Η δυστοπία του Τάσου Τέλλογλου

Το σκηνικό μοιάζει βγαλμένο από πολιτικό θρίλερ της δεκαετίας του ‘70 -αυτά με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Σε ένα διεφθαρμένο αυταρχικό καθεστώς μια χούφτα δημοσιογράφοι προσπαθούν να φέρουν στο φως ένα σκάνδαλο κατάχρησης εξουσίας. Με το που ξεκινάνε την έρευνα, μυστηριώδεις τύποι τους ακολουθούν κατά πόδας · τα τηλέφωνά τους παρακολουθούνται · το επαγγελματικό στάτους τους απειλείται, παρότι κατά γενική ομολογία κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους · βρίσκονται απομονωμένοι, μολονότι όλοι τούς λένε ότι τα πράγματα είναι έτσι όπως τα γράφουν στα ρεπορτάζ τους. Το κυριότερο είναι η αίσθηση της γενικευμένης επιτήρησης, η γενικευμένη πεποίθηση ότι ακόμα και οι πιο ιδιωτικές πτυχές της ζωής δεν προστατεύονται από μια εξουσία που παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα.

Το κείμενο

Δεν πρόκειται όμως για κινηματογραφικό σενάριο, αλλά για την προσωπική εμπειρία του Τάσου Τέλλογλου από τη διερεύνηση του σκανδάλου των υποκλοπών, έτσι όπως την αφηγείται στην ιστοσελίδα του ιδρύματος Χάινριχ Μπελ. Ο τίτλος του κομματιού («Σε συνθήκες απόλυτης μοναξιάς») είναι εύγλωττος. «Σε συνθήκες απόλυτης μοναξιάς». Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

«Στις 27 Μαΐου 2022 περπατώντας στο Κολωνάκι, συνοικία στο κέντρο της Αθήνας, παρατήρησα ότι ένας νεαρός άνδρας με ένα πλαστικό ποτήρι καφέ στο χέρι και μια τσάντα περασμένη γύρω από τη μέση του με ακολουθούσε. Ήταν 10 το πρωί και κατευθυνόμουν σε μια συνάντηση με μια πηγή που δραστηριοποιούνταν στην εμπορία λογισμικών για τις ανάγκες των υπηρεσιών ασφαλείας. “Κοίτα να έρθεις μόνος σου”, με είχε προειδοποιήσει, αλλά δεν έδωσα μεγάλη σημασία, παρά το γεγονός ότι τον Μάιο συχνά έβλεπα ανθρώπους να με ακολουθούν επίμονα. Αποφάσισα ότι θα έπρεπε να δοκιμάσω αν ο άνθρωπος που με ακολουθούσε ήταν εκεί για μένα. Άλλαξα πεζοδρόμιο και άλλαξε κι αυτός, μπήκα σε ένα μαγαζί και στάθηκε σε αυτό, άλλαξα και πάλι πεζοδρόμιο και μπήκα γρήγορα στην είσοδο της πολυκατοικίας στην οδό Καρνεάδου 37, δίπλα σε ένα ταχυδρομικό γραφείο, κοντά στο κέντρο της Αθήνας. Όταν πέρασε από μπροστά μου τον άρπαξα. Άρχισε να φωνάζει, και όταν τον ρώτησα “ποιος είσαι;” και προσπάθησα να βάλω το χέρι στην εσωτερική τσέπη για να πάρω την ταυτότητά του, το έβαλε στα πόδια προς τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας».

Οι αντιδράσεις

Κανονικά σε μια «δυτική δημοκρατία» θα είχε προκληθεί σάλος αν ένας τόσο προβεβλημένος δημοσιογράφος, όπως ο κ. Τέλλογλου, είχε κάνει μιας ανάλογης βαρύτητας καταγγελία. Η κυβέρνηση θα είχε σπεύσει να διαψεύσει ότι ευθύνεται η ίδια για την παρακολούθηση και θα ανακοίνωνε την άμεση διεξαγωγή έρευνας · η αντιπολίτευση θα είχε βγει στα κεραμίδια και θα ζητούσε την έκτακτη σύγκληση της Βουλής · ο Τύπος θα έκανε την καταγγελία πρώτο θέμα και θα μίλαγε για πρωτοφανές σκάνδαλο · ακτιβιστικές οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων θα οργάνωναν δυναμικές κινητοποιήσεις…

Δεν ξέρω αν υπάρχει πια αυτό το «κανονικά», στο οποίο αναφέρθηκα, όπως δεν ξέρω πόσο μεγάλη είναι πια η απόσταση που χωρίζει μια «δυτική δημοκρατία» από ένα «αυταρχικό καθεστώς» -μου φαίνεται ότι διαρκώς μειώνεται.

Μιθριδατισμός

Ξέρω όμως ότι στην Ελλάδα του 2022 ελάχιστες ήταν οι αντιδράσεις σε όσα αναφέρονται στο κείμενο. Από τη μια μεριά, η συγκυρία μοιάζει να αφήνει πίσω της το σκάνδαλο των υποκλοπών. Στις δημοσκοπήσεις οι πολίτες εμφανίζονται να μην δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο σκάνδαλο. Η κυρίαρχη λογική είναι ότι «αυτά τα κάνουν όλες οι κυβερνήσεις και δεν αφορούν τις ζωές των πολιτών» -πρόκειται για τον ορισμό του μιθριδατισμού.

Από την άλλη, η θέση της κυβέρνησης έχει γίνει πιο ισχυρή τις τελευταίες εβδομάδες, αφού εμφανίζεται να έχει ξεπεράσει τον κάβο των υποκλοπών. Για τους έχοντες δημόσιο βήμα δεν φαίνεται «συνετό» να συγκρουστούν μετωπικά με μια κυβέρνηση που προηγείται καθαρά στις δημοσκοπήσεις, ελέγχει ασφυκτικά την Ενημέρωση και κανοναρχεί μια οικονομία που παραμένει εξαρτημένη από κρατικές προμήθειες και προγράμματα.

Οι αναιμικές αντιδράσεις στο κείμενο του κ. Τέλογλου κάνουν ακόμα πιο σκοτεινή τη δυστοπία που περιγράφει.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε

Πολλές φορές στην ιστορία αυτό που πρέπει να κάνει κανείς ως πολίτης, δεν φαίνεται «συνετό». Πολλές φορές στην ιστορία η εξουσία έχει εμφανιστεί τόσο ισχυρή που κάθε αντίσταση μοιάζει μάταιη. Πολλές φορές στην ιστορία οι ελευθερίες θεωρούνται «πολυτέλεια» και μοιάζουν αδιάφορες για τους πολλούς.

Αυτές όμως είναι οι στιγμές, περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες, που οι πολίτες κρίνονται. Κρίνονται από το αν κάνουν αυτό που είναι σωστό, αυτό που είναι το καθήκον τους ως ελεύθεροι άνθρωποι.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις