Ευλογιά των πιθήκων: Ελπίδες από παλιό αντιικό φάρμακο

Στη δραστική ουσία Tecovirimat αποθέτει αυτή τη στιγμή η επιστημονική κοινότητα τις ελπίδες της για την αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων. Πρόκειται για ένα αντιικό φάρμακο που εγκρίθηκε στο παρελθόν για τη θεραπεία της ευλογιάς,, της ευλογιάς των πιθήκων και της ευλογιάς των βοοειδών, τριών λοιμώξεων που προκαλούνται από ιούς οι οποίοι ανήκουν στην ίδια οικογένεια (ιοί orthopox ).

Ποια είναι τα οφέλη του Tecovirimat σύμφωνα με τις μελέτες

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), επειδή η ευλογιά, η ευλογιά των πιθήκων και η ευλογιά των βοοειδών έχουν είτε εξαλειφθεί (ευλογιά) είτε εμφανίζονται σποραδικά στην ΕΕ, δεν κατέστη δυνατή η διενέργεια μελετών για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Tecovirimat σε μολυσμένα άτομα.

Ως εκ τούτου, η αποτελεσματικότητα του Tecovirimat, αξιολογήθηκε βάσει μελετών σε ζώα προσβεβλημένα από θανατηφόρες δόσεις ιών orthopox , βάσει μελετών για τις επιδράσεις του φαρμάκου στον οργανισμό του ανθρώπου και τον τρόπο απορρόφησης, τροποποίησης και αποβολής του φαρμάκου από τον οργανισμό σε ανθρώπους και ζώα (φαρμακοδυναμικές και φαρμακοκινητικές μελέτες).

Πάντως μελέτες σε ζώα που είχαν λάβει θανατηφόρες δόσεις ευλογιάς πιθήκων ή ευλογιάς κονίκλου έδειξαν ότι η θεραπεία με Tecovirimat για 14 ημέρες αύξησε σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης: όταν η θεραπεία ξεκίνησε 4 ή 5 ημέρες μετά τη λοίμωξη, το ποσοστό επιβίωσης ήταν 80 έως 100 % των ζώων που έλαβαν θεραπεία. Κανένα ζώο στις ομάδες που έλαβαν εικονικό φάρμακο δεν επέζησε. Το ποσοστό επιβίωσης ήταν 50% όταν η θεραπεία ξεκίνησε 6 ημέρες μετά τη λοίμωξη.

Τι αναφέρουν οι επιστήμονες από το ΕΚΠΑ

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine ένα άρθρο που αναλύει στοιχεία για το Tecovirimat σχετικά με τη χρήση του ως θεραπεία για την ευλογιά των πιθήκων πλέον.

Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία άρθρου αυτού.

Σε συνέχεια των παραπάνω, αναφέρει η μελέτη ότι η ασφάλεια στους ανθρώπους αξιολογήθηκε με βάση τις ανεπιθύμητες ενέργειες σε υγιείς εθελοντές που έλαβαν tecovirimat. Η συνιστώμενη δόση tecovirimat για τη θεραπεία της ευλογιάς στον άνθρωπο καθορίστηκε συγκρίνοντας τις συγκεντρώσεις του φαρμάκου στο πλάσμα σε υγιείς εθελοντές με εκείνες σε ζωικά μοντέλα σε δόσεις που είχαν αποδειχθεί ότι έχουν πλήρη αποτελεσματικότητα έναντι της ευλογιάς των πιθήκων και της ευλογιάς των κουνελιών. Η συνιστώμενη διάρκεια θεραπείας σε ανθρώπους βασίστηκε επίσης σε ευρήματα από μελέτες σε ζώα και υγιείς ανθρώπους.

Νέες κλινικές μελέτες

Σε αντίθεση με την ευλογιά, η ασθένεια της ευλογιάς των πιθήκων παραμένει ενδημική σε ορισμένα μέρη του κόσμου (κυρίως στη Δυτική και Κεντρική Αφρική) και οι ερευνητές μπορούν να σχεδιάσουν κλινικές δοκιμές που θα ήταν και ηθικές και εφικτές. Παρόλο που υπάρχουν αναφορές περιπτώσεων χρήσης Tecovirimat για τη θεραπεία ασθενών με ευλογιά των πιθήκων, αυτά τα δεδομένα είναι ανεπαρκή για να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα.

Για το σκοπό αυτό, και πριν από την έναρξη της τρέχουσας επιδημίας, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει τον σχεδιασμό για μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του tecovirimat στη θεραπεία της ευλογιάς των πιθήκων. Ωστόσο, η τρέχουσα παγκόσμια επιδημία περιλαμβάνει διαφορετική κατηγορία ιού της ευλογιάς των πιθήκων από αυτή που γενικά προκαλεί μόλυνση με ευλογιά των πιθήκων στη ΛΔΚ. Επίσης, ορισμένες από τις τωρινές κλινικές εκδηλώσεις, όπως σημαντική εμπλοκή του ανωτέρου γεννητικού και του στοματικού βλεννογόνου με επακόλουθο έντονο πόνο, καθώς και η προσβολή συγκεκριμένων πληθυσμών (άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες) διαφέρουν από εκείνες σε χώρες όπου η ευλογιά των πιθήκων είναι ενδημική.

Επομένως, το NIH αναπτύσσει τώρα επίσης μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη με έδρα τις ΗΠΑ για να αξιολογήσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του Tecovirimat για τη θεραπεία της νόσου της ευλογιάς των πιθήκων. Αυτή η δοκιμή θα διεξαχθεί από το AIDS Clinical Trials Group, το ερευνητικό δίκτυο που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, για να αξιολογήσει γρήγορα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αντιρετροϊκών φαρμάκων για τη μόλυνση από τον ιό HIV. Αναμένουμε ότι αυτή η δοκιμή θα παρέχει δεδομένα που απαιτούνται για τη λήψη κλινικών και κανονιστικών αποφάσεων στις ΗΠΑ και κατ’ επέκταση στον υπόλοιπο κόσμο.

Αναγνωρίζεται ότι η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια και ότι το Tecovirimat έχει αποδειχθεί ότι έχει αποτελεσματικότητα σε ζωικά μοντέλα ευλογιάς των πιθήκων και ένα αποδεκτό προφίλ ασφάλειας σε υγιείς ανθρώπους. Επομένως, ενώ κλινικές μελέτες θα βρίσκονται υπό εξέλιξη, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) και ο FDA στις ΗΠΑ έχουν συνεργαστεί για να εξορθολογίσουν τη διαδικασία διευρυμένης πρόσβασης μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τη συλλογή δεδομένων.

Το CDC, ο FDA και το NIH θα συνεχίσουν να εργάζονται μαζί για να παρέχουν πρόσβαση στο tecovirimat για χρήση όπου είναι απαραίτητο, ενώ παράλληλα θα αξιολογούν κατάλληλα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του σε νέες κλινικές μελέτες.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις