Νίκος Πλατύραχος: “Οι Σπόροι της Σμύρνης” είναι μία αιώρηση στο χωροχρόνο

H Περιφέρεια Κρήτης, στο πλαίσιο του Έτους Μικρασιατικού Ελληνισμού, όπως έχει χαρακτηρίσει το 2022, παρουσιάζει το πρωτότυπο έργο “Οι Σπόροι της Σμύρνης” του Νίκου Πλατύραχου, τιμώντας τον προσφυγικό Ελληνισμό της Κρήτης.

Πρόκειται για μία πρωτότυπη σύνθεση που εδράζεται αρχικά, τόσο σε τραγούδια και μουσικές της Σμύρνης, όσο και στη “σπορά” αυτών στην ενδοχώρα μετά τη μικρασιατική καταστροφή, στη μετεξέλιξή τους δηλαδή στο ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι, έως και την κατάληξη σε αυτό που ευρέως ονομάζουμε έντεχνο τραγούδι, μιας διαδρομής, περίπου, 40 χρόνων.

Η Ορχήστρα Νέων Κρήτης Δήμου Ηρακλείου ΣΟΝΚΔΗ, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη Νίκου Πλατύραχου συμπράττει με το εμβληματικό συγκρότημα POLIS Ensemble και το φωνητικό σύνολο “Φωνωδία”, υπό τη διεύθυνση του Ιωάννη Ιδομενέως. Η παράσταση σφραγίζεται από την παρουσία του διεθνούς μας βαρύτονου Τάση Χριστογιαννόπουλου, ο οποίος ερμηνεύει μοναδικά τα τραγούδια της εν λόγω περιόδου, ολοκληρώνοντας την επαφή του κοινού μ’ έναν τρόπο πληρέστερο και πιο κοντινό στα ακούσματά της βιωμένης μνήμης του.

Για τη λογική της παράστασης, που είναι μία “κινηματογραφική διαδρομή”, με ανάλογης απόχρωσης ενορχήστρωση για συμφωνική ορχήστρα μίλησε στο NEWS 24/7 ο δημιουργός της, συνθέτης Νίκος Πλατύραχος.

Το έργο, που δημιουργήθηκε από τον συνθέτη για το σημαντικό έτος 2022, είναι ενιαίο, τα μουσικά θέματα αναδύονται το ένα μετά το άλλο, ή σε ευρηματικές αντιστίξεις (το ένα μέσα στο άλλο, ή σε παράλληλες γραμμές), μέσα από «γέφυρες» πρωτότυπης μουσικής.

“Το έργο ‘Οι Σπόροι της Σμύρνης’ αποτυπώνει και αποδίδει μουσικά τη διαδρομή από το σμυρνέικο τραγούδι στη “σπορά” του μετά την καταστροφή, στην ενδοχώρα, όπου γεννήθηκε το ρεμπέτικο, το λαϊκό, το έντεχνο ακόμα και συμφωνικά έργα. Το πολιτιστικό “ρήγμα” που προκάλεσε αυτή η τόσο μαύρη ιστορική στιγμή μας, ήταν τόσο μεγάλο που ο απόηχός του φτάνει ως τα σήμερα ολοζώντανος, ακόμα και για τους πολύ νεότερους.

Το έργο αποτελείται από ένα πρώτο καθαρά ορχηστρικό μέρος, όπου μέσα από πρωτότυπες μουσικές, αναδύονται μοτίβα από τραγούδια που σφράγισαν αυτή τη διαδρομή (αποτελείται από 4 ενότητες: Σμύρνη – Καταστροφή – Ελπίδα – Λιμάνι) και ένα δεύτερο μέρος που αποτελείται αμιγώς από τραγούδια με σολίστ τον Τάση Χριστογιαννόπουλo και την χορωδία ΦΩΝΩΔΙΑ υπό τη διδασκαλία και διεύθυνση του Ιωάννη Ιδομενέως“.

Αναφορικά με το πώς τον συγκινεί – σε προσωπικό επίπεδο – η επέτειος για τα 100 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, ο συνθέτης μας λέει:

“Το γεγονός της καταστροφής, με συνεπαίρνει κινηματογραφικά κατά ένα τρόπο, αυτή η όσμωση που προέκυψε μεταξύ δύο κοντινών, αλλά και αρκετά διαφορετικών πολιτισμών, η οποία παρ΄όλες τις τεράστιες δυσκολίες που περιείχε, άφησε ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα. Νιώθω πολύ μεγάλη χαρά που καταπιάστηκα με αυτό το έργο, γιατί πιστεύω ότι μέσα από αυτό, μπορεί κανείς να «βλέπει» τη διαδρομή που σας περιέγραψα παραπάνω”.

Ο Νίκος Πλατύραρχος έχει γράψει μουσική για πάνω από 30 ταινίες του ελληνικού και ευρωπαϊκού κινηματογράφου και έχει αποσπάσει βραβεία σε ελληνικά και διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ. Εύλογα τον ρωτάμε πόσο διαφορετικός είναι ο τρόπος που προσεγγίζει μια σύνθεση όταν πρόκειται για κινηματογραφική ταινία και όταν πρόκειται για ένα έργο με μία τέτοια “βαριά” ιστορική θεματική.

“Ναι το προσεγγίζω αρκετά διαφορετικά, αν και υπάρχουν διάσπαρτα κινηματογραφικά ψήγματα σε όλα μου τα έργα. Εξ’ άλλου το συγκεκριμένο, έχει μπορούμε να πούμε στοιχεία από μια ταινία, μιας και πρόκειται για μία αιώρηση στο χωροχρόνο εκείνης της περιόδου (1922-1940 περίπου)”.

Η μουσική εγείρει συναισθήματα και διηγείται ιστορίες, αλλά ο συνθέτης δεν επιθυμεί ακριβώς να ανακινήσει κάποια συναισθήματα με αυτό το έργο. “Έτσι κι αλλιώς η μουσική πρώτη ύλη εκείνης της περιόδου συγκινεί τον καθένα, αφού έχει αντέξει τόσα χρόνια. Έτσι κι εγώ ως «καθένας» έχω συγκινηθεί τα μάλλα από αυτές τις μουσικές και με αυτό το έργο επιχειρώ να φωτίσω κάποιες κρυμμένες δυναμικές που έχουν αυτές οι μελωδίες, πότε αναδιαμορφώνοντας τις ίδιες και πότε συνθέτοντας καινούριες, ομόχρωμες και όλα αυτά σε μία ιδιότυπη αντίστιξη, στην απόχρωση εκείνης της εποχής.” μας λέει.

Σχολιάζοντας τη συνεργασία με τους POLIS Ensemble και το φωνητικό σύνολο “Φωνωδία” αναφέρει: “Η συνεργασία μου με τους POLIS Ensemble, όπως και με την ΦΩΝΩΔΙΑ ήταν εξαιρετική, όπως ήταν αναμενόμενο, μιας και τα δύο αυτά μουσικά σύνολα έχουν διαγράψει μια μεγάλη μουσική πορεία, με εξαίσιες ερμηνείες, αλλά και συνεργασίες με σπουδαίους καλλιτέχνες. Έκπληξη όμως αποτελεί και η σολιστική συμμετοχή του Τάση Χριστογιαννόπουλου, ο οποίος ως λυρικός τραγουδιστής κομίζει έναν άλλο τρόπο απόδοσης αυτών των τραγουδιών, πολύ ευχάριστα αναπάντεχο.”

Η συνεργασία με μια Ορχήστρα Νέων (όπως η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Κρήτης Δήμου Ηρακλείου) αποτέλεσε πρόκληση για εκείνον και πόσο σημαντική είναι η συμμετοχή της νέας γενιάς σε εκδηλώσεις μνήμης, παράγοντας ταυτόχρονα πρωτότυπο έργο;

“Είναι εντυπωσιακή η ψυχική συμμετοχή των νέων σ’ ένα δρώμενο που αφορά σε ένα συμβάν που συνέβη προ εκατονταετίας. Η συμμετοχή της νέας γενιάς είναι όχι απλά σημαντική, θα έλεγα ότι θα μπορούσε να αποβεί καταλυτική στις μέρες μας. Τα δε παιδιά της ΣΟΝΚΔΗ (Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Κρήτης Δήμου Ηρακλείου) είναι υψηλού μουσικού επιπέδου, αλλά και υπέροχοι χαρακτήρες κάτι στο οποίο αναμφίβολα συμβάλει η ίδια η μουσική, αλλά και η εποπτεία του καλλιτεχνικού διευθυντή Μίλτου Λογιάδη. Είχαμε μια πραγματικά άψογη συνεργασία σ’ ένα πρωτότυπο έργο, με όσες δυσκολίες αυτό περιέχει.”

Τα επόμενα σχέδιά του έχουν (και) κινηματογραφική χροιά. “Ετοιμάζω μία δισκογραφική παραγωγή με τίτλο “Απλανής πλάνη” σε ποίηση Δημήτρη Λέντζου, στην οποία θα συμμετέχουν σπουδαίοι γνωστοί ερμηνευτές, αλλά και κάποιοι νεότεροι. Επίσης, επίκειται η ηχογράφηση για τη μουσική της ταινίας “Behind the sins”, του σκηνοθέτη Μιχάλη Καφαντάρη.”

Λίγα λόγια για τον Νίκο Πλατύραχο

Ο Νίκος Πλατύραχος σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά στο Eθνικό Ωδείο Aθηνών, συνέχισε με σπουδές σύνθεσης στη Μουσική Ακαδημία του Aννόβερου και της Kολωνίας με τον Hans Werner Henze, ολοκληρώνoντας τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Studio Hλεκτρονικής Mουσικής της Κολωνίας.

Συνεργάστηκε με τον Mάνο Xατζιδάκι σε επεξεργασίες και ενορχηστρώσεις έργων για την Ορχήστρα των Χρωμάτων (“Mατωμένος Γάμος”, κινηματογραφικά, κύκλος “Nino Rota”), καθώς και με τον Mίκη Θεοδωράκη (“Aκολουθία εις Kεκοιμημένους”, “Eπιφάνεια Aβέρωφ”, τραγούδια).

Παράλληλα, γράφει μουσική για κινηματογράφο και θέατρο, καθώς και συμφωνικά έργα που εκτελούνται και ηχογραφούνται από διάφορα ευρωπαϊκά μουσικά σύνολα (Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, Συμφωνική Ορχήστρα της Τσεχίας, Ορχήστρα Studio Κολωνίας, Συμφωνική Ορχήστρα της Σόφιας). Στην Eλλάδα, έργα του έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων, στο Hρώδειο και το Mέγαρο Mουσικής Aθηνών, από την Oρχήστρα των Xρωμάτων, την ιταλική ορχήστρα “Divertimento Ensemble”, την Εθνική Συμφωνική Oρχήστρα της ΕΡΤ, την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της EPT, την Καμεράτα, τη MOUSA κ.ά.

Η προσωπική δισκογραφική του παρουσία απαριθμεί εννέα CD’s στην Ελλάδα και το εξωτερικό με τη συμμετοχή ερμηνευτών όπως ο Γιώργος Νταλάρας, η Μαρία Φαραντούρη, η Ελευθερία Αρβανιτάκη κ.ά.

Πρόγραμμα παραστάσεων:

• Ηράκλειο, Κυριακή 28 Αυγούστου – Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης»
• Ρέθυμνο, Τρίτη 30 Αυγούστου – Θέατρο «Ερωφίλη»
• Χανιά, Τετάρτη 31 Αυγούστου – Θέατρο Ανατολικής Τάφρου
• Άγιος Νικόλαος, Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου – Πλαζ ΕΟΤ

Ώρα έναρξης παραστάσεων: 21:00. Είσοδος ελεύθερη.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις