Ναουρού: Βουλιάζει ο άλλοτε παράδεισος πλούτου – Πώς μπορείς να τον σώσεις

Το Ναούρου αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ως ένα μικρό νησιωτικό κράτος στον Ειρηνικό Ωκεανό, το Ναούρου έχει περιορισμένο υψόμετρο, με τις περισσότερες περιοχές να βρίσκονται μόλις 1-2 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του ωκεανού. Εξαιτίας αυτού, το Ναούρου είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία μπορεί να προκαλέσει πλημμύρες και να απειλήσει τη βιωσιμότητα του νησιού στο πολύ άμεσο μέλλον.

Ωστόσο, η ένταση και το ακριβές χρονικό πλαίσιο του κινδύνου δεν είναι ακόμα απόλυτα σαφή, αν και οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα νησιά του Ειρηνικού, όπως το Ναούρου, βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο λόγω της κλιματικής κρίσης. Τώρα, η κυβέρνηση του Ναούρου έχει επικεντρωθεί σε στρατηγικές προσαρμογής και διεθνείς προσπάθειες για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να προστατεύσει το νησί από την άνοδο των υδάτων.

Όπως αναφέρει το CNN, μπροστά στον κίνδυνο να βυθιστεί η μικρή χώρα έκτασης μόλις 21 τετραγωνικών χιλιομέτρων εδάφους, η κυβέρνηση “πουλάει” υπηκοότητες έναντι 105.000 δολαρίων.

Το μικρό νησί έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία “χρυσής υπηκοότητας” με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για την χρηματοδότηση δράσεων κατά της κλιματικής αλλαγής, ενώ από πέρυσι έχει μπει και στο ΔΝΤ.

Όπως αναφέραμε, το Ναούρου αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τα κύματα καταιγίδων και τη διάβρωση των ακτών, καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται. Ωστόσο, η τρίτη μικρότερη χώρα του κόσμου (και η μικρότερη νησιωτική) στερείται πόρων για να προστατευτεί από μια κλιματική κρίση που προκαλείται δυσανάλογα από τις πλούσιες.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η πώληση υπηκοότητας θα βοηθήσει στη συγκέντρωση των απαραίτητων χρημάτων για ένα σχέδιο που θα μετακινήσει το 90% του πληθυσμού του νησιού, που αριθμεί περίπου 12.500 άτομα, σε πιο υψηλά εδάφη και θα δημιουργήσει μια νέα κοινότητα.

Η “χρυσή υπηκοότητα” είναι βέβαια μια αμφιλεγόμενη πρακτική καθώς πολλά κράτη την παρέχουν με αρκετούς να την εκμεταλλεύονται για να διαφύγουν από εγκληματικές δράσεις. Ωστόσο, καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες δυσκολεύονται να βρουν τα χρήματα που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τις κλιματικές συνέπειες, αναγκάζονται να βρουν νέους τρόπους για να συγκεντρώσουν χρήματα.

“Ενώ ο κόσμος συζητά για την κλιματική δράση, εμείς πρέπει να πάρουμε προληπτικά μέτρα για να εξασφαλίσουμε το μέλλον της χώρας μας”, δήλωσε ο Πρόεδρος του Ναούρου, Ντέιβιντ Αντιάνγκ, στο CNN.

Οι υπηκοότητες θα κοστίζουν τουλάχιστον 105.000 δολάρια, αλλά θα είναι απαγορευμένες για άτομα με συγκεκριμένο εγκληματικό ιστορικό. Το διαβατήριο του Ναούρου προσφέρει ελεύθερη είσοδο σε 89 χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, του Χονγκ Κονγκ, της Σιγκαπούρης και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Το Ναούρου, που βρίσκεται βόρεια από την Αυστραλία και βορειοδυτικά του Τούβαλου, είναι γνωστό για την ιστορία εξόρυξης φωσφορικών αλάτων και τη μοναδική γεωπολιτική του θέση. Από τις αρχές του 1900 εξορύχθηκαν φωσφορικά άλατα και για σχεδόν ένα αιώνα το τοπίο καταστράφηκε, αφήνοντας στο κέντρο του νησιού ένα σχεδόν άγονο τοπίο με κοφτερές πέτρες.

Αυτό έχει αφήσει το 80% του νησιού ακατοίκητο, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να ζει κατά μήκος των ακτών, εκτεθειμένο στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία ανεβαίνει με ταχύτερο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Μόλις εξαντλήθηκαν τα φωσφορικά άλατα, το Ναούρου αναζήτησε νέες πηγές εσόδων. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, έχει λειτουργήσει ως υπεράκτιο κέντρο κράτησης για πρόσφυγες και μετανάστες που προσπαθούν να εγκατασταθούν στην Αυστραλία.

Αμφιλεγόμενες πρακτικές

Αυτή τη στιγμή, το νησί βρίσκεται στο κέντρο ενός αμφιλεγόμενου σχεδίου για εξόρυξη υλικών από τον βαθύ ωκεανό.

Το σχέδιο αφορά την εξόρυξη μετάλλων και άλλων υλικών από τον πυθμένα του ωκεανού, τα οποία θεωρούνται σημαντικά για την “πράσινη μετάβαση”, καθώς χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τεχνολογιών που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, όπως οι μπαταρίες λιθίου και οι ανεμογεννήτριες.

Η εξόρυξη αυτών των υλικών από τον βαθύ ωκεανό ωστόσο είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, καθώς υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η διαδικασία εξόρυξης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στα θαλάσσια οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τη βιοποικιλότητα και ενδεχομένως διαταράσσοντας τα φυσικά ισοζύγια των ωκεανών.

Το Ναούρου αναμένει να συγκεντρώσει περίπου 5,6 εκατομμύρια δολάρια από το πρόγραμμα βίζας τον πρώτο χρόνο, με την πρόβλεψη ότι αυτό το ποσό θα αυξηθεί στα 42 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Για τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού που συνεχίζουν να πλήττονται από την κλιματική κρίση, οι ακτιβιστές λένε ότι απαιτείται μια παγκόσμια συναίνεση για την προστασία των μελλοντικών γενεών.

Ένα προηγούμενο πρόγραμμα πώλησης υπηκοότητας στα μέσα της δεκαετίας του 1990 είχε σκανδαλώδεις διαστάσεις, περιλαμβάνοντας τη σύλληψη το 2003 στη Μαλαισία δύο φερόμενων ως τρομοκρατών της Αλ Κάιντα με διαβατήρια του Ναούρου.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο έλεγχος του προγράμματος θα είναι αυστηρός και θα αποκλείει άτομα από χώρες που έχουν χαρακτηριστεί υψηλού κινδύνου από τον ΟΗΕ, όπως η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα.

Αξίζει να σημειωθεί πως το μικρό και απομακρυσμένο νησί, ήταν κάποτε αρκετά πλούσιο, από τα πλούσια του πλανήτη, λόγω των προαναφερθέντων εξορύξεων φωσφορικών αλάτων.

Το νησί είχε το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στον κόσμο τη δεκαετία του 1970 και του 1980, αλλά η εκμετάλλευση των πόρων του, σε συνδυασμό με τη μικρή του έκταση και την ανεπάρκεια άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, άφησε την περιοχή με σοβαρά περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα, όταν τα φωσφορικά άλατα άρχισαν να εξαντλούνται.

Η οικονομία του παραμένει ασταθής και εξαρτημένη από περιορισμένους πόρους.