Γιατί να σταματήσουμε στους Ρώσους ολιγάρχες;

Μόλις ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, που πρόσφατα υπέστη και εκείνος τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου στους Ρώσους ολιγάρχες, ανακοίνωσε ότι πουλά τον Ποδοσφαιρικό Σύλλογο της Τσέλσι άρχισαν οι φρενήρεις προσφορές εξαγοράς της από διάφορους επιχειρηματίες «μεγαθήρια».

Ένα σύμβολο του αθλητισμού, ισχυροί παράγοντες της δημόσιας σφαίρας, ακόμη και ένας αξιοσέβαστος αρθρογράφος των Times, ο καθένας εκπροσωπώντας διαφορετικούς Αμερικανούς πολύ-δισεκατομμυριούχους, κατέφθασαν στο Λονδίνο και επιδόθηκαν σε έναν φρενήρη αγώνα δρόμου για να εξαγοράσουν τον σύλλογο. Εν τω μεταξύ, μια σειρά από ακίνητα του Λονδίνου που ανήκαν σε Ρώσους ολιγάρχες μπήκαν σε μια διαδικασία εκκαθάρισης που είχε καθυστερήσει εδώ και καιρό. Γιατί τόση καθυστέρηση;

Οι νόμοι της Δύσης ενθάρρυναν τους Ρώσους ολιγάρχες να πλημμυρίσουν το Λονδίνο με τα χρήματά τους. Είναι αλήθεια ότι οι δυτικοί ηγέτες ενθάρρυναν τις εισροές. Ο Ντέιβιντ Κάμερον, τότε πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, έκανε έκκληση το 2011 στο κοινό της Μόσχας να «επενδύσει» στη Βρετανία. Αλλά δεν ήταν δύσκολο να πειστούν οι ολιγάρχες, οι οποίοι απάντησαν με ενθουσιασμό. Η νομοθεσία των δυτικών χωρών εμποδίζει τις κυβερνήσεις και το λαό όχι μόνο να ελέγξουν τον πλούτο που είναι αποθηκευμένος στις χώρες της δικαιοδοσίας τους, αλλά και από το να γνωρίζουν ακόμη πού και πόσος πλούτος υπάρχει. Γιατί αλλιώς να εγγραφούν αμέτρητες εταιρείες στην πολιτεία Ντέλαγουερ των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας διευθύνσεις ταχυδρομικής θυρίδας που εγγυώνται την ανωνυμία των ιδιοκτητών τους;

Στην πραγματικότητα, οι δυτικές δημοκρατίες παρέχουν στον ξένο πλούτο ακόμη μεγαλύτερη προστασία από τον έλεγχο. Σε μια έκθεση του 2015 με τον εύστοχο τίτλο «Το πρόβλημα της Κλεπτοκρατίας του Ηνωμένου Βασιλείου», το think taank Chatham House με έδρα το Λονδίνο αποκάλυψε ότι οι χρυσές βίζες προς πώληση σε ολιγάρχες από όλο τον κόσμο χορηγήθηκαν μετά από «ελέγχους… [που] ήταν αποκλειστική ευθύνη των δικηγορικών γραφείων και των διαχειριστών περιουσίας που τους εκπροσωπούν».

Στη χώρα μου, την Ελλάδα, μετά την ουσιαστική χρεοκοπία του κράτους μας το 2010, ένας ολιγάρχης θα μπορούσε να αγοράσει μια χρυσή βίζα χωρίς ερωτήσεις, η οποία συνοδευόταν επίσης με βίζα Σένγκεν (και την ευκαιρία να ζήσει και να ταξιδέψει οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση), με 200.000€ (221.000$). Παρόμοιες βίζες πωλούνται από άλλες χώρες της Ευρωζώνης με δημοσιονομική πίεση, τροφοδοτώντας μια κούρσα υποβάθμισης που βολεύει πολύ τους ολιγάρχες του κόσμου.

Μολονότι υπάρχει σημαντικός λόγος να εστιάσουμε στα ρωσικά χρήματα, τώρα που οι ρωσικές βόμβες καταστρέφουν πόλεις της Ουκρανίας, προκαλεί απορία το γεγονός ότι μόνο οι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι αποκαλούνται ολιγάρχες. Γιατί η ολιγαρχία, που σημαίνει κυριαρχία (αρχή) από τους λίγους (ολίγοι), θεωρείται αποκλειστικά ρωσικό φαινόμενο; Οι πρίγκιπες της Σαουδικής Αραβίας ή των Εμιράτων δεν είναι ολιγαρχικοί; Οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι, όπως αυτοί που συρρέουν τώρα για να αγοράσουν την Chelsea FC, άραγε βγάζουν λαθραία λιγότερα χρήματα από τη χώρα τους από τους Ρώσους ομολόγους τους ή έχουν λιγότερη πολιτική επιρροή; Χρησιμοποιούν αυτή τους τη δύναμη καλύτερα από τους Ρώσους;

Το πλουσιότερο 0,01% της Ρωσίας (το κορυφαίο 1% του κορυφαίου 1%) έχει βγάλει περίπου τη μισή περιουσία του, περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια, από τη Ρωσία και την έχει κρύψει στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλους παραδείσους. Την ίδια στιγμή, το πλουσιότερο 0,01% της Αμερικής έχει βγάλει περίπου 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως για να αποφύγει την πληρωμή φόρων. Έτσι, αναλογικά, για τους Αμερικανούς πλουτοκράτες, κάθε δολάριο που κρύβουν οι Ρώσοι πλουτοκράτες στο εξωτερικό για να ξεφύγουν από τον έλεγχο, αντιστοιχεί με 10 δικά τους δολάρια.

