Τρόφιμα χωρίς γλουτένη: Γεμάτα ζάχαρη, θερμίδες και πιο ακριβά

Οι καταναλωτές συχνά πληρώνουν περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα χωρίς γλουτένη, ωστόσο τα προϊόντα αυτά συνήθως παρέχουν λιγότερες πρωτεΐνες και περισσότερη ζάχαρη και θερμίδες σε σύγκριση με τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της νέας μου μελέτης, που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Plant Foods for Human Nutrition.

Η μελέτη συνέκρινε τα προϊόντα χωρίς γλουτένη με τα αντίστοιχα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη και τα ευρήματα έδειξαν ότι πολλά οφέλη των προϊόντων χωρίς γλουτένη -όπως ο έλεγχος του βάρους και η διαχείριση του διαβήτη- είναι υπερτιμημένα.

Επί του παρόντος, πολλά προϊόντα χωρίς γλουτένη στερούνται διαιτητικών ινών, πρωτεϊνών και βασικών θρεπτικών συστατικών.

Οι εταιρείες ή τα εργαστήρια που τα παρασκευάζουν συχνά προσθέτουν συμπληρώματα για να αντισταθμίσουν, αλλά η ενσωμάτωση διαιτητικών ινών κατά την επεξεργασία μπορεί να εμποδίσει την πέψη των πρωτεϊνών.

Επιπλέον, τα προϊόντα χωρίς γλουτένη περιέχουν υψηλότερα επίπεδα σακχάρων σε σύγκριση με άλλα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη.

Ως εκ τούτου, η μακροχρόνια τήρηση μιας δίαιτας χωρίς γλουτένη έχει συσχετιστεί με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και διατροφικές ελλείψεις.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, τα προϊόντα χωρίς γλουτένη στερούνται σε μεγάλο βαθμό το σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και μερικές φορές τη βρώμη, συστατικά που είναι όλα πλούσιες πηγές αραβινοξυλάνης, ενός κρίσιμου μη αμυλούχου πολυσακχαρίτη.

Η αραβινοξυλάνη παρέχει διάφορα οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης των ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου, της ενίσχυσης της πέψης, της ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και της υποστήριξης ενός ισορροπημένου εντερικού μικροβιόκοσμου.

«Η μελέτη μας επεσήμανε επίσης ότι είναι δύσκολο να βρεθεί ένα προϊόν χωρίς γλουτένη που να υπερέχει σε όλους τους διατροφικούς τομείς, όπως υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ζάχαρη», αναφέρουν οι ειδικοί στη μελέτη τους.

Από την άλλη πλευρά, το ψωμί χωρίς γλουτένη με σπόρους περιέχει σημαντικά περισσότερες φυτικές ίνες -38,24 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια- από τα αντίστοιχα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη.

Αυτό πιθανώς οφείλεται στις προσπάθειες των κατασκευαστών να αντιμετωπίσουν την έλλειψη φυτικών ινών με τη χρήση συστατικών όπως τα ψευδοδημητριακά, τα υδροκολλοειδή αμάρανθου και η κινόα -δηλαδή υδατοδιαλυτά μακρομόρια που χρησιμοποιούνται σε αρτοσκευάσματα χωρίς γλουτένη που παρασκευάζονται με αλεύρι από κινόα.

Αυτές οι βελτιώσεις, ωστόσο, διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή και την περιοχή.

Για παράδειγμα, τα προϊόντα χωρίς γλουτένη στην Ισπανία τείνουν να έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες από τα αντίστοιχα προϊόντα που περιέχουν γλουτένη.

Τρόφιμα χωρίς γλουτένη μόνο για όσους τα χρειάζονται για λόγους υγείας

Ο όρος «δίαιτα χωρίς γλουτένη» έχει γίνει της μόδας, όπως και η λέξη «βιολογικά», και αποτελεί πλέον μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων, συχνά χωρίς πλήρη κατανόηση των πραγματικών πλεονεκτημάτων αλλά και μειονεκτημάτων της.

Ενώ η δίαιτα χωρίς γλουτένη αποτελεί αναγκαιότητα για την υγεία κάποιων ανθρώπων (είτε είναι ευαίσθητοι στη γλουτένη, μια κατάσταση που ονομάζεται κοιλιοκάκη, είτε έχουν αλλεργία στο σιτάρι), άλλοι υιοθετούν τη δίαιτα χωρίς γλουτένη λόγω των αντιληπτών οφελών για την υγεία ή επειδή είναι μια τάση.

Το 2024, η παγκόσμια αγορά προϊόντων χωρίς γλουτένη αποτιμήθηκε σε 7,28 δισ. δολάρια ΗΠΑ και προβλέπεται να φτάσει τα 13,81 δισ. δολάρια ΗΠΑ έως το 2032. Το μερίδιο αγοράς των ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 5,9 δισ. δολάρια.

Περίπου το 25% του πληθυσμού των ΗΠΑ καταναλώνει προϊόντα χωρίς γλουτένη.

Το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο από το 1% των ατόμων με κοιλιοκάκη και ακόμη μικρότερα ποσοστά ατόμων με αλλεργία στο σιτάρι.

Αυτό υποδηλώνει ότι πολλοί άνθρωποι υιοθετούν δίαιτες χωρίς γλουτένη για λόγους μόδας και όχι από ιατρική ανάγκη, οι οποίες μπορεί να μην προσφέρουν οφέλη για την υγεία και τελικά να τους κάνουν κακό.