Ήρα Κατσούδα στο NEWS 24/7: “Το χιούμορ είναι τρόπος σκέψης. Είτε έχεις είτε δεν έχεις”

Μεγάλωσε στην Πάτρα όπου και έμεινε μέχρι τα 18 της χρόνια. Αμέσως μετά έφυγε για για σπουδές επί των Οικονομικών στη Θεσσαλονίκη. Εκεί γράφτηκε και σε ένα εργαστήρι θεάτρου και κάπως νοίκιασε ένα DVD (μην κρίνετε, δεν υπήρχε πάντα ίντερνετ με υψηλές ταχύτητες) του Εddie Μurphy, το «Delirious». Αυτό ήταν: ενθουσιάστηκε και άρχισε σιγά σιγά και δειλά να ασχολείται με την Κωμωδία.

Ο λόγος για την Ήρα Κατσούδα που επιστρέφει με το πολύ επιτυχημένο MINIMAL στο θέατρο Μικρός Κεραμεικός και σε αντίθεση με το σαλόνι στο πατρικό της, προσπαθεί να ξεφορτωθεί όλα τα περιττά από τη ζωή της και να την κρατήσει με τα απολύτως απαραίτητα. Σε minimal δηλαδή επίπεδα.

Όμως η διάσπαση προσοχής που έχει, μια ομηρία που λαμβάνει χώρα στον νιπτήρα της, τα κριτήρια με τα οποία επιλέγονται τα Ιερά Ζώα, οι τοξικές σχέσεις, οι θεωρίες συνομωσίας, ο Νομός Ηλείας και πολλά ακόμα, δεν την αφήνουν να τα καταφέρει.

Ο Μινιμαλισμός ή η Τέχνη του ελάχιστου, είναι καλλιτεχνικό ρεύμα, με εφαρμογή κυρίως τη γλυπτική και τη ζωγραφική, που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 1960. Και αυτό από μόνο του δεν έχει καμία σχέση με την παράσταση.

Ήσουν από μικρή το πειραχτήρι ή η ψυχή της παρέας;
Αν ρωτήσετε την οικογένεια μου αν ήμουν «πειραχτήρι» θα απαντήσει με το γειωτικό «Τι πειραχτήρι; Διάολος! Ήταν δύσκολο παιδί Γεωργία μου, την πίστη μας έβγαζε, που να στα λέω». Και αυτό επειδή είχα μια υπερκινητικότητα την οποία διατήρησα αναγκαστικά (έχω ΔΕΠΥ). Αλλά ξέρεις τότε στα ‘90s δεν υπήρχαν τέτοιες διαγνώσεις οπότε η αντιμετώπιση ήταν μια: Δύσκολο παιδί.
Τώρα η ψυχή της παρέας είναι κάτι πολύ γενικό. Όλοι μπορούμε να γίνουμε η ψυχή της παρέας αν μας αρέσει η παρέα, τα άτομα και νιώθουμε όμορφα σε αυτήν. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιος που απλά τον πετάς σε ράντομ παρέες και τα κάνει όλα «ΏΠΑ».

Επίσης να πούμε σε αυτό το σημείο, επειδή πολλοί το μπερδεύουν, ότι για να κάνεις stand up δεν αρκεί να είσαι εξωστρεφής και ευχάριστος σε παρέες. Και βασικά δεν είναι καν απαραίτητο. Είναι μια συνθήκη η οποία απαιτεί πολλή δουλειά και απέχει μίλια από το κάνω την παρέα μου να γελάσει.

Τι θα έλεγες πως σε εμπνέει;
Το stand up βασίζεται στην παρατήρηση. Είτε μιλάμε για observational comedy είτε για story telling και στα δυο πρέπει να είσαι εκεί για να εντοπίσεις το κωμικό μιας κατάστασης. Οπότε, αυτή η παρατήρηση μπορεί να έρθει είτε από απλά καθημερινά πράγματα είτε από βιωματικές ιστορίες.

Τι είναι minimal για σένα; Και γιατί το έκανες Stand up Comedy;
Αρχικά να πούμε πως ο μινιμαλισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα και κανονικά δεν θα έπρεπε να σηκώνει προσωπική εκτίμηση. Αλλά κλασσικά, επειδή οικειοποιούμαστε πράγματα και εκφράσεις, τους δίνουμε τη δική μας διάσταση και ερμηνεία. Δηλαδή έχω ακούσει θεία που φορούσε μπλούζα που είχε πάνω στρας, πούλιες, 8 διαφορετικές τυπωμένες γραμματοσειρές σε χρυσό, την Άρτα, τα Γιάννενα, τα περίχωρα, την νέα περιφερειακή οδό που τα ενώνει, και στο κάτω μέρος από όλα αυτά ένα στέμμα, να λέει «ναι καινούρια είναι και μ’ αρέσει που είναι έτσι μοντέρνα και μίνιμαλ». Μια που το είπε μία που σβήστηκε από τα βιβλία ο μινιμαλισμός από μόνος του, λόγω αξιοπρέπειας. Οπότε για μένα, μινιμαλ είναι απλά ο τίτλος της νέας μου παράστασης.

Το stand up βασίζεται μεταξύ των άλλων και στην κωμική υπερβολή, οπότε μόνο minimal δεν το λες. Ακολούθησα την προσέγγιση του όρου της θείας.

Τι θα δούμε σε αυτή τη νέα σου παράσταση;
Νέα κείμενα! (μινιμαλ απάντηση)

Με πόσα περιττά είναι φορτωμένη η ζωή σου και η ζωή μας;
Με πάρα πολλά νομίζω. Από περιττά άγχη που έχουμε όλοι και τονίζω τα περιττά γιατί όταν συντρέχει λόγος, φυσικά και αγχωνόμαστε και στρεσαριζόμαστε. Δεν θα ακολουθήσω δηλαδή ποτέ προσεγγίσεις τοξικής θετικότητας τύπου «όλα για καλό ή χαμογέλα και θα φτιάξουνε όλα». Όχι. Ποτέ δεν έφτιαξε κάποιο χοντρό πρόβλημα με χαμόγελο.

Αλλά αν εξαιρέσεις τα υπαρκτά θέματα, όλα τα υπόλοιπα είναι βλακείες που αποφασίζουμε να τους δώσουμε παραπάνω σημασία από όσο τους αναλογεί. Τα «πρέπει», τα «τι θα πει ο κόσμος», τα πράγματα που ψυχαναγκαζόμαστε να τηρήσουμε – από ανθρώπινες σχέσεις, μέχρι έθιμα κτλ, είναι πράγματα τελείως περιττά που μας φορτώνουν και μας κάνουν να μην έχουμε αντοχές για τα άλλα τα πραγματικά.

Πόσος αυτοσχεδιασμός χωράει σήμερα στην παράσταση, αλλά και στη ζωή μας;
Κάθε παράσταση stand up είναι γραμμένη και τεσταρισμένη. Δηλαδή αυτό που λένε μερικοί μετά τις παραστάσεις «μα πως σου έρχονται όλα αυτά εκείνη την ώρα!» δεν ισχύει. Όλα είναι δουλεμένα.

Φυσικά υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό αυτοσχεδιασμού μιας και το stand up είναι ένα από τα πιο ζωντανά είδη, οπότε μπορείς να προσθέσεις, να μιλήσεις λίγο με τον κόσμο. Η ζωή από την άλλη δεν είναι γραμμένη όπως η παράσταση. Ευτυχώς και δυστυχώς μαζί. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με αυτά που γίνονται δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που έβγαλε κάποιο 10ετές πλάνο και του έκατσε ακριβώς όπως το σχεδίασε.

Η γενιά μου ξεκίνησε να δουλεύει υπό το καθεστώς της παγκόσμιας κρίσης, πρόσφατα έγινε πανδημία, τώρα έχουμε κρίση στην ενέργεια, είδαμε πολέμους, είδαμε μια τεράστια σκληρότητα και έλλειψη ανθρωπιάς προς ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια, ζούμε μια πολιτική και οικονομική παράνοια σε κάθε επίπεδο οπότε αν δεν αυτοσχεδιάσεις, δεν πολυβγαίνει το έργο.

Διαβάζω στο fb σου πως οι Pet Shop Boys 🙂 έγραψαν ένα τραγούδι για την παράσταση! Ποιοι άλλοι σπουδαίοι καλλιτέχνες σου έχουν γράψει τραγούδια ή θα ήθελες να σου γράψουν;
Πέρα από τους Pet Shop Boys που μου έγραψαν το 2006 το ομώνυμο “MINIMAL”, έχουν ασχοληθεί πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες με το να μου γράφουν τραγούδια για την παράσταση. Ο Μάντζαρος, ο Φλωρινιώτης, ο Drake, η Φιλιώ η Πυργάκη, η Beyonce (αλλά δεν θέλει να το λέει είναι αρκετά ταπεινή) και τέλος ο αγαπημένος μου Prince που μου έγραψε τραγουδάρα, αλλά μετά που πέθανε.

Οι Έλληνες έχουμε χιούμορ; Τι βλέπεις στα σόου σου;
Στις παραστάσεις γελάει ο κόσμος. Σίγουρα όμως δεν έχουν όλοι οι Έλληνες χιούμορ (10 εκατ. όλοι με χιούμορ; Θα το είχαμε καταλάβει…), όπως δεν έχουν και όλοι οι Αμερικάνοι, Ιταλοί, Βρετανοί, Μαυροβούνιοι.

Το χιούμορ δεν είναι ούτε εθνικό χαρακτηριστικό ούτε έμφυλο χαρακτηριστικό. Είναι τρόπος σκέψης και είτε έχεις είτε δεν έχεις. Θέλω να πω από το «οι γυναίκες δεν είναι αστείες» μέχρι ότι το κοινό είναι «Σουηδοί», είναι όλα το ίδιο άτοπα. Για το έμφυλο δε θα πω περαιτέρω τα έλεγα και κατά την διάρκεια της προηγούμενης μου παράστασης «Για Γυναίκα Καλή Είναι». (έχει ανέβει ολόκληρη στο κανάλι μου στο Youtube, μπορείτε να την τσεκάρετε). Αλλά όσον αφορά στις χώρες, τον Μάιο ήμουν σε Ευρωπαϊκή περιοδεία και μια από τις 8 χώρες που παίξαμε ήταν και η Σουηδία και μια χαρά γελούσαν όλοι!

Σε 20 χρόνια από τώρα πώς σε φαντάζεσαι;
Είμαι απλός άνθρωπος με βασικές ανάγκες και απαιτήσεις, οπότε θέλω να με φαντάζομαι ζωντανή. Τα υπόλοιπα τα βλέπουμε.