Adrian Prabava: "Θεωρώ τον εαυτό μου πρώτο μεταξύ ίσων"

Ο διεθνώς διακεκριμένος Ινδονήσιος αρχιμουσικός επιστρέφει στην Αθήνα διευθύνοντας την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στη συναυλία - αφιέρωμα στις μουσικές από τις ταινίες του Στίβεν Σπίλμπεργκ που θα πραγματοποιηθεί στις 24 Ιουνίου στο Ηρώδειο.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ
15 Ιουνίου 2019 10:07

«Από τον Kurt Mazur έμαθα όχι μόνο πώς να διευθύνω, αλλά και πώς να παίρνω το καλύτερο από μια Ορχήστρα» λέει ο Adrian Prabava, ο οποίος νωρίς, κατέκτησε τη θέση βοηθού του στην Orchestre National de France. Ο διεθνώς διακεκριμένος Ινδονήσιος αρχιμουσικός που έχει λάβει εξαιρετικές κριτικές για τις προηγούμενες εμφανίσεις του με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, επιστρέφει στην Αθήνα, διευθύνοντας την αρχαιότερη Ορχήστρα της χώρας.

Λίγο πριν τη συναυλία- Αφιέρωμα στον Στίβεν Σπίλμπεργκ, όπου η ΚΟΑ θα ερμηνεύσει υπό την μπαγκέτα του αγαπημένες μελωδίες των Jerry Goldsmith, Alan Silvestri και John Williams (με παράλληλη προβολή στιγμιότυπων και φωτογραφικού υλικού), ο Prabava μίλησε αποκλειστικά στο News 24/7 για την πορεία του, :

Η σχέση σας με τη μουσική ξεκινά από το βιολί. Γιατί στραφήκατε στη διεύθυνση Ορχήστρας; Ποια η στιγμή που καθόρισε την πορεία σας;

«Όταν ξεκίνησα να παίζω βιολί, ήταν ήδη σαφές ότι κατά κύριο λόγο ήθελα να γίνω μαέστρος. Πάντα γοητευόμουν από τον πλούτο του ήχου της ορχήστρας. Παρόλο που αγαπούσα πολύ το βιολί, ήταν περισσότερο ή λιγότερο το εργαλείο μου για να προχωρήσω στη διεύθυνση Ορχήστρας. Άρχισα να διευθύνω κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο βιολί, όπου συγκέντρωνα κάποιους φίλους και παίζαμε το ρεπερτόριο που μας άρεσε και το οποίο ήθελα να μάθω. Ξεκινήσαμε με 12 άτομα. Πολύ γρήγορα πολλοί άλλοι φοιτητές, ακόμη και κάποιοι επαγγελματίες που ήθελαν να παίξουν υπό την μπαγκέτα μου, εντάχθηκαν. Σύντομα αυτή η φοιτητική ορχήστρα είχε περισσότερα από 80 μέλη! Ήμασταν σε θέση να παίξουμε μερικά σπουδαία έργα, όπως τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα του Προκόφιεφ, τις Συμφωνίες του Μπραμς κ.ά.

Ο καθηγητής μου στο βιολί παρακολούθησε μία από αυτές τις συναυλίες και ήταν ο πρώτος που ήρθε να με συγχαρεί. Το επόμενο πρωί είχαμε μια μακρά συζήτηση για το μέλλον μου, όπου μου είπε: Θέλω να δώσεις τις εξετάσεις του βιολιού το συντομότερο δυνατό και αμέσως μετά να ξεκινήσεις να σπουδάζεις διεύθυνση Ορχήστρας. Είσαι ένας πολύ ταλαντούχος βιολιστής, αλλά είσαι αναμφισβήτητα ένας εξαιρετικός αρχιμουσικός.»

Πώς προσεγγίζετε τη σχέση μαέστρου και Ορχήστρας; Θα πρέπει να είναι σχέση βασισμένη στο διάλογο και τις αμοιβαίες ζυμώσεις ή ο αρχιμουσικός θα πρέπει να επιβάλλει την άποψή του για να διατηρήσει τον έλεγχο;

«Στο τέλος, υπεύθυνος για το αποτέλεσμα στις πρόβες και την παρουσίαση των έργων είναι ο μαέστρος. Είναι τεράστια η ευθύνη απέναντι στους συνθέτες κυρίως, ζωντανούς ή νεκρούς. Πάντα προσπαθώ να πείσω τα μέλη της ορχήστρας για την αντίληψη και την ερμηνεία. Επομένως, ετοιμάζω σχολαστικά τις παρτιτούρες μου και κάνω ενδελεχή έρευνα για κάθε αριστούργημα. Η ορχήστρα περιμένει πάντα μια σαφή κατεύθυνση από τον αρχιμουσικό. Επομένως, αν τους φανεί εύλογο αυτό που τους ζητάς, οι μουσικοί είναι πρόθυμοι να πραγματοποιήσουν τη δική σου σκέψη.

Ο αρχιμουσικός είναι ο ηγέτης γενικώς. Φυσικά, είμαι πάντα πολύ ανοιχτός απέναντι σε άλλες σκέψεις, ιδέες και προτάσεις. Θεωρώ τον εαυτό μου πρώτο μεταξύ ίσων. Αλλά τελικά είναι δική μου ευθύνη να εκτελέσω τα έργα με τον τρόπο που νομίζω ότι οι συνθέτες θα ήθελαν να τα ακούν. »

Έχετε υπάρξει βοηθός του περίφημου Kurt Masur. Τι πιστεύετε ότι ήταν αυτό που τον έκανε να σας ξεχωρίσει; Τι πήρατε από τη συνεργασία σας;

«Ο Kurt Masur με είδε να διευθύνω τις οντισιόν για το δικό του masterclass. Με ξεχώρισε ανάμεσα σε περισσότερα από 80 άτομα και μου έδωσε ενεργό ρόλο. Μέχρι το τέλος του masterclass, μού επέτρεψε να μοιραστώ μαζί του το πόντιουμ για να διευθύνουμε την καταληκτική συναυλία. Αμέσως μετά, μου έδωσε τη θέση του βοηθού του στην Orchestre National de France.

Ταυτόχρονα, είχα διοριστεί ως αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής στην Όπερα της Γκέρα στην Γερμανία. Οπότε, χρειαζόταν να πηγαινοέρχομαι από την Γκέρα στο Παρίσι, διευθύνοντας την Ορχήστρα μου από τη μία και βοηθώντας τον με το συμφωνικό ρεπερτόριο από την άλλη. Ο Masur ήταν ένας εξαιρετικά ευθύς και αυστηρός μουσικός. Για εκείνον το πιο σημαντικό ήταν το να εκφραζόμαστε μέσω της μουσικής. Συνεπώς, τον ενοχλούσε πολύ αν κάποιος έμενε μόνο στην επιφανειακή ομορφιά ενός αριστουργήματος, γιατί ο ίδιος προσπαθούσε πάντα να διεισδύσει.

Επίσης, ο Masur χαιρόταν ιδιαίτερα με την ειλικρινή κριτική στις πρόβες. Μου φερόταν πάντα με πολύ εμπιστοσύνη και σεβασμό. Θυμάμαι ένα περιστατικό όταν έπρεπε να διευθύνω την Ενάτη του Μπετόβεν. Καθίσαμε σε ένα καφέ για περίπου τρεις ώρες, γιατί εμένα θα ήταν η πρώτη μου φορά ενώ εκείνος είχε διευθύνει τη Συμφωνία αυτή περισσότερες από 300 φορές. Έμαθα πάρα πολλά από εκείνον. Όχι μόνο το πώς να διευθύνω, αλλά κυρίως πώς να παίρνω το καλύτερο δυνατό από κάθε Ορχήστρα.»

Ποιες οι ιδιαίτερες προκλήσεις και δυσκολίες κατά τη διεύθυνση μιας συναυλίας με παράλληλη προβολή κινηματογραφικών αποσπασμάτων;

«Σε κινηματογραφικές προβολές με ζωντανή μουσική, έχουμε ένα πολύ σφιχτό χρονικό πλαίσιο. Παρ’ όλα αυτά, ποτέ δεν θα μπορέσουμε να αναπαράγουμε τη μουσική ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με μια μηχανή. Κάθε εκτέλεση είναι διαφορετική και κάθε ορχήστρα αντιδρά με άλλον τρόπο. Η ελευθερία στην ερμηνεία είναι τεράστια – αλλά εντός ενός πολύ στενού χρονικού πλαισίου. Αυτό είναι η μεγάλη πρόκληση!»

Έχετε πει σε προηγούμενη συνέντευξη ότι «έχουμε γίνει σκλάβοι του χρόνου» και των συσκευών που επινοήσαμε για να γίνει η ζωή μας – υποτίθεται – πιο εύκολη. Με ποιον τρόπο ο χρόνος επηρεάζει έναν αρχιμουσικό;

«Ο χρόνος είναι το πλαίσιο μας. Ένας ζωγράφος έχει τέσσερις γραμμές που ορίζουν μια τετράγωνη επιφάνεια. Μέσα σε αυτή την επιφάνεια, μπορεί να θέσει σε εφαρμογή όλες τις ιδέες, τη φαντασία του. Οι μουσικοί έχουν χρόνο που καθορίζει την αρχή και το τέλος. Η μουσική εμφανίζεται και στο τέλος αυτού του πλαισίου η μουσική εξαφανίζεται. Αυτό που παραμένει είναι η μνήμη.

Μας κάνει πλουσιότερους, είναι η πιο ωραία όψη μιας ζωντανής εμφάνισης. Η μνήμη μας έχει τη φοβερή ικανότητα να αναπαράγει αυτό που μόλις ακούσαμε. Και η φαντασία μας μπορεί να το κάνει ακόμα πιο όμορφο! Οι σύγχρονες συσκευές παγώνουν τις μουσικές στιγμές και απλώς τις αναπαράγουν. Αν ακούμε μια ηχογράφηση ξανά και ξανά, το μυαλό μας συνηθίζει και γίνεται λιγότερο ευέλικτο. Είναι το αντίστοιχο με τη διαφορά ανάμεσα στο πορτρέτο ενός ατόμου και στο ίδιο το άτομο. Ένα πορτρέτο είναι μόνο μια μικρή ιδέα για το τι πραγματικά είναι ο άνθρωπος που αναπαριστά.»

Έχετε συνεργαστεί με πολλές και σημαντικές Ορχήστρες παγκοσμίως. Ποια η γνώμη σας για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στην οποία επιστρέφετε;

«Έχω διευθύνει δύο φορές την Κρατική Ορχήστρα της Αθήνας μέχρι σήμερα. Την πρώτη σε ένα πρόγραμμα με τη Συμφωνία Νο. 38 του Mozart και το Νο. 5 του Shostakovich. Τη δεύτερη φορά διηύθυνα αριστουργήματα από τον Robert Schumann, τον Richard Wagner και τον Richard Strauss. Και τις δύο φορές ήμουν εξαιρετικά ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα και ανυπομονώ πραγματικά να συνεργαστούμε ξανά.»

Η μουσική για τον κινηματογράφο είναι – κατά κάποιον τρόπο – μέρος της αφήγησης. Πώς εξηγείτε τη γενικότερη τάση προς τις συναυλίες κινηματογραφικής μουσικής, που γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς;

«Είμαι γενικά αισιόδοξος επειδή με τις συναυλίες κινηματογραφικής μουσικής ανοίγουμε την πύλη σε πολλούς ανθρώπους που μάλλον δεν θα έρχονταν στις συναυλίες κλασικής μουσικής με την ίδια προθυμία. Ελπίζω ότι με αυτό τον τρόπο, τους ελκύουμε και τους κάνουμε να έρθουν και στις υπόλοιπες συναυλίες.»

Πληροφορίες

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Αφιέρωμα στις μουσικές από τις ταινίες του Στίβεν Σπίλμπεργκ

Τη Δευτέρα 24 Ιουνίου 2019 στις 21.00 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:

– Τζον Γουίλιαμς (1932-)
«Το Θέμα του Καρχαρία» από την ταινία Τα Σαγόνια του Καρχαρία (1975)
«Παιδικό Παραμύθι» από την ταινία Ο Μεγάλος Φιλικός Γίγαντας (2015)

– Άλαν Σιλβέστρι (1950-)
Σουίτα από την τριλογία Επιστροφή στο μέλλον (1985, 1989, 1990)

– Μπρους Μπρόουτον (1945-)
«Η Λύση του Γρίφου» από την ταινία Ο νεαρός Σέρλοκ Χολμς και η πυραμίδα του φόβου (1985)

– Τζάστιν Χούρβιτζ (1985-)
«Προσεδάφιση» από την ταινία Ο Πρώτος Ανθρωπος (2018)

– Μάικλ Τζιακίνο (1967-)
Μουσική από την ταινία Super 8 (2011)

– Τζέρι Γκόλντσμιθ (1929-2004)
Σουίτα από την ταινία Γκρέμλινς (1984)

– Διάλειμμα

– Ντον Ντέιβις (1957-)
«Σε Πλεύση από τη Νήσο Σόρνα» από την ταινία Τζουράσικ Παρκ 3 (2001)

– Τζον Γουίλιαμς
Μουσικά θέματα από την ταινία Τζουράσικ Παρκ (1993)
Μουσικά κομμάτια από την ταινία Η Λίστα του Σίντλερ (1993): «Γκέτο της Κρακοβίας, Χειμώνας ’41» και Θέμα Σολίστας: Δημήτρης Σέμσης
«Η Μονομαχία» από την ταινία Οι περιπέτειες του Τεντέν: Το Μυστικό του Μονόκερου (2011)
«Το Θέμα της Σαγιουρί» από την ταινία Οι Αναμνήσεις μιας Γκέισας (2005)
Μουσική από την εποποιία Ιντιάνα Τζόουνς (1981-2008): «Σκέρτσο για Μοτοσυκλέτα και Ορχήστρα», «Το Θέμα της Μάριον», «Κυνηγητό στην Ακαδημία» και «Το Μαρς των Κυνηγών»