Βενεζουέλα: Η μεγάλη έξοδος

Σε σχεδόν 2,5 εκατομμύρια ανέρχονται οι κάτοικοι της Βενεζουέλας που έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους από το 2015, εξαιτίας της σφοδρής οικονομικής κρίσης που σοβεί στη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Οι περισσότεροι από αυτούς κατευθύνονται προς τη Βραζιλία, την Χιλή, την Κολομβία, το Περού και τον Ισημερινό, ο οποίος μόνο φέτος έχει δεχτεί περισσότερους από μισό εκατομμύριο μετανάστες από τη Βενεζουέλα.

Οι τοπικές κυβερνήσεις παλεύουν για να αντιμετωπίσουν την ανθρωπιστική και πολιτική κρίση που προκαλεί ένα από τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής.

Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται μία αύξηση του αριθμού των ανθρώπων περνούν τα ανατολικά σύνορα του Ισημερινού. Σχεδόν 43.000 βενεζουελανούς έχει δεχτεί το Τουλκάν το πρώτο δεκαπενθήμετρο του Αυγούστου.

“Δεν νομίζω ότι κανείς φανταζόταν ότι θα είχαμε μία κρίση τέτοιου μεγέθους”, είπε στον Guardian ο Χοσέ ντε λα Φουέντε, επικεφαλής του τμήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, στην περιοχή. Σύμφωνα με τον ντε λα Φουέντε, ο αριθμός των κατοίκων της Βενεζουέλας που φτάνουν στον Ισημερινό, μπορεί να φτάσει τους 100.000 μέχρι το τέλος του μήνα.

Η υπεύθυνη του δήμου του Τουλκάν για την ανταπόκριση στην ανθρωπιστική κρίση, Ανδρέα Ομπάντο, μιλώντας επίσης στην βρετανική εφημερίδα υπογράμμισε ότι 50 χρόνια συρράξεων με τις παραστρατιωτικές οργανώσεις της Κολομβίας και τους αντάρτες δεν οδήγησαν τόσους ανθρώπους να διασχίσουν τα σύνορα.

Και μπορεί ο Νικολάς Μαδούρο να διαμηνύει ότι διαθέτει τη συνταγή για να αναζωογονήσει την καταρρέουσα οικονομία της Βενεζουέλας, όμως όσο αυτή η συνταγή δεν δίνει αποτελέσματα, οι γείτονες της χώρας αρχίζουν να χάνουν την υπομονή τους, ενώ η ξενοφοβία και ο ρατσισμός βρίσκουν πρόσφορο έδαφος.

“Αν συνεχίσουμε έτσι μέχρι το τέλος του χρόνου θα χάσουμε τον έλεγχο της πόλης” δήλωνε ο δήμαρχος της βραζιλιανικής συνοριακής πόλης Μπόαβίστα όταν, στις αρχές του Αυγούστου, η Βραζιλία έκλεισε προσωρινά τα βόρεια σύνορά της. Το περασμένο Σάββατο, υπήρξαν αναφορές ότι πλήθος βραζιλιάνων προχώρησε στον εμπρησμό καταυλισμών μεταναστών, μετά την ληστεία και δολοφονία σε βάρος καταστηματάρχη.

Η Χιλή και η Κολομβία έλαβαν μέτρα προκειμένου να αποτρέψουν Βενεζουελανούς να έρχονται στο έδαφός τους, ήδη από τις αρχές του χρόνου, ενώ από τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, Περού και Ισημερινός ανακοίνωσαν ότι θα επιτρέπουν την είσοδο μόνο σε όσους έχουν διαβατήρια, κάτι πολύ δύσκολο, με βάση την ευρύτερη κατάσταση στην Βενεζουέλα.

Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, ιδιαίτερα του ισημερινού, που την χαρακτηρίζουν αντισυνταγματική, φαίνεται όμως ότι θα ικανοποιήσει μερίδα του κόσμου στο γραφικό αλλά οικονομικά αδύναμο Τουλκάν, όπου διαδηλωτές ζητούν από τον Πρόεδρο της χώρας Λένιν Μορένο να περιορίσει την εισροή μεταναστών και να βοηθήσει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

“Μπορείς να βοηθήσεις 10 ή 20 αλλά δεν μπορείς να βοηθήσεις 10.000” είπε στον Guardian ο επιχειρηματίας Χάιρο Πόσο, εκ των διοργανωτών των διαδηλώσεων, ο οποίος πρόσθεσε: “αυτοί οι κύριοι από την Βενεζουέλα κλέβουν τις δουλειές και τα πορτοφόλια μας”.

Σύμφωνα με την Ομπάντο, για την άνοδο της ξενοφοβίας ευθύνονται και τοπικά Μέσα που αναγάγουν σε σημαντικά μικροαδικήματα που διαπράττονται από Βενεζουελανούς. “Έχουν διαπραχθεί μικροαδικήματα από πεινασμένους μετανάστες, αλλά τα επίσημα στοιχέια διαψεύδουν τον ισχυρισμό ότι το Τουλκάν μαστίζεται από το έγκλημα”.

Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αναμένεται να προκύψουν από την απαγόρευση εισόδου σε όσους δεν έχουν διαβατήριο, είναι ότι πολλοί θα μείνουν αποκλεισμένοι στο Τουλκάν ή θα πέσουν στα χέρια διακινητών, με τις αρχές να γνωρίζουν ήδη 25 μονοπάτια διακινητών, αριθμός που αναμένεται να εκτοξευθεί.

Η μεγάλη έξοδος από την Βενεζουέλα είναι προφανές ότι θα συνεχιστεί και οι ιστορίες απόγνωσης όσων βρίσκονται στο Τουλκάν θα συνεχίσουν να ακούγονται, όσο η οικονομική κατάσταση στη χώρα της Μπολιβαριανής επανάστασης δεν παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί όσους βρίσκονται σε αυτήν αλλά και όσους αποφάσισαν να την εγκαταλείψουν, είναι “πότε;”