Σαν σήμερα εκλέγεται Πρόεδρος της Χιλής ο Σαλβαδόρ Αλιέντε

Στις 4 Σεπτεμβρίου του 1970, πριν από 48 χρόνια, γίνονται στη Χιλή κρίσιμες Προεδρικές εκλογές. Τις κερδίζει ο γιατρός και πολιτικός Σαλβαδόρ Γκιγιέρμο Αλιέντε Γκοσένς, ο πρώτος μαρξιστής που εκλέγεται Πρόεδρος χώρας της Λατινικής Αμερικής με ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές. Ο Αλιέντε είναι επικεφαλής ενός κόμματος στο οποίο συνυπάρχουν σοσιαλιστές, κομουνιστές και ριζοσπάστες καθολικοί. Ο Αλιέντε κερδίζει τις εκλογές με 36,3% των ψήφων, έναντι 34,9% του δεξιού υποψηφίου Αλεσάντρι, και 27,8% του κεντρώου Τόμιτς.

Να πούμε πως ο χιλιανός λαός ενέκρινε με τη ψήφο του το πολύ προχωρημένο, για την εποχή και την περιοχή, πολιτικό πρόγραμμα του Αλιέντε, καθώς ο Πρόεδρος είχε δεσμευτεί προεκλογικά να προχωρήσει σε μεγάλης κλίμακας αγροτική μεταρρύθμιση εις βάρος της μεγάλης ιδιοκτησίας. Είχε επίσης εξαγγείλει την εθνικοποίηση όλων των ξένων επιχειρήσεων και τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων και των τεράστιων αμερικανικών επενδύσεων στα σημαντικότατα, για την οικονομία της Χιλής, ορυχεία χαλκού… Κάτι που όντως έκανε, να σημειώσουμε, τέσσερις μήνες μετά: υλοποιώντας το δικό του «δημοκρατικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό», ο Αλιέντε ανακοίνωσε από τον εξώστη του Προεδρικού Μεγάρου την εθνικοποίηση των ορυχείων χαλκού και των ξένων τραπεζών.

Ο Αλιέντε συνέχισε ακάθεκτος, με την υποστήριξη των Χιλιανών: εθνικοποίησε μεγάλες εκτάσεις γης, παραχώρησε εκατομμύρια στρέμματα σε ακτήμονες, αύξησε τους μισθούς στις Ένοπλες Δυνάμεις, εφάρμοσε πρόγραμμα παροχής δωρεάν γάλακτος στα παιδιά, έδειξε ιδιαίτερη μέριμνα για την οικονομική και μορφωτική ανάπτυξη των αυτόχθονων πληθυσμών της Χιλής…

Με δυο λόγια, έκανε ό,τι μπορούσε για να μπει στο μάτι των Αμερικανών, οι οποίοι, φυσικά, θεωρούσαν τη Χιλή, όπως και τις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής ως ζωτικό τους χώρο, για να μην πω τσιφλίκι τους, στο οποίο ασφαλώς το τί ήθελαν οι λαοί, δεν είχε καμία σημασία. Έτσι, ο διαβόητος Ρίτσαρντ Νίξον ανέθεσε στη CIA και στον εξίσου διαβόητο Χένρι Κίσινγκερ το έργο της ανατροπής του νομίμως εκλεγμένου ηγέτη της Χιλής. 

Η μεγάλη Δημοκρατία των ΗΠΑ, λοιπόν, αφού είδε ότι ο οικονομικός πόλεμος που εξαπέλυσε εναντίον της Χιλής  και του λαού της δεν απέδωσε, με τη δημοτικότητα του προέδρου να ανεβαίνει αντί να πέφτει, κατέφυγε στο γνωστό της, και πολυχρησιμοποιημένο ύστατο πολιτικό επιχείρημα: οργάνωσε αλλεπάλληλα πραξικοπήματα. Το πρώτο και το δεύτερο απέτυχαν. Όμως το τρίτο, από τον αλήστου μνήμης στρατηγό Πινοσέτ, κατάφερε τελικά να ανατρέψει την νόμιμη κυβέρνηση.

Όσο για τον Σαλβαδόρ Αλιέντε, το μαρξιστή γιατρό, που πίστεψε πως η ειρήνη, η δημοκρατία, ο σοσιαλισμός και η ελευθερία δικαιούνται και μπορούν να ανθίσουν και να ευδοκιμήσουν ακόμα και στην πίσω αυλή των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, πεθαίνει δολοφονημένος από τους πραξικοπηματίες στο Προεδρικό Μέγαρο της Χιλής, τρία χρόνια μετά την εκλογή του στο Προεδρικό αξίωμα.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.