Πλανήτης Γη “ώρα μηδέν”: Η στιγμή να δράσεις είναι τώρα!

Το NEWS 24/7 βρέθηκε πρόσφατα στη Σενεγάλη, στο πλαίσιο της αποστολής της ActionAid στη χώρα της Δυτικής Αφρικής, με θέμα την κλιματική κρίση και την κλιματική μετανάστευση.

Στόχος της αποστολής ήταν να ερευνηθεί πώς ο λαός της Σενεγάλης προσπαθεί να επιβιώσει εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, η οποία -επηρεάζει ήδη και- πρόκειται να επηρεάσει ακόμη περισσότερο τη χώρα μέσα στα επόμενα χρόνια, δημιουργώντας έντονο κύμα μεταναστών λόγω κλίματος.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με δυναμικούς ακτιβιστές, αλλά και με ντόπιους στα νησιά Dionewar και Baouth, οι οποίοι αναφέρθηκαν στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι της Σενεγάλης.

Επίσης, είχαμε τη δυνατότητα να συνομιλήσουμε με νεαρούς που παλεύουν για τον πλανήτη και το κλίμα, οι οποίοι έδωσαν ένα κοινό σύνθημα: οι νέοι παγκοσμίως οφείλουν να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να σώσουν τον πλανήτη.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη χώρα, βρεθήκαμε στην περιφέρεια Foundiougne, η οποία αποτελεί κύριο κόμβο στον ποταμό Sine-Saloum στην περιοχή Fatick της Σενεγάλης. Στο Foundiougne οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της γης και την αλιεία, δύο τομείς που έχουν πληγεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης του κλίματος.

Στο Foundiougne είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Bakary Sarr, εξωτερικό συνεργάτη της ActionAid Senegal και συντονιστή του εμπορίου αλιείας της τοπικής κοινότητας, ο οποίος μίλησε στο NEWS 24/7 για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην κοινότητά του, αλλά και για τη συγκλονιστική δική του “Οδύσσεια”, στην προσπάθειά του να μεταναστεύσει στην Ευρώπη.

Τι συμβαίνει σήμερα στη Σενεγάλη

Η Σενεγάλη βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην αλιεία και την αγροτική παραγωγή. Οι φυσικές καταστροφές, η κλιματική αλλαγή και οι διεθνείς τιμές τροφίμων επηρεάζουν άμεσα τη δυνατότητα εξασφάλισης τροφής των κατοίκων, ενώ μεγάλες διαστάσεις έχει αποκτήσει και το φαινόμενο της αρπαγής γης από πολυεθνικές εταιρείες.

Το 70% του πληθυσμού της Σενεγάλης ζει στην παράκτια περιοχή. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται στην ακτή, η κλιματική αλλαγή θα εκτοπίσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Η κλιματική αλλαγή στη Σενεγάλη τα επόμενα 20-30 χρόνια πρόκειται να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις σε πολλές πτυχές της ζωής. Θα προκαλέσει αύξηση των μέσων θερμοκρασιών μεταξύ 1,5 και 4 ° C έως τα μέσα του αιώνα, ενώ προβλέπεται μείωση των βροχοπτώσεων.

Η Σενεγάλη είναι μια από τις πιο ευάλωτες χώρες στις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος. Η ακραία ξηρασία επηρεάζει τη γεωργία, προκαλώντας επισιτιστική ανασφάλεια, καθώς πάνω από το 70% του πληθυσμού ασχολείται με τον γεωργικό τομέα.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η επακόλουθη διάβρωση των ακτών αναμένεται να προκαλέσουν ζημιά στις παράκτιες υποδομές και να εκτοπίσουν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Η κλιματική αλλαγή έχει επίσης τη δυνατότητα να αυξήσει την υποβάθμιση της γης που πιθανότατα θα αυξήσει την ερημοποίηση στην ανατολική Σενεγάλη, οδηγώντας σε επέκταση της Σαχάρας.

Η κλιματική αλλαγή στη Σενεγάλη έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τα Μαγκρόβια δάση, τα οποία τείνουν να μειώνονται με το πέρασμα των χρόνων ολοένα και περισσότερο. Μαγκρόβια δάση ονομάζονται τα είδη δασών των υποτροπικών και τροπικών θαλάσσιων ακτών, τα οποία βρίσκονται στη μεταβατική περιοχή μεταξύ της ξηράς και της θάλασσας.

Τα συγκεκριμένα δάση συναντώνται μόνο σε περιοχές στις οποίες παρατηρείται το φαινόμενο της παλίρροιας. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των Μαγκρόβιων δασών είναι οι ακραίες διακυμάνσεις στις φυσικές και χημικές συνθήκες που επικρατούν σε αυτά, όπως για παράδειγμα το επίπεδο του φωτισμού και η θερμοκρασία, η αλατότητα και τα επίπεδα του οξυγόνου των υδάτων.

