ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ

Περιβαλλοντολόγοι που παραβρέθηκαν το 1931 σε συνέδριο στη Φλωρεντία, πρότειναν και ψήφισαν να προταθεί η 4η του Οκτώβρη ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων.

Ο στόχος ήταν η ευαισθητοποίηση του κοινού και των ειδικών προς τα είδη προς εξαφάνιση.

Σήμερα ο στόχος του κινήματος που υπάρχει, είναι η αυξημένη ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση, καθώς είναι τα μόνα μέσα που μπορούν να οδηγήσουν έναν κόσμο, ο οποίος θα αναγνωρίζει πως τα ζώα αισθάνονται και δικαιούνται κοινωνικής δικαιοσύνης και ευημερίας, μέσω της αποτελεσματικής τους προστασίας και φροντίδας.

Αν σκέφτεσαι “πεθαίνουν παιδιά και θα ασχολούμαστε με τα ζώα”, αφενός λυπάμαι για τον τρόπο που έχεις επιλέξει να χρησιμοποιείς τα εγκεφαλικά σου κύτταρα (για λόγους που αν θες μπορώ να εξηγήσω σε εύθετο χρόνο), αφετέρου μάλλον ξέχασες πως κι στα ζώα κατατάσσεσαι.

Όπως και ότι χωρίς άλλα είδη ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει στον πλανήτη.

Το ‘επιβιώσει’ δεν είναι μεταφορικό. Είναι κυριολεκτικό.

Ο άνθρωπος που ήταν πολλά χρόνια μπροστά

Η 4η του Οκτώβρη προτιμήθηκε, από τους συνέδρους περιβαλλοντολόγους, το 1931 καθώς εκείνη την ημέρα γιορτάζεται από τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης.

Ο κατά κόσμον Τζιοβάνι ντι Πιέτρο ντι Μπερναρντόνε πέθανε στις 3/10 του 1226 στην Ασίζη. Είχε απαρνηθεί τα πλούτη της οικογενείας τους και γύριζε από πόλη σε πόλη, για να κηρύξει την ισότητα, την ειρήνη και την αγάπη προς όλα τα δημιουργήματα του Θεού.

Ναι, ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης ήταν πάρα πολλά χρόνια μπροστά.

Ο σεβασμός του προς τα ζώα και τα άλλα είδη της φύσης, οδήγησαν την Παπική εκκλησία να τον θεωρεί προστάτη των φτωχών, των ζώων και του περιβάλλοντος.

Χρειαζόμαστε τα άλλα είδη για να ζήσουμε

Ο καθηγητής βιολογίας του Clarkson University και ερευνητής της αλληλεπίδρασης φυτών, μικροοργανισμών, μυκήτων και ζώων -συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων-, Tom Langen έγραψε στο Conversation τους λόγους που χρειαζόμαστε άλλους οργανισμούς, για να επιβιώσουμε.

Θα τρώγαμε ο ένας τον άλλον

Ο αριθμός των ειδών που συμβάλλουν στη δημιουργία κάθε μπουκιάς ενός μέσου γεύματος είναι εντυπωσιακός.

Χωρίς άλλα είδη, οι άνθρωποι δεν θα είχαμε τίποτα να φάμε. Όλοι οι οργανισμοί χρειάζονται τροφή για ενέργεια και τη δημιουργία των ‘υλικών’ με τα οποία χτίζουν το σώμα τους και αναπαράγονται.

Μόνο λίγοι μικροοργανισμοί και φυτά χρησιμοποιούν την ενέργεια του ήλιου, το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα, προκειμένου να δημιουργήσουν τα βασικά μόρια που παρέχουν αυτή την ‘τροφή’. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως φωτοσύνθεση.

Χωρίς αυτούς τους οργανισμούς, οι άνθρωποι δεν θα είχαν τροφή. Σχεδόν ό,τι τρώμε είναι είτε φυτό είτε άλλος φωτοσυνθετικός οργανισμός, ζώο που τα βόσκει ή ζώο που τρέφεται με ζώα που βόσκουν.

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να μη ‘δείχνουν’ πως προέρχονται από μικρόβια, φυτά, μύκητες ή ζώα. Ωστόσο, αυτή είναι η πραγματικότητα για την συντριπτική πλειοψηφία. Υπάρχουν ορισμένες βιταμίνες και άλλα συστατικά τροφίμων που παρασκευάζονται, αλλά αποτελούν μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό της ανθρώπινης διατροφής.

