ActionAid – Κλιματική μετανάστευση: 5 πράγματα που αξίζει να γνωρίζουμε

Στις ημέρες της πανδημίας, οι περισσότεροι αισθανόμαστε εγκλωβισμένοι στα σπίτια μας, μέσα στους παρατεταμένους περιορισμούς στις μετακινήσεις. Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο που έχουν εξαναγκαστεί να μετακινηθούν από τα σπίτια τους εξαιτίας ακραίων κλιματικών συνθηκών, βρίσκονται εκτεθειμένοι κι εγκλωβισμένοι στην αβεβαιότητα και την αγωνία της καθημερινής επιβίωσης.

Τα στοιχεία των ερευνών για το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι καθόλου ευοίωνα. Η Παγκόσμια Έκθεση Εσωτερικών Μετακινήσεων καταδεικνύει ότι τα νούμερα των αναγκαστικών μετακινήσεων εξαιτίας της κλιματικής κρίσης ανεβαίνουν ανησυχητικά. Το 2019, 24 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, σημειώνοντας αύξηση 48% σε σχέση με το 2018 που ήταν 16,1 εκατομμύρια.

Στο πλαίσιο αυτό της ανοδικής τάσης της κλιματικής μετανάστευσης, η ActionAid απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για τη στήριξη των κοινοτήτων απέναντι στην κλιματική κρίση. Παράλληλα, σε όλες τις χώρες όπου δουλεύει, οι δράσεις σε σχέση με την κλιματική αλλαγή αποτελούν μία από τις προτεραιότητες: άσκηση πίεσης στους φορείς για εφαρμογή πολιτικών που προστατεύουν το περιβάλλον και τους πολίτες, ενίσχυση των κατοίκων ώστε να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, εκπαίδευση των κοινοτήτων για αντιμετώπιση των έκτακτων καταστάσεων.

Είναι αλήθεια ότι τα στοιχεία που έχουμε για την κλιματική μετανάστευση είναι ακόμα περιορισμένα, καθώς τα αίτια των μετακινήσεων των πληθυσμών δεν είναι πάντα ευδιάκριτα. Είναι, ωστόσο, επιτακτική ανάγκη να απασχολήσει σοβαρά την ατζέντα όσων διαμορφώνουν τις πολιτικές ανά τον κόσμο. Αν θέλαμε να συνοψίσουμε 5 βασικά σημεία για την κλιματική μετανάστευση που θα έπρεπε να έχουμε όλοι υπόψη, θα ήταν τα εξής:

1. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι μεταναστεύουν.

Η εντατικοποίηση των καιρικών φαινομένων, όπως είναι οι βροχοπτώσεις, οι πλημμύρες, η ξηρασία, αλλά και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η ερημοποίηση και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, μπορεί να αναγκάσουν ανθρώπους που ζουν σε ευάλωτες ζώνες να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κλιματική μετανάστευση το 2019 ήταν τριπλάσια σε σχέση με τη μετανάστευση εξαιτίας συρράξεων και βίας.

2. Οι πιο ευάλωτοι είναι και αυτοί που είναι πιο πιθανό να αναγκαστούν να μεταναστεύσουν.

Οι κάτοικοι των χωρών που είναι πιο ευάλωτες γεωγραφικά, με ευαίσθητα οικοσυστήματα και χαμηλή προσαρμογή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, είναι εκείνοι που θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα αφήσουν τον τόπο τους ή όχι, πολλές φορές χωρίς να έχουν τους πόρους για κάτι τέτοιο. Η Rajo από το Πακιστάν έχει αναγκαστεί να μετακινηθεί τρεις φορές μέσα σε λίγα χρόνια: «Κάθε μετακίνηση είχε τεράστιο αντίκτυπο στην οικογένεια. Ήμουν επτά μηνών έγκυος σε μία από αυτές κι αναγκάστηκα να δουλέψω ως εργάτρια στον νέο τόπο για να τα βγάλουμε πέρα. Από το κουβάλημα απέβαλα. Τα παιδιά αρρωσταίνουν σε κάθε μετακίνηση και δανειζόμαστε για να τα φροντίσουμε».

3. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πόσοι άνθρωποι θα μεταναστεύσουν λόγω του κλίματος.

Τα νούμερα των ανθρώπων που μετακινούνται σήμερα ή θα μετακινηθούν στο μέλλον εξαιτίας περιβαλλοντικών παραγόντων, είναι μόνο εκτιμήσεις. Και αυτό γιατί πολλές φορές συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, όπως οι συγκρούσεις και πολιτική αστάθεια, ενώ δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τους ανθρώπους που μετακινούνται εσωτερικά στη χώρα τους, που είναι και το πιο συχνό φαινόμενο.

4. Η κλιματική μετανάστευση είναι μία πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Οι κλιματικοί παράγοντες αποτελούν απειλή για τη ζωή των ανθρώπων και πολλές φορές ο μόνος τρόπος προσαρμογής στις νέες συνθήκες, είναι η μετανάστευση. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, ζουν σε ευάλωτες ζώνες και ασχολούνται με την αλιεία και τη γεωργία. «Όλοι ανέβαιναν στα δέντρα. Τα σπίτια βούλιαζαν από το νερό. Ξαφνικά, το κλαδί όπου είχα ανέβει εγώ και ο άνδρας μου έσπασε κι εκείνες έπεσε στο νερό με τον 8χρονο γιο μας. Δεν τους ξαναείδα ποτέ…», Marta, Μοζαμβίκη.

Τον περασμένο Οκτώβριο η ActionAid στο Μπαγκλαντές οργάνωσε πορεία διεκδικώντας κλιματική δικαιοσύνη.

5. Δεν υπάρχει πλαίσιο προστασίας για τους ανθρώπους που μετακινούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Οι άνθρωποι που μετακινούνται λόγω της αλλαγής του κλίματος δεν θεωρούνται πρόσφυγες σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο για τους Πρόσφυγες και συγκεκριμένα τη Σύμβαση της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, που προβλέπει την αναγνώριση του καθεστώτος πρόσφυγα για όποιον/α βρίσκεται εκτός της χώρας του/της, λόγω φόβου δίωξης. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πλαίσιο προστασίας για αυτούς τους ανθρώπους.

Η Maleka είναι 16 ετών και δουλεύει ήδη 4 χρόνια ως οικιακή βοηθός στην Ντάκα. Το σπίτι της οικογένειάς της στην επαρχία του Μπαγκλαντές έχει καταστραφεί από πλημμύρες τέσσερις φορές μέσα σε οχτώ χρόνια κι εκείνη αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην πόλη για να συμβάλλει στα έξοδα: «Ονειρευόμουν πάντα να γίνω δασκάλα. Όμως ο Θεός είχε άλλα σχέδια. Το όνειρό μου δεν έχει πια καμία σημασία».

Όνειρα, ζωές και τόποι που μοιάζουν να βρίσκονται στο έλεος ενός θεού που δεν είναι άλλος από την ίδια μας τη φύση καθιστούν επιβεβλημένη την κινητοποίηση όλων άμεσα απέναντι στην κλιματική κρίση, που τελικά είναι κρίση ανθρωπιστική.

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη δράση της ActionAid για το κλίμα εδώ.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις