Νέα “γραμμή άμυνας” στην Τουρκία μέσω Ισραήλ, Γαλλίας και Chevron

Με τη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη- Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να έχει μπει στον “πάγο” λόγω Ιμάμογλου, η Αθήνα αξιοποιεί το χρόνο που έχει κερδίσει επιχειρώντας να χτίσει νέες γραμμές άμυνας απέναντι στην Τουρκία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Είναι ενδεικτικό ότι ο πρωθυπουργός χθες στο υπουργικό συμβούλιο, το οποίο συνεδρίασε με κύριο θέμα τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, έκανε ειδική μνεία στο ενδιαφέρον της Chevron για έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε δύο νέες θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης.

“Η αμερικανική πολυεθνική αναγνωρίζει έμπρακτα την ελληνική ΑΟΖ στην περιοχή. Ενώ και η Λιβύη που πρόσφατα δημοπράτησε οικόπεδα στη δική της ΑΟΖ ακολούθησε και αυτή τη μέση γραμμή, σεβόμενη δηλαδή ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα”, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε δηλαδή εμμέσως πλην σαφώς στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Διότι οι περιοχές στις οποίες θα κάνει έρευνες η Chevron είναι περιοχές τις οποίες με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο θα είχε η Λιβύη. Επομένως η αμερικανική εταιρεία αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία. Αλλά και η ίδια η Λιβύη όπως φάνηκε δεν υπολογίζει πλέον στο παράνομο μνημόνιο με την Τουρκία.

Σημειωτέον ότι η αμερικανική εταιρεία παίρνει το πράσινο φως για έρευνες σε δύο “οικόπεδα”, που είχαν οριοθετηθεί με την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού το 2014.

Ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε δε ότι νοτιοδυτικά της Κρήτης και της Πελοποννήσου ήδη διεξάγει έρευνες η επίσης αμερικανική Exxon Mobil.

Χαρακτήρισε μάλιστα τα γεγονότα αυτά: “Απόδειξη ότι η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα, σε πείσμα της κακόβουλης σπερμολογίας κάποιων”. Καρφί που δεν πήγαινε όμως στην Τουρκία, αλλά σε όσους στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας αμφισβητούν την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Καθώς και στον Αντώνη Σαμαρά, που μιλά για πολιτική κατευνασμού απέναντι στην Τουρκία και αφήνει υπόνοιες σχεδιασμού συνεκμετάλλευσης.

Ο πρωθυπουργός μάλιστα σχολίασε με νόημα: “Νομίζω ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της συνεργασίας με δύο αμερικανικούς κολοσσούς, ειδικά σε αυτή τη γεωπολιτική συγκυρία.”

Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση θεωρεί την παρουσία δύο αμερικανικών εταιρειών στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης ως εγγύηση απέναντι σε τουρκικά αναθεωρητικά σχέδια.

Η εκπρόσωπος της Chevron για την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, Σάλυ Τζοόυνς, τόνισε ότι η ανατολική Μεσόγειος αποτελεί προτεραιότητα για την εταιρεία. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρείας είναι το γεγονός πως οι συζητήσεις με το νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, προχώρησαν ταχύτατα μέσα σε δέκα μόλις ημέρες.

Αναθέρμανση της συμμαχίας με Ισραήλ

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση επιδιώκει να συσφίξει ξανά τις σχέσεις με το Ισραήλ. Με το σκεπτικό ότι παρόλο που ο Ερντογάν έχει απευθείας δίαυλο με τον Ντόναλντ Τραμπ, το Ισραήλ παραμένει κομβικό στην πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.

Οι ελληνικές και ισραηλινές θέσεις ταυτίζονται άλλωστε απόλυτα όσον αφορά στη Συρία και την εμπλοκή της Τουρκίας. Ενώ καθώς το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, που έχει ναυαγήσει λόγω των τουρκικών αντιδράσεων, μελλοντικά θα φτάνει και στο Ισραήλ, η Αθήνα υπολογίζει και σε αυτό το ζήτημα σε ισραηλινή στήριξη. Το ζήτημα συζητήθηκε ακροθιγώς και κατά την πρόσφατη τριμερή Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ στην Αθήνα σε επίπεδο ΥΠΕΞ.

Σε αυτή τη συγκυρία αποκτά επομένως πρόσθετο ενδιαφέρον η πληροφορία για συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου την Κυριακή. Ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να στείλει μήνυμα για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου. Και ουσιαστικά να ζητήσει από το Ισραήλ, που θα ωφεληθεί άμεσα ενεργειακά από το εν λόγω έργο, να λειτουργήσει ως ενδιάμεσος για να εξασφαλιστεί η στήριξη και των ΗΠΑ.

Αμερικανική υποστήριξη στο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου εκτιμάται ότι θα μπορούσε να κάμψει τις τουρκικές αντιδράσεις. Υπενθυμίζεται ότι το έργο έχει ουσιαστικά παγώσει καθώς η Τουρκία απειλεί ότι θα βγάλει και πάλι πολεμικά πλοία στην περιοχή τυχόν ερευνών, όπως είχε πράξει και τον Ιούλιο του 2024 στην Κάσο, παρολίγον προκαλώντας θερμό επεισόδιο.

Το ραντεβού στο Παρίσι

Από την κυβέρνηση πάντως επιμένουν ότι οι έρευνες θα ξεκινήσουν ξανά μέχρι τα τέλη Απριλίου. Υπενθυμίζουν δε ότι για την έρευνα και πόντιση καλωδίων βάσει του διεθνούς δικαίου δεν απαιτείται ούτως ή άλλως άδεια. Βέβαια την Τουρκία δεν την απασχολεί ιδιαίτερα το διεθνές δίκαιο και σίγουρα η επίκληση του δεν θα την εμποδίσει να κλιμακώσει στρατιωτικά.

Καθώς δε στο έργο συμμετέχει η γαλλική εταιρεία Nexans, στην Αθήνα ποντάρουν και σε γαλλική στήριξη, ενδεχομένως και με γαλλικά πολεμικά πλοία στην περιοχή ερευνών.

Σημειωτέον ότι σήμερα ο κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί στο Παρίσι για τη νέα άτυπη σύνοδο της “συμμαχίας των προθύμων” για την Ουκρανία, που έχει συγκαλέσει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Το γεγονός ότι αυτή τη φορά η ελληνική πλευρά έλαβε πρόσκληση, ενώ είχε μείνει εκτός της προηγούμενης αντίστοιχης πρωτοβουλίας, προκάλεσε ικανοποίηση στην κυβέρνηση, η οποία πάντως δεν είναι διόλου πρόθυμη για αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία όπως συζητά η Γαλλία.

Μάλιστα αύριο Παρασκευή ο κ.Μητσοτάκης θα βρεθεί ξανά στο Μέγαρο των Ηλυσίων μαζί με τον Μακρόν, τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη και το Λιβανέζο Πρόεδρο Ζοζεφίν Αούν, για την τετραμερή Ελλάδας- Γαλλίας- Κύπρου- Λιβάνου. 

Είναι η πρώτη αντίστοιχη συνάντηση των τεσσάρων χωρών και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο, σε μία εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για τη Μέση Ανατολή.