Οι χημικοί ανακάλυψαν τρόπους, για να χρησιμοποιούν διάφορες πηγές ενέργειας και να παράγουν μόρια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τροφή. Είναι τα συνθετικά. Οι διαδικασίες όμως, είναι δύσκολες και δαπανηρές -στην παρούσα φάση- για να ταΐσουν όλους τους ανθρώπους, επαρκώς.

To Μagazine έχει γράψει για τα καλλιεργήσιμα κρέατα και τα λοιπά τρόφιμα που προκύπτουν από τη χρήση γενετικά τροποποιημένων βακτηρίων ή καλλιεργημένων κυτταρικών σειρών. Είναι ένας τομέας με τεράστιες επενδύσεις, ώστε να εξαρτάται η ανθρωπότητα λιγότερο από την κατανάλωση φυτών και ζώων.

Θα πνιγόμασταν με τον αέρα που αναπνέουμε

Χρειάζονται αμέτρητοι διαφορετικοί οργανισμοί –μεγάλοι, μικροί και μικροσκοπικοί–, για να δημιουργηθεί υγιές έδαφος και αναπνεύσιμος αέρας.

Όπως και για τη διάσπαση και την ανακύκλωση απορριμάτων, για τον καθαρισμό του νερού και την πρόληψη της διάβρωσης, για τη διάσπαση τοξικών χημικών ουσιών σε αβλαβείς μορφές και τη μετατροπή άλλων χημικών ουσιών, σε πηγές τροφής που χρειάζονται άλλοι οργανισμοί για να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν.

Πολλά από τα φυτά διατροφής μας –πάνω από 1.200 είδη– εξαρτώνται από είδη επικονιαστές, ώστε να παράγουν τον καρπό ή τον σπόρο που τρώνε οι άνθρωποι και τα άλλα ζώα. Η επικονίαση είναι η διαδικασία που επιτρέπει στα φυτά να αναπαραχθούν. Συμβαίνει όταν τα ζώα μεταφέρουν γύρη από το ένα φυτό στο άλλο.

Οι μέλισσες είναι οι κύριοι επικονιαστές, αλλά πολλά άλλα έντομα, πουλιά, νυχτερίδες και άλλα ζώα μεταφέρουν επίσης τη γύρη μεταξύ των φυτών.

Ζώα όλων των μεγεθών, από μικροσκοπικά μυρμήγκια μέχρι τεράστιους ελέφαντες, μετακινούν επίσης σπόρους, ‘απλώνοντας’ φυτά που δημιουργούν υγιή και παραγωγικά οικοσυστήματα.

Διαφορετικά είδη, από μικροσκοπικά μικρόβια μέχρι τεράστιους γύπες και καρχαρίες, διασπούν τους νεκρούς οργανισμούς σε χημικές ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλλιέργεια περισσότερων τροφίμων.

Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται άλλα είδη για να παραμείνει υγιές

Πολλές λειτουργίες του ίδιου του ανθρώπινου σώματος βασίζονται σε ένα πολύπλοκο και εξαιρετικά ποικιλόμορφο οικοσύστημα μικροβιακών ειδών, τα οποία ζουν στο δέρμα και στο αναπνευστικό, το πεπτικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.

Αυτά τα βακτήρια, οι μύκητες -και άλλα μικρόβια- είναι το γνωστό μικροβίωμα.

Κάθε άτομο έχει ένα μοναδικό προσωπικό μικροβίωμα για την προστασία του από τη μόλυνση, την πέψη και την εξαγωγή θρεπτικών συστατικών στα τρόφιμα και τη σύνθεση βιταμινών.

Παράδειγμα:, το μικροβίωμα του εντέρου είναι σημαντικό για τη διάσπαση των τροφίμων σε χρησιμοποιήσιμη ενέργεια και θρεπτικά συστατικά και για τη μετατροπή άλλων δύσπεπτων ή τοξικών ουσιών, σε μορφές που μπορούν να απεκκριθούν.

Αυτό το μικροβίωμα αλλάζει κατά τη διάρκεια της ζωής μας, βάσει του τι τρώμε, του τι υπάρχει γύρω μας, του πού ζούμε και το πόσο υγιείς είμαστε.

