Το δημοψήφισμα του 2015 σε 20 ιστορικά καρέ

Πέντε χρόνια συμπληρώνονται από την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος του 2015, το οποίο είχε ως ερώτημα αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο που είχαν προτείνει οι τρεις Θεσμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) για τα μέτρα που έπρεπε να πάρει η Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής διάσωσης έναντι του χρέους της.

Ήταν 7 το πρωί της 5ης Ιουλίου του 2015 όταν οι Ελληνες πολίτες άρχισαν να προσέρχονται στις κάλπες για να δηλώσουν όχι ή ναι (με αυτή τη σειρά άλλωστε τέθηκε το ζήτημα) στο εξής ερώτημα:

Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Παρά τις εξωγενείς πιέσεις και τα όσα “προέβλεπαν” οι δημοσκοπήσεις, το τελικό αποτέλεσμα του πρώτου δημοψηφίσματος της μεταπολίτευσης, ήταν το ΟΧΙ. Μόνο που κανείς δεν ήξερε ακριβώς το τι σήμαινε αυτό το ΟΧΙ του 61,3%.

Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος και οι δανειστές

Την απόφαση διεξαγωγής δημοψηφίσματος ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας με ένα διάγγελμά του το βράδυ της 27ης Ιουνίου. Οι αντιδράσεις ξέσπασαν ακαριαία. Οι Έλληνες χωρίστηκαν σε δύο στρατόπεδα.

Από τη μια πλευρά οι υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ, όσοι εναντιώνονταν στην ΕΕ και σίγουρα όσοι ήταν αντίθετοι στα συνεχόμενα μέτρα λιτότητας, ήλπιζαν στις διαβεβαιώσεις του κυβερνώντος κόμματος ότι οι δανειστές θα υποχωρήσουν. Από την άλλη πλευρά, οι υπέρμαχοι του «ναι» φοβούνταν για πιθανό Grexit.

Μετά την έγκριση της διεξαγωγής από την Βουλή των Ελλήνων, στις 29 Ιουνίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε ότι «στο δημοψήφισμα οι Έλληνες πολίτες καλούνται να απαντήσουν αν θα παραμείνουν στο Ευρώ ή θα επιστρέψουν στην δραχμή», μια άποψη που συμμερίστηκαν οι κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, όπως της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.

Η επόμενη μέρα και η παραίτηση Βαρουφάκη

Οι εξελίξεις την επόμενη μέρα του Δημοψηφίσματος ήταν καταιγιστικές. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, ανακοίνωσε την παραίτηση του από την ηγεσία του κόμματος παραχωρώντας τη θέση του στον Ευάγγελο Μεϊμαράκη ως μεταβατικό πρόεδρο.

Η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ δήλωνε ότι το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό καθώς ο ελληνικός λαός δεν δέχτηκε να συμπορευτεί με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ο Υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε ότι είναι επιλογή των Ελλήνων να μην θέλουν να συνεχίσουν εντός Ευρωζώνης.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας, ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης υπέβαλε την παραίτηση του μετά από συνάντηση με τον πρωθυπουργό, κίνηση η οποία θεωρήθηκε πως απέβλεπε στη διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους πιστωτές.

Οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες εντάθηκαν τις επόμενες ημέρες και ο Αλέξης Τσίπρας με τον νέο υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο συμφώνησαν με τους δανειστές στην υπογραφή ενός ακόμη πακέτου βοήθειας, του λεγόμενου τρίτου μνημονίου, κάτι που για πολλούς ήταν αντίθετο με τη λαϊκή ετυμηγορία του “Όχι”.

Αναλυτικότερα, στις 10 Ιουλίου η Βουλή εξουσιοδότησε τον πρωθυπουργό και τον νέο υπουργό οικονομικών να διαπραγματευθούν τους τελικούς όρους της συμφωνίας με τους ομολόγους τους, ενώ ακολούθησε η πολύωρη συνεδρίαση του Eurogroup στις 12 Ιουλίου για να προετοιμαστεί το έδαφος για την τελική μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής, η οποία κατέληξε στο νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, στις 13 Ιουλίου.

Μετά την υπερψήφιση του νέου μνημονίου, και συγκεκριμένα στις 20 Αυγούστου, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτηση της κυβέρνησης του η οποία έγινε δεκτή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στις 21 Αυγούστου 2015, 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτητοποιήθηκαν και σχημάτισαν το κόμμα Λαϊκή Ενότητα.

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης και σύμφωνα με το Σύνταγμα, δόθηκαν διερευνητικές εντολές για το σχηματισμό της κυβέρνησης και τελικά σχηματίστηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βασιλικής Θάνου, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Εκλογές τις οποίες κέρδισε και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος σχημάτισε την νέα συγκυβέρνηση του, τη δεύτερη κατά σειρά, με τους ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου.

Παρακάτω ακολουθούν 20 χαρακτηριστικά καρέ των κρίσιμων ημερών του Ιουλίου του 2015 που χαράκτηκαν στις μνήμες μας.