Η πρόταση μομφής έγινε στις πλατείες όλης της χώρας

Το γιγαντιαίο κύμα απαίτησης δικαιοσύνης για το «Έγκλημα των Τεμπών» είναι αποδεδειγμένα πλέον η κυρίαρχη κοινωνική τάση. Απέναντί της βρίσκεται η κυβέρνηση που εισέπραξε για δεύτερη φορά μέσα στις τελευταίες 30 ημέρες τη «μομφή» που απορρέει από τις πλατείες της αγανάκτησης για την μη απόδοση ευθυνών για την σύγκρουση των τραίνων που οδήγησε στον θάνατο 57 ανθρώπων πριν από 2 χρόνια.

Τα συλλαλητήρια της 28ης Φεβρουαρίου αποδείχθηκαν μεγαλύτερα σε όγκο και παλμό ακόμη και από αυτά της 26ης Ιανουαρίου. Με εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να είναι για μία ακόμη φορά αυτοί που διαμορφώνουν την πολιτική ατζέντα. Έτσι -αντικειμενικά- το μέγεθος των συλλαλητηρίων έχει σαφέστατα πολιτικά μηνύματα:

1. Οι πολίτες όχι απλά αγνόησαν αλλά έδωσαν εμφατική απάντηση στις κυβερνητικές προσπάθειες να αποτραπεί η συμμετοχή τους στις απεργίες και στις διαδηλώσεις. Αυτές που εκφράστηκαν από κορυφαία κυβερνητικά στελέχη όπως ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Άδωνις Γεωργιάδης και ο υπουργός επικρατείας Μάκης Βορίδης.
2. Τα συλλαλητήρια (στα οποία κατά παραδοχή του ετέρου αντιπροέδρου της Ν.Δ Κωστή Χατζηδάκη μετείχαν και πολίτες που στις τελευταίες εκλογές επέλεξαν το κυβερνών κόμμα) απέρριψαν το κυβερνητικό αφήγημα για το ότι δεν τίθεται ζήτημα συγκάλυψης στα Τέμπη. Ακόμη και η πλέον «δημιουργική» εκδοχή της φαντασίας των επιτελών του Μεγάρου Μαξίμου δεν μπορεί να μεταφράσει την κινητοποίηση του κόσμου σε … «εμπιστοσύνη» η σε «ευχολόγια» για τις διαδικασίες που ακολουθούνται για τον καταλογισμό ευθυνών σχετικά με το πολύνεκρο δυστύχημα.
3. Το μέγεθος της αντίδρασης των πολιτών αποσαφηνίζει πως, αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίσει την ίδια τακτική με την οποία πορεύθηκε τα τελευταία δύο χρόνια, θα διογκώνει τις κοινωνικές αντιδράσεις. Ερώτημα, όμως, αποτελεί το αν το Μέγαρο Μαξίμου μπορεί να «απεγκλωβιστεί» από το αφήγημά του. Αυτό που αποδίδει το δυστύχημα αποκλειστικά στο «ανθρώπινο λάθος».
4. Παρά το γεγονός πως η συμμετοχή στα συλλαλητήρια υπερβαίνει κάθε οργανωτική δυνατότητα των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ακόμη και αν αυτά λειτουργούσαν συντονισμένα, δεν σημαίνει πως δεν δίνουν σαφές πολιτικό μήνυμα. Είναι αυτό της αγανάκτησης και της δυσαρέσκειας για το «Έγκλημα των Τεμπών», που όμως δεν μπορεί παρά να συνδέεται και με την αρνητική συλλογική εμπειρία της καθημερινότητας των πολιτών. Έτσι, λοιπόν, διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για την ωρίμανση ενός (απροσδιόριστου αλλά υπαρκτού) αιτήματος πολιτικής αλλαγής.
5. Έγινε πλήρως αντιληπτό από το σύνολο της κοινής γνώμης η προσπάθεια να «καλυφθεί» το μήνυμα των συλλαλητηρίων από την υπερ-προβολή εικόνων από τα (αναμενόμενα από όλους) επεισόδια που ξεκίνησαν αμέσως μετά την ολοκλήρωσή τους. Τα οποία πάντως δεν έκαμψαν τη βούληση των διαδηλωτών να δώσουν το δικό τους στίγμα, αφού ένα σημαντικό μέρος επέστρεψε στην Πλατεία Συντάγματος παρότι είχε «πνιγεί» στα δακρυγόνα. Οι εικόνες των επεισοδίων αναμένεται να αξιοποιηθούν από την κυβέρνηση ως «επιβεβαιωτικές» της θεωρίας της περί προσπάθειας «αποσταθεροποίησης της χώρας».

Τα συλλαλητήρια της 28ης Φεβρουαρίου εκκινούν ένα 8ημερο (τουλάχιστον) πολιτικών εξελίξεων.

Την ερχόμενη Τρίτη 4 Μαρτίου θα εγκριθεί από την Βουλή η Προανακριτική Επιτροπή για τον Χρήστο Τριαντόπουλο (υπουργός στον πρωθυπουργό το 2023) στην οποία η Ν.Δ. αναγκάζεται να συναινέσει. Θα ακολουθήσει η συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών με τον πρωθυπουργό να αναγκάζεται να τοποθετηθεί πλέον απέναντι στην αντιπολίτευση. Ακολουθεί η συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας που θα κατατεθεί από το ΠΑΣΟΚ και θα στηριχθεί από 3 τουλάχιστον ακόμη κόμματα της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Νέα Αριστερά).

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις πολιτικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα. Δεν υπάρχει κάποιο δείγμα «ρωγμής» στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 156 βουλευτών που διαθέτει η Νέα Δημοκρατία (αν και η επίδοσή της θα είναι μικρότερη από την τελευταία -και άμεσα συγκρίσιμη- ψηφοφορία του προϋπολογισμού του 2025 στην οποία έλαβε 159 θετικές ψήφους).

Παρόλα αυτά οι συνθήκες που δημιουργούνται θέτουν θέμα κοινωνικοπολιτικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ερώτημα αποτελεί επίσης, αν το πολιτικό κλίμα και η κοινωνική απαίτηση για δικαιοσύνη θα διαμορφώσει ένα διαφορετικό πλαίσιο λειτουργίας της αντιπολίτευσης και αν θα αμβλύνει τις δεδομένες διαφοροποιήσεις και αντιθέσεις ανάμεσα στους πολιτικούς φορείς που την συναποτελούν.