ΠΟΙΑ ΧΩΡΑ ΕΧΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ – ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΛΑΚΚΟΥΒΕΣ ΚΟΣΤΙΖΟΥΝ ΖΩΕΣ

Είναι γεγονός ότι οι δρόμοι μεγάλων αστικών πόλεων δεν επαρκούν να καλύψουν τις ανάγκες των πολιτών της, όπως διαπιστώνεται καθημερινά από την κίνηση που υπάρχει στους δρόμους.

Γεγονός λογικό, από την στιγμή που σχεδιάστηκαν προ μισού αιώνα -όταν οι κάτοικοι της πόλης ήταν κατά τι λιγότεροι.

Δεν θέλω να σου θυμίσω τι γίνεται, όταν βρέχει ή χιονίζει.

H πόλη που ζεις χρειάζεται δρόμους. Για την ακρίβεια, χρειάζεται καλούς δρόμους -που να μην διαλύονται και προκαλούν επιπλέον προβλήματα.

Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα χρειάζονται επιδιόρθωση οι περισσότεροι δρόμοι -και δη από την στιγμή που δεν γίνεται η αναγκαία τακτική συντήρηση. Λέξη που έχει αποδειχθεί πως δεν γνωρίζουμε, σε πολλά ζητήματα που γίνονται προβλήματα.

Μελέτες έχουν ενημερώσει ότι η επιδιόρθωση κατεστραμμένων δρόμων στοιχίζει 2 με 3 φορές περισσότερο, από την έγκαιρη συντήρηση.

Καταλαβαίνεις το λάθος, σωστά;

Νομίζεις είναι εύκολο να φτιάχνεις -σωστούς- δρόμους;

Για μια λεία, ομοιόμορφη επιφάνεια που μπορεί να ‘χειριστεί’ βαριά φορτία και καιρικές συνθήκες, απαιτούνται 11 πράγματα. Το πρώτο είναι η άριστη συνεργασία των τοπικών φορέων, αυτών που αναλαμβάνουν τη σχεδίαση και όσων εκτελούν το πλάνο -με πρώτους τους χειριστές grader.

Σύμφωνα με την κορυφαία εταιρία grader της Νοτίου Αφρικής, Kh Plant τα δέκα must, εφόσον τακτοποιηθεί το βασικό περιλαμβάνουν

1. Την αξιολόγηση της χρήσης που θα έχει ο δρόμος (πριν ξεκινήσει η διαδικασία κατασκευής, λαμβάνονται υπ’ όψιν οι τύποι οχημάτων που θα χρησιμοποιήσουν το δρόμο και έτσι προσδιορίζεται η ιδανική διαδρομή, το πλάτος και το απαιτούμενο βάθος του υλικού που θα μπει για βάση. Για παράδειγμα, αν γίνεται χρήση από βαρέα επαγγελματικά φορτηγά ο δρόμος πρέπει να είναι ευθύς, με λιγότερες στροφές -άρα λιγότερους ελιγμούς- και σκληρότερος από δρόμο που είναι μόνο για ελαφρά οχήματα).
2. Τον σχεδιασμό για το χειρότερο σενάριο (λαμβάνονται υπ’ όψιν τα πιο βαριά οχήματα, ο υψηλότερος όγκος κυκλοφορίας και οι χειρότερες καιρικές συνθήκες -ώστε να ‘πιάσουμε’ και το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Η καθαρή ορατότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική σε περιοχές με ομίχλη και υψηλή βροχόπτωση. Οι οδηγοί πρέπει να βλέπουν από 20 έως 30 μέτρα μπροστά τους, για κάθε 16 χιλιόμετρα ταχύτητας και οι κλίσεις δεν πρέπει ποτέ να υπερβαίνουν το 10% -και δη αν γίνεται χρήση από μεγάλα φορτηγά. Ο δρόμος πρέπει να είναι και φαρδύς, ώστε να εξυπηρετεί όλους τους τύπους οχημάτων).
3. Την επιλογή σωστών μηχανημάτων και χειριστών (οι δρόμοι που θα διαρκέσουν για χρόνια, χρειάζονται σωστά μηχανήματα που είναι πιο αποτελεσματικά, όταν συντηρούνται σωστά. Προφανώς χρειάζονται και κατάλληλους, έμπειρους, χειριστές -αλλιώς είναι σαν να χτίζεις πύργο από άμμο. Η ταχύτητα της λειτουργίας του grader, μαζί με τη γωνία και την κλίση του καλουπιού μπορεί να φτιάξει ή να διαλύσει ένα δρόμο, εν τη γενέσει του).
4. Κατάλληλα υλικά (μια στεγνή, σταθερή βάση -άρα μια που δεν θα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε άργιλο ή υγρασία. Η κορυφή του δρόμου πρέπει να διαθέτει χαλίκι της καλύτερης ποιότητας. Δηλαδή, μείγμα πέτρας, άμμου και λεπτών σωματιδίων με συνδετικό χαρακτηριστικό ώστε να σχηματιστεί λεία και σταθερή επιφάνεια. Αν το χαλίκι που θα τοποθετηθεί στην επιφάνεια, δεν κατανεμηθεί σωστά και δεν είναι εξαιρετικής ποιότητας, δεδομένα θα υπάρξει πρόβλημα).
5. Σωστό ‘δέσιμο’ των εδαφών (μαζί με το αλφάδιασμα -το πέρασμα του grader-, η συμπίεση του εδάφους είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει στη διαδικασία κατασκευής οδοποιίας με χαλίκι. Μειώνει τον όγκο του νερού και του αέρα στο έδαφος, δημιουργώντας μια σκληρότερη, πυκνότερη και πιο ανθεκτική επιφάνεια. Ένα καλά συμπιεσμένο έδαφος μπορεί να αντισταθεί πιο εύκολα, στις πιέσεις που δημιουργούνται από τη ροή της κυκλοφορίας και τις δύσκολες καιρικές συνθήκες).
6. Δημιουργία σταθερής βάσης (ένας καλός δρόμος προϋποθέτει μια σταθεροποιημένη βάση. Ο ευκολότερος τρόπος προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι η ανάμειξη ενός συνδετικού παράγοντα -πχ τσιμέντο, χλωριούχο ασβέστιο, αλάτι ή ασβέστη-, στο έδαφος, με τη χρήση μηχανής σταθεροποίησης. Μετά γίνεται η συμπίεση που δίνει σταθερή βάση, η οποία δεν θα καταρρεύσει υπό το βάρος της κυκλοφορίας).
7. Κατασκευή σε στρώσεις (τα στρώματα βάσης και συνδετικού υλικού θα πρέπει να αφήνονται να σκληρύνουν και να καθιζάνουν πριν από την εφαρμογή του τελικού επιφανειακού στρώματος. Εάν η βάση είναι κακή, ολόκληρος ο δρόμος κινδυνεύει και καμία ποσότητα επικάλυψης δεν σώζει την κατάσταση).
8. Σωστή αποστράγγιση (η καλή αποστράγγιση -μέσω τάφρων, οχετών και όσων άλλων στέλνουν το νερό μακριά από την επιφάνεια του δρόμου- είναι ζωτικής σημασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο δρόμος θα διαρκέσει περισσότερο, απαιτώντας λιγότερη συντήρηση. Μια σωστά διαμορφωμένη κορώνα και ώμος, τάφροι, οχετοί και αποχετεύσεις είναι όλα υπεύθυνα για τη διοχέτευση του νερού μακριά από την επιφάνεια του δρόμου.
9. Εφαρμογή διαλύματος ενίσχυσης της επιφάνειας (για να παραμείνει ομαλός ο δρόμος, χωρίς ρωγμές, αυλάκια και λακκούβες χρειάζεται μια εφάπαξ εφαρμογή επιφανειακής ασφαλτικής στρώσης. Έχει σχεδιαστεί για να παρέχει μια σκληρή, παντός καιρού, ανθεκτική επιφάνεια στο νερό).
10. Τακτική συντήρηση -και αποκατάσταση (ένα τακτικό αλφάδιασμα διατηρεί το δρόμο σε καλή κατάσταση και διασφαλίζει την ασφάλεια. Οι συνήθεις εργασίες συντήρησης περιλαμβάνουν την αναμόρφωση του δρόμου, τον καθαρισμό του συστήματος αποστράγγισης από το φύλλωμα και τα μπάζα και την αφαίρεση τυχόν πλεονάζοντος υλικού).

Σημείωση: πλέον υπάρχουν μέθοδοι που επιτρέπουν στα οχήματα να ταξιδεύουν περαιτέρω για την ίδια ποσότητα kW ή βενζίνης.

Γελάς κι εσύ όπως κι εγώ;

Έχουμε και συνέχεια.

Πόσο στοιχίζει η συντήρηση των δρόμων

Στοιχεία που συγκέντρωσε και δημοσίευσε η Δανία, ενημερώνουν πως για τη συντήρηση 70.000 χιλιομέτρων δημοτικών δρόμων, χρειάζονται 520.000.000 ευρώ. Που σπάνια διατίθενται, καθώς μέρος του ποσού πηγαίνει σε άλλες ανάγκες.

Για τους εθνικούς δρόμους (3.500 χιλιόμετρα) επίσης δεν είναι επαρκής η χρηματοδότηση “γεγονός που θα οδηγήσει σε έλλειμμα συντήρησης έως 190.000.000 ευρώ το 2023”. Οι Δανοί έκαναν την έρευνα τους και κατέληξαν ότι χρειάζονται 11 χρόνια και 11.14 δισεκατομμύρια για να φέρουν το ιδικό δίκτυο σε κατάσταση που θα μπορεί να συντηρηθεί οικονομικά στο μέλλον.

Τονίστηκε πως η ανακαίνιση φθαρμένων δρόμων κοστίζει 2 ή 3 φορές περισσότερο από την έγκαιρη συντήρηση τους. Όπως και ότι δρόμοι με τρύπες και ρωγμές, κακή οδική σήμανση και κακώς συντηρημένα όρια συμβάλλουν σε περισσότερα ατυχήματα και μειωμένη προσβασιμότητα.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να θυμίσω ότι στην Ελλάδα παρατηρείται αυξητική τάση ατυχημάτων και θανατηφόρων δυστυχημάτων.

Υπάρχουν δρόμοι που όταν οδηγείς υπό βροχή είναι σαν να οδηγείς σε στεγνό δρόμο (Ολλανδία) και άλλοι που κινδυνεύεις με πνιγμό (Κηφισός). Παρεμπιπτόντως, στους εθνικούς δρόμους της Ολλανδίας δεν πληρώνεις διόδια κάθε πεντάλεπτο. Στην Ελλάδα πληρώνεις.

Στους δημοτικούς δρόμους είθισται να γίνονται μπαλώματα -που επίσης είναι επικίνδυνα. Σε πολλά άλλα έθνη του πλανήτη αγοράζουν ειδικό μηχάνημα που ‘κλείνει’ τρύπες στο οδόστρωμα (η τιμή του είναι στα 563.673 ευρώ, συν φόρους).

Οι λακκούβες είναι πιο επικίνδυνες από την τρομοκρατία

Έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο, σύγκρινε τα όσα προκαλούν οι κοιλότητες στο οδόστρωμα (είτε μιλάμε για λακκούβες, είτε για ραγίσματα, είτε για ρωγμές -και σε κάθε περίπτωση για τρύπες που ξεκινούν από ένα ράγισμα) με την τρομοκρατία, σε επίπεδο οικονομικών απωλειών.

Τρομοκρατικές επιθέσεις που έγιναν σε όλον τον κόσμο το 2021, είχαν 5.226 θύματα. Τον ίδιο χρόνο σκοτώθηκαν 20.386 άνθρωποι στους δρόμους των ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Ινδία και Ρωσία από κακοτεχνίες στους δρόμους.

Το 2020, τα τροχαία δυστυχήματα στα κράτη μέλη της ΕΕ στοίχισαν περίπου 18.800 ζωές και άφησαν πάνω από 500.000 τραυματίες.

Αριθμοί που είναι υψηλοί, ωστόσο κάνουν την ‘ζώνη’ μας την ασφαλέστερη περιοχή στον κόσμο, σε ό,τι αφορά την οδική ασφάλεια.

Πέραν των θυμάτων, υπάρχουν υλικές ζημιές και κατεστραμμένες αναρτήσεις που κοστίζουν εκατομμύρια (στις ΗΠΑ στοιχίζουν δισεκατομμύρια), κάθε χρόνο στους πολίτες κάθε χώρας. Εν τω μεταξύ, για να αποφύγουμε τις ζημιές που προκαλούν οι λακκούβες, κόβουμε ταχύτητα και έτσι καταναλώνουμε περισσότερα καύσιμα.

Σημείωση: η απώλεια ΑΕΠ λόγω κακών δρόμων είναι κατά 2% υψηλότερη από την απώλεια ΑΕΠ λόγω τρομοκρατίας (1.5%).

Η Μεγάλη Βρετανία μάλιστα, έχει και εθνική ημέρα λακκούβας (είναι η 15η του Γενάρη), μήπως και δοθεί έμφαση στο πρόβλημα -και διορθωθεί. Έχει εκτιμηθεί πως για να εξαφανιστεί, χρειάζονται 17.30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Όποιος πολίτης πέσει σε λακκούβα και υποστεί την όποια ζημιά (υπό φυσιολογικές καιρικές συνθήκες -στις ακραίες οδηγεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη), οφείλει να βγάλει φωτογραφίες, να αναφέρει το περιστατικό, να αναφέρει τη λακκούβα και αφότου τακτοποιήσει το πρόβλημα που προέκυψε, να αξιώσει το ποσό από το κράτος.

Οι υπάλληλοι που δείχνουν αμέλεια, ενδέχεται να τιμωρηθούν ως υπαίτιοι ανθρωποκτονίας.

Πού βρισκόμαστε -σε χειρότερους δρόμους- στην Ευρώπη;

Περί τα 12.987 στελέχη επιχειρήσεων από 139 οικονομίες σε όλο τον κόσμο απάντησαν σε 78 ερωτήσεις, σχετικά με την ποιότητα, την έκταση και την κατάσταση των δρόμων στις χώρες τους. Όσα είπαν, έγιναν πίνακες και γραφήματα που παρουσιάστηκαν στο Global Competitiveness Report 2019 του World Economic Forum.

Στην τελευταία ουσιαστική μελέτη που έγινε για την ποιότητα των δρόμων, στην πρώτη δεκάδα βρέθηκαν οι

• Ολλανδία
• Ελβετία
• Αυστρία
• Πορτογαλία
• Ισπανία
• Κροατία
• Δανία
• Λουξεμβούργο
• Γαλλία και Φινλανδία

Παγκοσμίως, τους καλύτερους δρόμους έχει η Σιγκαπούρη, με ένα βαθμό διαφορά από την Ολλανδία (6.5 vs 6.4).

Στην άλλη άκρη της αξιολόγησης, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, είναι η Μολδαβία (2.6), η Βοσνία (2.8), η Ουκρανία (3.0), η Ρουμανία (3.0), η Μάλτα (3.3) και η Βόρεια Μακεδονία με τη Βουλγαρία (3.4)

Σε ό,τι αφορά τον πλανήτη, στην Αφρική, την Καραϊβική και τη Μέση Ανατολή έχουν τους χειρότερους δρόμους.

Πού είναι η Ελλάδα;

Με 4.6 βρεθήκαμε να είμαστε καλύτεροι από την Ιταλία, την Ιρλανδία (4.4), τη Βουλγαρία (3.4) και την Αλβανία (3.9). Όχι όμως, και από την Τουρκία (5.0) ή τη Μεγάλη Βρετανία (4.9). Βέβαια, τα δίκτυα εκεί είναι κάπως -πολύ- μεγαλύτερα.

Αντιλαμβάνεσαι πως οι χώρες με τα καλύτερα οδικά δίκτυα (Ολλανδία, Ελβετία, Νορβηγία, Δανία, Φινλανδία), έχουν και το μικρότερο αριθμό θανάτων στους δρόμους -ανά 1.000.000 κατοίκους. Το παράδοξο είναι η Κροατία, που ενώ διακρίνεται για την ποιότητα των δρόμων της, έχει πολλούς θανάτους (τα 58 από κάθε 99 ατυχήματα έχουν τραυματία ή νεκρό).

Η Ελλάδα ήταν στο Νο2 της λίστας των θανάτων στους δρόμους (ανά 1.000.000 κατοίκους) το 2002 -πίσω από τη Ρουμανία, που είχε 117 κι εμείς 113. Το 2020 ήταν 54, οι καταγεγραμμένοι θάνατοι στη χώρα μας.

Τονίστηκε πως ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να μειωθούν οι θάνατοι από τροχαία κατά 50%, έως το 2030. Βέβαια, έως τώρα δεν έχει γίνει κάτι προς αυτήν την κατεύθυνση.