Εντοπίστηκε η πιο εκτυφλωτική μέχρι σήμερα λάμψη “κιλονόβα”

Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν τη φωτεινότερη λάμψη υπέρυθρου φωτός που έχουν ποτέ παρατηρήσει και η οποία σχετιζόταν με μια πανίσχυρη έκρηξη ακτίνων-γ. Η κολοσσιαία έκρηξη που διήρκεσε μόλις μισό δευτερόλεπτο και έγινε σε απόσταση δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη, απελευθέρωσε αστραπιαία περισσότερη ενέργεια από όση ο Ήλιος θα παράγει στη διάρκεια όλης της ζωής του των περίπου δέκα δισεκατομμυρίων ετών.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Γουέν-φάι Φονγκ του Πανεπιστημίου Northwestern του Ιλινόις, έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο arXiv.org και θα ακολουθήσει κανονική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal». H παρατήρηση της εντυπωσιακής και απίστευτα φωτεινής έκρηξης (με την ονομασία GRB 200522A), αρχικά με τη μορφή ακτινοβολίας-γ και μετά υπέρυθρης ακτινοβολίας, έγινε σε πρώτη φάση με τα διαστημικά τηλεσκόπια Neil Gehrels Swift και Hubble της NASA και στη συνέχεια με τα επίγεια τηλεσκόπια Κεκ της Χαβάης, Very Large Αrray στο Νέο Μεξικό και Las Cumbres.

Οι εκρήξεις ακτίνων-γ διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα και συνιστούν τα πιο ισχυρά και εκρηκτικά φαινόμενα στο σύμπαν από άποψη ενέργειας. Πιθανώς προέρχονται από τη συγχώνευση δύο περιστρεφόμενων άστρων νετρονίων (πάλσαρ), δηλαδή υπερβολικά πυκνών άστρων που σε έναν όγκο αντίστοιχο μιας μικρής πόλης έχουν συμπιέσει μια μάζα όσο ο Ήλιος. Ένα άστρο νετρονίων είναι τόσο πυκνό, που ένα κουταλάκι από το υλικό του θα ζύγιζε στη Γη ένα δισεκατομμύριο τόνους!

Οι συγχωνεύσεις τέτοιων άστρων είναι πολύ σπάνιες, αλλά και υπερβολικά σημαντικές, επειδή οι επιστήμονες θεωρούν ότι αποτελούν μια από τις βασικές πηγές βαρέων στοιχείων στο σύμπαν, όπως ο χρυσός και το ουράνιο. Από αυτές τις συγχωνεύσεις, παράλληλα με τις εκρήξεις ακτίνων-γ, οι αστρονόμοι περιμένουν να δουν «κιλονόβα», των οποίων η φωτεινότητα είναι συνήθως 1.000 φορές μεγαλύτερη μιας τυπικής έκρηξης «νόβα». Η «κιλονόβα» είναι μια λάμψη στο ορατό και στο υπέρυθρο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, η οποία προέρχεται από τη ραδιενεργή διάσπαση των βαρέων στοιχείων κατά τη συγχώνευση των άστρων νετρονίων. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η παρατήρηση μόνο μίας «κιλονόβα».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, η φωτεινότητα ήταν τόσο μεγάλη, που οι ερευνητές εκτιμούν ότι δεν επρόκειτο για τυπική «κιλονόβα», αλλά για μια συγχώνευση δύο πάλσαρ, που οδήγησε στη δημιουργία -αντί για μια μαύρη τρύπα- ενός μάγναστρου, δηλαδή ενός τεράστιου άστρου νετρονίων με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο.

Επόμενες παρατηρήσεις από ραδιοτηλεσκόπια πιθανώς θα επιβεβαιώσουν την προέλευση της κατακλυσμικής «κιλονόβα» από ένα μάγναστρο. Αν όντως αυτή είναι η προέλευση, τότε πρόκειται για την πρώτη φορά που παρατηρείται στο σύμπαν η γένεση ενός μάγναστρου από το «γάμο» δύο άστρων νετρονίων.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.