κάνει με μαθηματικά. Τα μαθηματικά είναι τέχνη κατά τη γνώμη μου και τα αγαπώ πολύ. Οπότε σίγουρα κάνω κάτι που με κρατάει σε εγρήγορση, με εξιτάρει και μου δίνει τη δυνατότητα να χρηματοδοτώ την μουσική μου χωρίς να κάνω καμία καλλιτεχνική έκπτωση.

Είχες πει σε παλαιότερη συνέντευξη ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι ένα “αγκάθι” για την πολιτική. Μπορεί η τέχνη να αλλάξει καταστάσεις;

Όταν το απαιτούν οι περιστάσεις, ναι, πρέπει να γίνονται αιχμηροί, αλλά φαίνεται πως κάποιες φορές ενοχλούν τα λόγια ή τα έργα των καλλιτεχνών και τους αντιμετωπίζουν οι πολιτικοί ή οι εντεταλμένοι τους ως αγκάθια. Η τέχνη έχει πάντα το προνόμιο να παρατηρεί, να περιγράφει, να σατιρίζει και αν χρειαστεί να καταγγείλει. Πιστεύω πως μπορεί να αλλάξει καταστάσεις και να μετατρέψει τη δυστοπία σε φως, να δώσει την ώθηση σε ανθρώπους να αποκτήσουν την δική τους φωνή και, αν αυτό απαιτείται, να επαναστατήσουν.

Θα μιλήσω για το τραγούδι γιατί με αυτό ασχολούμαι, θεωρώ πως είναι η πιο λαϊκή τέχνη, η πιο άμεση και δική μας, μεγαλώνουμε με ένα ρεφρέν στο στόμα, είναι ο τρόπος μας να μιλήσουμε για τους καημούς, τους πόνους, τις χαρές μας, την ιστορία μας, την καταπάτηση της ελευθερίας μας, τις εξαρτήσεις μας, το αίσθημα της φυλακής όποια κι αν είναι αυτή… Και ναι, όσο το σκέφτομαι και από όσα έχω ακούσει από τους παλαιότερους αλλά και έχω διαβάσει για το πώς τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη έδιναν κουράγιο σε όσους αντιστέκονταν την περίοδο της χούντας, μπορεί η μουσική και τα τραγούδια να αλλάξουν εσένα και εσύ μετά να αλλάξεις τον κόσμο σου.

Θεωρείς ότι η νεολαία αφουγκράζεται αυτήν τη θέση και έχει τις ανησυχίες που θα έπρεπε;

Θεωρώ πως ναι, και αναφέρομαι στη γενιά των σημερινών φοιτητών αλλά και των 25αρηδων και αυτών ως τα 35 που μεγάλωσαν μέσα στην κρίση και τους βρήκε μετά η πανδημία. Γίνονται μεγάλες κινητοποιήσεις και μέσα στα πανεπιστήμια από τους φοιτητές, διοργανώνονται συναυλίες αλληλεγγύης, εκδηλώσεις και πορείες και οι νέοι εκφράζουν με κάθε τρόπο τη δυσαρέσκεια τους. Έχουν γίνει τόσα πολλά στη χώρα μας μετά το 2009 που κάθε νέος έχει το δικαίωμα να νιώθει αδικημένος αφού το μέλλον τους φαίνεται να έχει προεξοφληθεί από πολιτικούς και τεχνοκράτες εκτός και εντός της χώρας. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να βγουν στο δρόμο, όχι μόνο από αγανάκτηση για ό,τι αφορά το δικό τους μέλλον αλλά και για κάθε αδικία που βιώνει η κοινωνία μας.

Ήταν συγκινητική η εκδήλωση που οργάνωσε ο φοιτητικός σύλλογος του ΕΜΠ εν όψει της απεργίας της 28ης Φεβρουαρίου για το έγκλημα των Τεμπών. Παρόλες τις αντιξοότητές και την επιμονή του πρύτανη να μην διαθέσει κάποιο εσωτερικό χώρο του πανεπιστημίου, με πρωτοβουλία των φοιτητών, η εκδήλωση έγινε έξω στο κρύο με 57 άδειες καρέκλες στις πρώτες σειρές. Βλέπουμε λοιπόν πως οι νέοι είναι ενεργοί και κάνουν τα πάντα ώστε οι ιδέες και τα ιδανικά να μεταδίδονται.

Πέρα από τη μουσική και τα μαθηματικά, με τι αποσυμπιέζεσαι;

Μου αρέσει πολύ η μαγειρική και το ποδόσφαιρο. Όταν μαγειρεύω αποφορτίζομαι, δεν σκέφτομαι. Μου αρέσει να δοκιμάζω καινούριες συνταγές και να καλώ φίλους στο σπίτι να τρώμε παρέα αυτά που φτιάχνω. Το ίδιο αγαπώ και το ποδόσφαιρο. Δεν χάνω την ευκαιρία να παρακολουθήσω την αγαπημένη μου ομάδα αλλά και παιχνίδια του Champions League και του αγγλικού πρωταθλήματος. Όταν ήμουν φοιτητής έπαιζα κιόλας σε μια ομάδα, ήμουν και καλός αλλά με κέρδισαν τα μαθηματικά και η μουσική (γέλια).

Που βρίσκεσαι αυτό το διάστημα καλλιτεχνικά και ετοιμάζεις για τη συνέχεια;

Είναι μια ιδιαίτερα δημιουργική περίοδος αυτή για μένα. Ετοιμάζω δύο διαφορετικές δουλειές. Η πρώτη θα είναι ένα EP με έξι τραγούδια σε παραγωγή του Δημήτρη Νάσιου και σε μουσική δική μου. Στα τρία από αυτά οι στίχοι είναι του Νάσου Αρώνη. Στον ίδιο κύκλο θα μπουν και τραγούδια δύο στιχουργών που μου έκανε εντύπωση η γραφή τους, μέσα από τα σεμινάρια τραγουδοποιίας που παρακολούθησα στο Μικρό Πολυτεχνείο.

Αυτό θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα, μέσα στην άνοιξη. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη δισκογραφική δουλειά που είναι στην διαδικασία της δημιουργίας. Θα περιλαμβάνει τραγούδια σε μουσική της Λαμπρινής Γρηγοριάδου και στίχους δικούς μου, από την περίοδο της πρώτης καραντίνας. Δεν ξέρω πόσα τραγούδια θα προκύψουν, αν θα είναι ένα μικρότερο σύνολο ή περισσότερα που θα φτιάξουν κάτι μεγαλύτερο, ένα άλμπουμ ίσως. Μου αρέσει αυτή η διαδικασία, της δημιουργίας και της ηχογράφησης. Καταγράφω αυτές τις στιγμές, τις βιντεοσκοπώ, είναι το καθημερινό στόρι μιας διαδικασίας που κάποτε θα αναπολώ και θέλω να υπάρχει στο αρχείο μου.