ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ: ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΙΜΟ ΝΑ ΤΑ ΡΙΧΝΕΙΣ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΠΟΤΕ ΘΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ;

Έχεις γενέθλια. Καλείς τους φίλους σου σπίτι, τους ταΐζεις, τους ποτίζεις και στο τσακίρ κέφι πετάς 2,3,…10 πυροτεχνήματα στον αττικό (ή άλλο) ουρανό.

Κάτι αντίστοιχο κάνεις όταν έχει το παιδί σου γενέθλια (και πάρτι), όταν παντρεύεσαι, όταν είναι Πάσχα ή Πρωτοχρονιά και γενικά όταν έχεις λόγο να γιορτάσεις κάτι.

Να σου ευχηθώ να είσαι πάντα καλά και να περνάς πάντα όμορφα. Να σέβεσαι τον εαυτό σου, αλλά και τους άλλους.

Τι εννοώ.

Μια διαδικτυακή βόλτα στις εταιρίες που διοργανώνουν εκδηλώσεις, με ενημέρωσε πως πλέον στα πακέτα υπάρχουν και δυνατότητες επιλογής χρήσης πυροτεχνημάτων. Για παράδειγμα, είδα ότι ένα ‘πρόγραμμα’ 8 βολών με πολύχρωμους φοίνικες ξεκινάει από τα 10€!

Το θετικό είναι πως τη χρήση την κάνει εξειδικευμένος υπάλληλος (ή τουλάχιστον αυτό πρέπει να συμβαίνει). Ενώ στο σπίτι την κάνεις εσύ -που θα ‘χεις δει τα βίντεο σου στο YouTube και πιστεύεις πως το ‘έχεις’- και γίνεσαι πιο επικίνδυνος αν αυτό που πετάς είναι αυτοσχέδιο -το οποίο ειρήσθω εν παρόδω είναι παράνομο.

Χωρίς να έχεις ενημερώσει κανέναν -άρα προκύπτει κίνδυνος ταχυκαρδίας όσων βρίσκονται στην περιοχή.

Βλέπεις, όταν πετάς πυροτεχνήματα στον αστικό ιστό σημαίνει ότι γίνονται κοινωνοί οι γείτονες σου, μεταξύ των οποίων είναι ηλικιωμένοι, παιδιά, ενώ σε πολλά σπίτια ζουν κατοικίδια (και στους δρόμους αδέσποτα) που το παθαίνουν το έμφραγμα (από το φόβο) στο άκουσμα των αιφνίδιων, επαναλαμβανόμενων δυνατών ήχων.

Τα πτηνά αποκτούν ταχυκαρδία που μπορεί να τους οδηγήσει και στο θάνατο.

Τα πυροτεχνήματα δεν είναι παιχνίδια, αλλά υλικά άκρως επικίνδυνα. Η χρήση τους εγκυμονεί κινδύνους για την σωματική ακεραιότητα και την ίδια την ζωή.

Επίσης, δεεν ξέρω αν ξέρεις ότι τα πυροτεχνήματα φτάνουν στην εκπομπή ήχων έως 190 ντεσιμπέλ. Ορισμένα αεροπλάνα είναι στα 100 ντεσιμπέλ και ο πυροβολισμός στα 140. Σε κάθε περίπτωση, πάνω από τα 80 ντεσιμπέλ προκαλείται ζημιά στο ανθρώπινο αυτί. Οι μεγαλύτερες εντάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε εμβοές και απώλεια ακοής -με τους σκύλους να κινδυνεύουμε με μη αναστρέψιμη απώλεια.

Προβλήματα (σε ανθρώπους και ζώα) μπορούν να προκαλέσουν οι σπινθήρες, οι φλόγες και οι αναθυμιάσεις.

Μελέτες αναφέρουν ότι η έκρηξη πυροτεχνημάτων απελευθερώνει επιβλαβή σωματίδια -κάποια εκ των οποίων είναι τοξικά και μπορούν να επιδεινώσουν υπάρχουσες ασθένειες, όπως και να προκαλέσουν νέες.

Η απρόσεκτη χρήση μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιές, θανατηφόρα ατυχήματα και ακρωτηριασμούς.

Στις ΗΠΑ, όπου κρατούν στοιχεία, η αγορά νόμιμων πυροτεχνημάτων προκαλούν εκατοντάδες τραυματισμούς, το 30% των οποίων αφορούν παιδιά. Oι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί είναι εγκαύματα σε όλα τα μέρη του σώματος (κυρίως στα χέρια και τα δάχτυλα και μετά στο κεφάλι, το πρόσωπο, τα αυτιά, τα πόδια και τα μάτια, τα οποία τραυματίζουν και τα υπολείμματα).

Το 2021, στην άλλη ακτή του Ατλαντικού, πυροτεχνήματα στοίχισαν τη ζωή τουλάχιστον 9 ανθρώπων και τραυμάτισαν 11.500.

Θα συμφωνείς πως είναι λίγο άδικο η δική σου η χαρά να γίνει δυστυχία για κάποιον άλλον, σωστά;

Τι προβλέπει ο νόμος

Τα παλιά τα χρόνια, όποιος εισήγαγε, κατασκεύαζε ή εμπορευόταν πυροτεχνήματα χωρίς ειδική άδεια, γιατί το ένιωθε μέσα στην πόλη (κοντά σε δέντρα, πολυκατοικίες, ανθρώπους), τιμωρούνταν με φυλάκιση έως 3 μηνών και χρηματική ποινή.

Στον ίδιο νόμο του 1976, όπως τροποποιήθηκε με μεταγενέστερους, κατοχή, κατασκευή και χρήση κροτίδων και φωτοβολίδων από ανθρώπους που δεν έχει ειδική άδεια, επισύρει “φυλάκιση μέχρις ενός έτους και χρηματική ποινή”. Και στις δυο περιπτώσεις αυτά ίσχυαν “εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη”. Δηλαδή, στην περίπτωση που δεν προκαλούνταν ζημιές.

Άρα αυτό που συμβαίνει σε γειτονιές έως και κάθε εβδομάδα με τα πυροτεχνήματα, βάσει νόμου ήταν πταίσμα από το 1976 έως το 2019 και την αλλαγή του ποινικού κώδικα -που κατήργησε τα πταίσματα. Σε περίπτωση που υπάρξει υλική ζημιά ή τραυματισμός, τα πράγματα αλλάζουν.

Όπως βεβαιώνει η δικαστική ρεπόρτερ του NEWS 24/7, Αντωνία Ξυνού από το νόμο του 1976 ισχύει το άρθρο 6, παράγραφος 2 (τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως ενός έτους η εξαγωγή ή υπεξαγωγή φωτοβολίδων, υλικών πυροτεχνικών και συσκευών εκτόξευσης).

Δηλαδή, απαγορεύεται “από οποινδήποτε” η κατασκευή, εμπορία, αγορά, κατοχή και χρήση κροτίδων και συσκευών εκτόξευσης αυτών.

Διατηρείται και το άρθρο 42 (Διοικητικές Κυρώσεις -άρθρο 45 της Οδηγίας. 1. Επιβολή χρηματικών προστίμων και κατηγοριοποίηση των παραβάσεων). Είναι κοινή υπουργική απόφαση του 2015 και αναφέρει τα χρηματικά πρόστιμα, σε κατασκευαστές που δεν τηρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές.

Πώς προσδιορίζει ο νόμος τη συγκεκριμένη μορφή εκδήλωσης χαράς

Βάσει του νόμου του προσδιορίζονται με τον ακόλουθο τρόπο

Οι φωτοβολίδες

Πρόκειται για “μείγματα ευφλέκτων υλών εκτοξευόμενα εν αναφλέξει δια καταλλήλου συσκευής, χρησιμοποιούμενα δε προς φωτισμόν περιοχής ή σηματοδοσίαν εις τας Ενόπλους Δυνάμεις και την Ναυτιλίαν”.

Τα βεγγαλικά

Είναι “μείγματα ευφλέκτων υλών καιομένων μετά λαμπράς φλογός, η οποία, δια προσθήκης καταλλήλων μεταλλικών αλάτων, χρωματίζεται ποικιλοτρόπως, χωρίς να δημιουργήται εκ της καύσεως κίνδυνος σωματικών βλαβών ή πυρκαϊάς”.

Οι κροτίδες

Αφορούν “πυροτεχνουργικά κατασκευάσματα διαφόρων τύπων (τρακατρούκες, βαρελότα κ.λ.π.) τα οποία δια τριβής, εναύσματος, κρούσεως ή εκτοξεύσεώς των τη βοηθεία ειδικής συσκευής ή μη, εκρήγνυνται είτε επί του εδάφους είτε εις τον αέρα και παράγουν ισχυρόν κρότον”.

Τα πυροτεχνικά παιδικά αθύρματα

Έχουν να κάνουν με “μείγματα ευφλέκτων υλών διαφόρων τύπων τα οποία χρησιμοποιούνται προς τέρψιν και καίονταιδι`εναύσματος, τριβής, κρούσεως ή τη βοηθεία ειδικής συσκευής, χωρίς να προκαλήται εκ της καύσεώς των ενοχλητικός θόρυβος ή κίνδυνος σωματικών βλαβών ή πυρακαϊάς”.

Τα πυροτεχνήματα κατατάσσονται σε 4 κατηγορίες.

Στην F1 (δεν απαιτείται ειδική άδεια χρήσης. Επιτρέπεται η πώληση σε άτομα άνω των 14 ετών).

Στις F2 και F3 (δεν απαιτείται ειδική άδεια χρήσης. Επιτρέπεται η πώληση σε άτομα άνω των 18 ετών) όπου ανήκουν όσα βλέπουμε να φεύγουν από σπίτια, πλατείες και ταράτσες το Πάσχα, την Πρωτοχρονιά, σε πάρτι, βαφτίσια, γάμους και άλλες εκδηλώσεις και

Στην F4 εντάσσονται τα επαγγελματικά πυροτεχνήματα και απαγορεύεται η πώληση σε άτομα που δεν είναι επαγγελματίες τεχνίτες καύσης πυροτεχνημάτων -και άρα έχουν την ανάλογη αστυνομική άδεια και προϋποθέτουν διάφορα, όπως πιστοποιητικό ιατρού ειδικότητας νευρολόγου-ψυχιάτρου ή παθολόγου.

Από το 1976 έως και την ανανέωση του ποινικού κώδικα η χρήση πυροτεχνημάτων κατηγορίας F2 και F3 ήταν πταίσμα και προέβλεπε ποινή φυλάκισης έως 3 μήνες που σπάνια εκτελούνταν. Συγκεκριμένα, όταν προέκυπταν ζημιές.

Δεν ξέρω αν θυμάσαι την υπόθεση με τη Γιάννα Αγγελοπούλου Δασκαλάκη, το 2004 και την πυρκαγιά που ξέσπασε στο δάσος της Φιλοθέης, αφότου χρησιμοποιήθηκαν πυροτεχνήματα σε δεξίωση που παρέθεσε στο σπίτι της, με αφορμή την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων.

Κάηκε ένα στρέμμα δάσους, ο τότε δήμαρχος -που δεν είχε ενημέρωση- κατέθεσε μήνυση κατά παντός υπευθύνου -ζητώντας την τιμωρία όλων όσων ενέχονταν στην υπόθεση-, ενώ έστειλε εξώδικα προς την οικογένεια Αγγελοπούλου -τα ονόματα της οποίας αναφέρθηκαν ονομαστικά στη μήνυση.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, η αστυνομία και η πυροσβεστική είχαν ενημερωθεί και είχαν χορηγήσει άδεια “καύσης βεγγαλικών στο πλαίσιο εκδηλώσεων για το 2004”. Αν αναρωτιέσαι τι έγινε με αυτήν την υπόθεση, μπήκε στα αρχεία.

Τα μέτρα ασφαλείας που είναι χρήσιμο να τηρούνται

Σύμφωνα με την ελληνική εταιρία πυροτεχνημάτων, Νanos

• Είναι απαραίτητο να φοράμε πάντα προστατευτικά γυαλιά πριν ανάψουμε βεγγαλικά ή πυροτεχνήματα.
• Οφείλουμε να είμαστε σίγουροι πως ο χώρος στον οποίο θα πραγματοποιηθεί ρίψη βεγγαλικών είναι κατάλληλος. Δηλαδή, βρίσκεστε μακριά από δέντρα και φυτά, κτήρια, καλώδια της ΔΕΗ, εύφλεκτα υλικά (π.χ. ξερά χόρτα), θεατές και ζώα.
• Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ποτέ πάνω από ένα βεγγαλικό.
• Απαγορεύεται η χρήση βεγγαλικών ή πυροτεχνημάτων όταν υπάρχει δυνατός αέρας.
• Αν ένα βεγγαλικό δεν έκανε καλή έκρηξη, δεν επιχειρούμε να το ανάψουμε ξανά. Προσεκτικά το τοποθετούμε σε κουβά με νερό και μετά το πετάμε στα σκουπίδια.
• Δεν κάνουμε αστεία και πλάκες με χρήση πυροτεχνημάτων και βεγγαλικών, προς την κατεύθυνση άλλων ανθρώπων, ζώων και σπιτιών.
• Αποθηκεύουμε σωστά τα βεγγαλικά -δεν τα έχουμε πάνω μας ή σε τσάντες που φοράμε.
• Εάν παρατηρήσουμε φθορές, ή κάτι να μην είναι σωστό, τα βρέχουμε και τα πετάμε.