Στην πραγματικότητα, τα ανθρώπινα σώματα αποτελούνται από περισσότερα βακτηριακά κύτταρα παρά από ανθρώπινα κύτταρα.

Η διατροφή και τα φάρμακα επηρεάζουν έντονα τα 300 έως 500 είδη βακτηρίων που αποτελούν τον πυρήνα ενός υγιούς οικοσυστήματος του εντέρου.

Το μικροβίωμα παίζει επίσης, σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της μόλυνσης.

Πολλές ασθένειες συνδέονται με μικροβιακές ‘κοινότητες’ που κυριαρχούνται από λίγα μόνο είδη. Μερικοί γιατροί μεταμοσχεύουν περιττώματα από υγιείς σε ασθενείς, ώστε να δημιουργήσουν μια υγιή κοινότητα μικροβίων -με την ελπίδα θεραπείας της ασθένειας.

Οι άνθρωποι είμαστε πιο ευτυχισμένοι όταν ζούμε παρέα με άλλα είδη

Έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι πιο υγιείς και πιο ικανοποιημένοι, όταν βρίσκονται κοντά σε άλλα είδη φυτών και ζώων.

Οι εικόνες, οι ήχοι, οι μυρωδιές, η αίσθηση και η γεύση άλλων οργανισμών είναι πράγματα απαραίτητα για τη ψυχική και τη σωματική μας υγεία. Όλο αυτό είναι η βιοφιλία. Δηλαδή, η αγάπη της ζωής -των ζωντανών πραγμάτων.

Έχει διαπιστωθεί πως το να βλέπουμε και να ακούμε πουλιά να κεαηδούν είναι κάτι που δημιουργεί θετικά συναισθήματα.

Δύο πρόσφατες μελέτες στον Καναδά και τη Γερμανία διαπίστωσαν ότι όσα περισσότερα είδη πουλιών υπάρχουν σε μια γειτονιά, τόσο πιο ευτυχισμένοι είναι οι άνθρωποι. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην εμπειρία των ίδιων των πουλιών ή σε ένα υγιές περιβάλλον, όπως υποδεικνύεται από την παρουσία πουλιών.

Τη σήμερον ημέρα περισσότεροι από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούμε σε πόλεις και όχι στην ύπαιθρο. Έτσι, οι πολεοδόμοι και οι αρχιτέκτονες τοπίου διερευνούν τρόπους για να συμπεριλάβουν περισσότερους χώρους πρασίνου και πράσινες υποδομές στις πόλεις.

Μελέτη ενημερώνει ότι όταν μια πόλη έχει ποικίλα άγριων ζώων, άφθονο ανοιχτό χώρο πρασίνου και βλάστηση στους δρόμους και τα κτίρια, οι άνθρωποι είναι πιο δραστήριοι, λιγότερο αγχωμένοι, πιο υγιείς και πιο χαρούμενοι.

Αυτές οι συνθήκες παρέχουν ευκαιρίες στους ανθρώπους να βιώσουν και να αλληλεπιδράσουν με άλλους οργανισμούς, καθώς και να επωφεληθούν από τα άλλα πράγματα που κάνουν τα φυτά, τα ζώα και τα μικρόβια -όπως κάνουν το περιβάλλον υγιές και ευχάριστο.

Και στο διάστημα να πάμε, χρειαζόμαστε άλλα είδη για να επιβιώσουμε

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον ότι χρειάζονται χιλιάδες είδη, για να υποστηριχτεί η ανθρώπινη ζωή.

Μόλις όμως, έχουμε αρχίσει να κατανοούμε τους σημαντικούς ρόλους που διαδραματίζουν τα διάφορα είδη στα οικοσυστήματα, συμπεριλαμβανομένων των αστικών.

Έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμα για το λόγο και τον τρόπο που είναι απαραίτητα άλλα είδη για την ανθρώπινη επιβίωση. Σε αυτόν τον πλανήτη ή σε άλλους που θα επιλεγούν για τη δημιουργία διαστημικών αποικιών. Κι εκεί θα χρειαστεί να μεταφερθούν είδη για να επιβιώσει και να ευημερήσει ο άνθρωπος. Ακόμα όμως, δεν ξέρουμε ποια είναι αυτά. Ξέρουμε πως χωρίς αυτά δεν υπάρχει τύχη.