Τζιμ Μόρισον: Γιατί μπήκε η ελληνική επιγραφή στον τάφο του

Σαν σήμερα, στις 3 Ιουλίου του 1971 πέθανε ο εμβληματικός Jim Morrison. Σπουδαίος performer, τραγουδιστής, στιχουργός, frontman των Doors, μα πάνω απ’ όλα ποιητής, ο Morison άφησε το στίγμα του με κάθε του πράξη.

Το όνομα “Doors” το επέλεξε εμπνευσμένος από το βιβλίο του Aldous Huxley “The Doors of Perception”, ο οποίος με τη σειρά του έκανε αναφορά στο ποίημα του Άγγλου William Blake “The Marriage of Heaven and Hell”, και συγκεκριμένα στους στίχους “If the doors of perception were cleansed/ everything would appear to man as it is, infinite“.

Γνωστός και ως “The Lizard King”, ο κατά κόσμον James Douglas Morrison γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1943, στην πόλη Melbourne της Φλόριντα των ΗΠΑ, και ήταν πρωτότοκος γιος του στρατιωτικού George Stephen Morrison και της Clara Clarke Morrison. Σε ηλικία τεσσάρων ετών έγινε μάρτυρας τροχαίου δυστυχήματος στην έρημο, όπου πιθανόν έχασαν τη ζωή τους τα μέλη μιας οικογένειας ιθαγενών. Ήταν ένα γεγονός που τον σημάδεψε και επανερχόταν σε αυτό στη θεματολογία των στίχων του.

Λόγω της καριέρας του πατέρα του η οικογένεια ήταν σε διαρκή κίνηση με τον “Jim” να περνά από πολλά σχολικά ιδρύματα. Το 1964 μετακόμισε στο Λος Άντζελες όπου αποφοίτησε στις Καλές Τέχνες. Ενώ φοιτούσε στο UCLA, δημιούργησε δυο ταινίες και συνεργάστηκε με την εφημερίδα Los Angeles Free Press.

Ο ίδιος και ο συμμαθητής του Ray Manzarek ήταν τα δυο πρώτα μέλη των The Doors. Σύντομα μπήκαν στο συγκρότημα ο ντράμερ John Densmore και ο κιθαρίστας Robby Krieger.

Με ηγέτη τον Morrison, η μπάντα κυκλοφόρησε έξι απόλυτα επιτυχημένα άλμπουμ, ενώ μετά τον θάνατο του frontman τους, κυκλοφόρησαν ακόμη δύο και διαλύθηκαν το 1973.

Ο Morrison βρέθηκε νεκρός στο μπάνιο του διαμερίσματος που νοίκιαζε στο Παρίσι, στις 3 Iουλίου του 1971, από τη σύντροφό του Pamela Courson. Δεν διενεργήθηκε ποτέ αυτοψία στη σορό του μουσικού, κάτι που έδωσε τροφή σε πλήθος σεναρίων σχετικά με την αιτία θανάτου του. Σύμφωνα με την Courson, ο θάνατός του προήλθε από κατά λάθος λήψη υπερβολικής ποσότητας ηρωίνης, που ο Morrison νόμισε πως ήταν κοκαΐνη. Η ίδια η Courson πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης τρία χρόνια αργότερα. O Jim Morrison ενταφιάστηκε στο νεκροταφείο Père Lachaise στο ανατολικό Παρίσι.

Στη δεκαετία του 1990, ο πατέρας του τοποθέτησε στον τάφο του μια μαρμάρινη πλάκα που αναγράφει στα αρχαία ελληνικά “ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ”, που ερμηνεύεται ελεύθερα ως “πιστός στο ίδιο του το πνεύμα”.

Η λέξη “δαίμων” παραπέμπει στη μοίρα (δαίομαι = μοιράζω) και ακολουθούσε ως προσδιορισμός οποιαδήποτε θεότητα στην οποία αποδίδονταν τιμές.

Η θεότητα-προστάτης, κάτι σαν τον “φύλακα άγγελο”, περιγραφόταν μέσα από το “Δαίμων εαυτού”. Ήταν ένας “δίαυλος” ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών.

Το “πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού” σημαίνει “πράττω κατά συνείδηση”.

Έτσι, η φράση “Κατά τον δαίμονα εαυτού” που γράφτηκε από τον πατέρα του Morrison στον τάφο του, σημαίνει πως ο σπουδαίος τραγουδιστής έπραξε κατά τη σύντομη ζωή του αποκλειστικά κατά συνείδηση, αδιαφορώντας για το τι θα πουν “οι άλλοι”, αδιαφορώντας για τις επιταγές της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, είναι η φράση που περιέγραφε πλήρως την ασυμβίβαστη φύση του.

Όντας ένας frontman-ορόσημο για την εποχή του, ο Morrison συνήθιζε άλλωστε από σκηνής να προκαλεί τα συντηρητικά ήθη της Αμερικής. Συνελήφθη κατά την καριέρα του για παραβίαση των χρηστών ηθών, ενώ συναυλίες των Doors είχαν απαγορευτεί με πρόσχημα τη διασάλευση της δημόσιας τάξης.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1970 καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα έξι μηνών επειδή είχε δείξει τα γεννητικά του όργανα στο κοινό, κατά τη διάρκεια συναυλίας των Doors στο Μαϊάμι την άνοιξη του 1969.

Το 1971 αποφάσισε να αποφορτιστεί από το εναντίον του κλίμα που είχε διαμορφωθεί στις ΗΠΑ και μαζί με τη σύντροφό του Πάμελα Κούρσον (1946-1974) εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να ασχοληθεί απερίσπαστος με την ποίηση. Ένα χρόνο πριν είχε κυκλοφορήσει η ποιητική του συλλογή The Lord and Creatures.

Λίγο αργότερα βρέθηκε νεκρός στο μπάνιο του διαμερίσματος, σε ηλικία 27 ετών. Τάφηκε στη “γωνιά των ποιητών” του ονομαστού παρισινού νεκροταφείου “Περ Λασέζ”, κοντά στους Μπαλζάκ, Μολιέρο και Όσκαρ Γουάιλντ.

Όπως εύστοχα παρατηρεί το “σαν σήμερα”, σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες της ψυχεδελικής μουσικής που έτειναν προς τον μυστικισμό, ο Morrison είδε τη διεύρυνση της συνείδησης ως ένα τρόπο να διεισδύσει στη σκοτεινή περιοχή του ασυνειδήτου και τις ανομολόγητες επιθυμίες του ανθρώπου.