Όσο για τη σχετική πολιτική επιρροή Ρώσων και Αμερικανών δισεκατομμυριούχων, δεν είναι καθόλου σαφές ποιος έχει τη μεγαλύτερη. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αρκετοί Ρώσοι ολιγάρχες έχουν την εμπιστοσύνη του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αυτός έχει περισσότερο έλεγχο πάνω τους από ό,τι η αμερικανική κυβέρνηση στους δισεκατομμυριούχους της. Από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ το 2010 που παρείχε στις εταιρείες το δικαίωμα να κάνουν δωρεές σε πολιτικούς σαν να ήταν φυσικά πρόσωπα, το πλουσιότερο 0,01% της Αμερικής αντιπροσώπευε το 40% όλων των συνεισφορών σε προεκλογικές εκστρατείες. Έχει αποδειχθεί μια εξαιρετική επένδυση για τη διατήρηση του πλούτου.

Είναι άραγε τυχαίο ότι τα χρόνια μετά την «απελευθέρωση» της χρηματοδότησης των εκστρατειών, οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι πέτυχαν τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή εδώ και μια γενιά καθώς και τον χαμηλότερο μεταξύ όλων των πλούσιων χωρών; Είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Εφορία των ΗΠΑ δεν έχει πόρους; Σύμφωνα με μια έγκυρη εμπειρική μελέτη του αμερικανικού νομοθετικού αρχείου, τίποτα από αυτά δεν είναι τυχαίο: η συσχέτιση μεταξύ αυτού που θεσπίζει το Κογκρέσο και αυτού που προτιμούν οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μηδέν!

Έτσι, εάν οι μη Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι είναι επίσης ολιγάρχες, η αποκλειστική έμφαση της Δύσης στους Ρώσους σημαίνει ότι οι «δικοί μας» ολιγάρχες και αυτοί που γαλουχήθηκαν από τους συμμάχους μας, είναι κατά κάποιο τρόπο καλύτεροι; Εδώ πατάμε σε επισφαλές ηθικά έδαφος.

Το να υποστηρίξουμε ότι οι Σαουδάραβες δισεκατομμυριούχοι πίσω από την μακρόχρονη καταστροφή της Υεμένης είναι «καλύτεροι» από τον Αμπράμοβιτς προκαλεί μονάχα χλευασμό. Ο Πούτιν θα ένιωθε δικαιωμένος αν τολμούσαμε να ισχυριστούμε ότι οι Αμερικανοί πετρελαιάδες που καρπώθηκαν τα απροσδόκητα κέρδη από την παράνομη εισβολή ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου στο Ιράκ ήταν ηθικά καλύτεροι από τους ιδιοκτήτες της Rosneft και της Gazprom. Βεβαίως, οι ολιγάρχες του Πούτιν ποιούν τη νήσσα κάθε φορά που ένας γενναίος δημοσιογράφος εξοντώνεται στη Ρωσία. Αλλά πώς αντέδρασαν οι ολιγάρχες της Δύσης και οι κυβερνήσεις μας όταν οι Σαουδάραβες επιχειρηματικοί εταίροι τους διαμέλισαν τον αρθρογράφο της Washington Post ΤζαμάλΚασόγκι; Ή ενώ ο Τζούλιαν Ασάνζ μαραζώνει σε φυλακή υψίστης ασφαλείας επειδή αποκάλυψε εγκλήματα πολέμου μετά την παράνομη εισβολή στο Ιράκ;

Μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε αποφασισμένη να αφαιρέσει το πέπλο μυστικότητας και εξαπάτησης που κάλυπτε τα χρήματα που ήταν «παρκαρισμένα» στη Βρετανία προκειμένου να διαφύγουν τον έλεγχο των αστυνομικών και φορολογικών αρχών. Το αν η πραγματικότητα θα ανταποκριθεί στις εξαγγελίες παραμένει να αποδειχθεί. Ήδη, υπάρχουν σημάδια έντασης μεταξύ της φιλοδοξίας να αρπάξουν τα χρήματα των ολιγαρχών και της επιτακτικής ανάγκης να παραμείνει η Βρετανία «ανοιχτή για επιχειρηματικούς σκοπούς».

Ίσως το μόνο θετικό στην ουκρανική τραγωδία είναι ότι δημιούργησε την ευκαιρία να εξεταστούν εξονυχιστικά οι ολιγάρχες, όχι μόνο εκείνοι με ρωσικά διαβατήρια αλλά και οι Αμερικανοί, Σαουδάραβες, Κινέζοι, Ινδοί, Νιγηριανοί και, ναι, οι Έλληνες ομόλογοί τους. Ένα εξαιρετικό μέρος για να ξεκινήσει κανείς θα ήταν με τις επαύλεις που η Διεθνής Διαφάνεια ενημερώνει ότι παραμένουν άδειες στο Λονδίνο. Τι θα λέγανε να τις παραδώσουν σε πρόσφυγες από την Ουκρανία και την Υεμένη; Και, αφού το συζητάμε, γιατί να μην δώσουν την Chelsea FC στους οπαδούς της;

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις