Κώστας Στρατής: Για τη δικτατορία και την καταδίκη της από τον ελληνικό λαό

Γ. Σεφέρης, 28 Μαρτίου 1969: “Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο. Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει. Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή.”

Δυόμιση χρόνια μετά, τον Σεπτέμβρη του 1971, η κηδεία του Σεφέρη εξελίχθηκε σε έκφραση ελευθεροφροσύνης του λαού, που συγκεντρώθηκε κατά χιλιάδες για να τον συνοδεύσει στην τελευταία του κατοικία, μετατρέποντας την κηδεία σε αντιδικτατορική διαδήλωση. Όπως είχε μετατραπεί σε εκδήλωση ελευθερίας και αντίστασης κατά των ναζί κατακτητών η κηδεία του Κωστή Παλαμά εικοσιοκτώ χρόνια νωρίτερα, τον Φλεβάρη του 1943.

Στη νεκρώσιμη πομπή του Σεφέρη προς το πρώτο νεκροταφείο, μπροστά στην Πύλη του Αδριανού το πλήθος σταματά την κυκλοφορία και αρχίζει να τραγουδά το απαγορευμένο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Στο περιγιάλι το κρυφό» σε στίχους από το ποίημα του Σεφέρη «Άρνηση».

Σε γνωστή φωτογραφία της εποχής ο λαός γίνεται ποτάμι που καθώς ξεχύνεται συνδέει οπτικά και νοηματικά το ξόδι του μεγάλου μας ποιητή και διανοούμενου με την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα, παγκόσμιο σύμβολο του ανθρωπισμού και της Δημοκρατίας.

Αυτή η εικόνα που έμελλε να αποτυπώσει στη συλλογική μνήμη το πέρασμα του τεράστιου Σεφέρη στην αιωνιότητα παραμένει ανεξίτηλη, πολύτιμος φάρος για την ιστορική αλήθεια και την πορεία μας προς το μέλλον.

** Ο Κώστας Στρατής είναι πρώην υφυπουργός Πολιτισμού.