Τα Μαγκρόβια δάση είναι ευαίσθητα οικοσυστήματα που χαρακτηρίζονται από πολύ πλούσια βιοποικιλότητα. Η ιδιαίτερη φύση τους τα κάνει ιδιαίτερα ευάλωτα στις καιρικές διακυμάνσεις και στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Η εντατικοποίηση των καιρικών φαινομένων και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν να αναγκάσουν ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Οι κλιματικοί παράγοντες αποτελούν απειλή για τη ζωή των ανθρώπων και πολλές φορές ο μόνος τρόπος προσαρμογής στις νέες συνθήκες είναι η μετανάστευση. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν ζουν σε ευάλωτες ζώνες και ασχολούνται κυρίως με την αλιεία και τη γεωργία.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής, η ομάδα της ActionAid Hellas βρέθηκε στα γραφεία της ActionAid Senegal. Στο πλαίσιο της επίσκεψης, συζητήθηκαν σημαντικά ζητήματα γύρω από την κλιματική δικαιοσύνη, με τα μέλη της τοπικής οργάνωσης να κάνουν λόγο για “ώρα μηδέν”, σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τόσο στη Σενεγάλη, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο Elhadji Mame Moussa Sarr, εργαζόμενος στην ActionAid Senegal, μίλησε στο NEWS 24/7 για τις δύσκολες συνθήκες επιβίωσης που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι της Σενεγάλης, ενώ θέλησε να στείλει και ένα σημαντικό μήνυμα προς τους παγκόσμιους ηγέτες για άμεση δράση σχετικά με τα ζητήματα γύρω από το κλίμα.

“Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και δυσκολεύει τις ζωές μας ολοένα και πιο πολύ. Και η Σενεγάλη, αλλά και ολόκληρη η Δυτική Αφρική ‘πληρώνουν’ τα λάθη των ισχυρών του πλανήτη. Η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να ανέβει ταχύτερα στη Δυτική Αφρική σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, καθώς η περιοχή αποτελεί μία από τις πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής”, τόνισε αρχικά ο 25χρονος ακτιβιστής.

“Η ακραία ξηρασία επηρεάζει τη γεωργία και προκαλεί επισιτιστική ανασφάλεια στους κατοίκους της Σενεγάλης. Την ίδια ώρα η διάβρωση των ακτών προκαλεί σοβαρές ζημιές στις περιουσίες, με πολλούς ανθρώπους να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, λόγω της κρίσης του κλίματος. Αυτή είναι μόνο η αρχή και το μόνο βέβαιο είναι πως αν δεν λάβουμε άμεσα μέτρα, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα”, συνέχισε ο Moussa Sarr.

“Οι πολιτικές και τα σχέδια προσαρμογής στην κλιματική κρίση είναι παραπάνω από αναγκαία, ώστε να βοηθήσουν τη Σενεγάλη να προετοιμαστεί για ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δε φαίνεται να έχουν γίνει μεγάλα βήματα. Αυτή είναι μια απογοητευτική δήλωση, αλλά δυστυχώς αποτελεί πραγματικότητα. Η κυβέρνηση της Σενεγάλης αδιαφορεί πλήρως για τα προβλήματα των πολιτών, αδιαφορεί για τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής, αλλά και για την ακραία φτώχεια που επικρατεί στη χώρα”, συμπλήρωσε ο ίδιος.

“Οι αδύναμες χώρες υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, περισσότερο από τις ισχυρές. Οι παγκόσμιοι ηγέτες οφείλουν να στρέψουν το βλέμμα τους στα ζητήματα γύρω από το κλίμα, πριν να είναι πολύ αργά. Το κέρδος μπορεί να είναι σημαντικό για χώρες όπως η Γαλλία, η Κίνα ή οι ΗΠΑ, αλλά οι ηγέτες αυτών των χωρών θα πρέπει να αντιληφθούν ότι όσο κέρδος και να βγάλεις -καταστρέφοντας τον πλανήτη-, το χρήμα δε θα είναι ποτέ αρκετό, όταν θα πρέπει να σώσεις τον πλανήτη…”, κατέληξε ο νεαρός ακτιβιστής.

Η δράση της Actionaid στη Σενεγάλη

Η ActionAid ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στη Σενεγάλη το 2001, με το ελληνικό γραφείο να στηρίζει τις δράσεις της ActionAid Σενεγάλης από το 2011.

H ActionAid εκπαιδεύει τους αγρότες σε αποδοτικές γεωργικές μεθόδους, παρέχοντάς τους σπόρους και λιπάσματα και κινητοποιεί τους κατοίκους ενάντια στις πρακτικές της αρπαγής γης, που μηχανεύονται οι πολυεθνικές εταιρείες.

Ακόμη, συμβάλλει στη βελτίωση των σχολικών υποδομών, παρέχει δωρεάν γεύματα στους μαθητές και πείθει τους γονείς για την αξία της εκπαίδευσης.

Την ίδια ώρα, η ActionAid εκπαιδεύει ομάδες γυναικών σε μεθόδους καλλιέργειας και άσκησης πίεσης στις αρχές για την κατοχύρωση του δικαιώματός τους στην απόκτηση γης, ενώ δημιουργεί και επιτροπές που ασχολούνται με τη βία κατά των γυναικών, αλλά και τη νομική και ψυχολογική υποστήριξή τους.

*Το παρόν άρθρο αναφέρεται στο τριετές Πρόγραμμα Faces of Migration, με στόχο να ενισχυθεί η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση για τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, τη μετανάστευση και την μεταξύ τους σχέση.

Για να διαβάσετε όλα τα ρεπορτάζ του NEWS 24/7 από την αποστολή της ActionAid στη Σενεγάλη πατήστε εδώ.