Πολυτεχνείο 2021: Τι είδους δημοκρατία έχουμε σήμερα;

Η επέτειος του Πολυτεχνείου αποτελεί κάθε χρόνο μια υπόμνηση ότι οι ελευθερίες και τα δικαιώματα δεν χαρίζονται. Κερδίζονται με αγώνες κι ενίοτε με θυσίες. Η επέτειος δίνει επίσης την αφορμή να αποτιμήσουμε την ποιότητα της σημερινής δημοκρατίας.

Η Μεταπολίτευση

Ο ιστορικός Κωστής Καρπόζηλος στο podcast που κάναμε για το NEWS 24/7, επισημαίνει ότι οι εξεγερμένοι του Πολυτεχνείου δεν επιθυμούσαν την “αποκατάσταση της δημοκρατίας”, όπως συνήθως λένε τα επίσημα επετειακά μηνύματα. Ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία της εξέγερσης είναι ότι τελικά το 1974 η δημοκρατία δεν “αποκαταστάθηκε”. Δεν επιστρέψαμε δηλαδή στην προτέρα κατάσταση. Η Μεταπολίτευση σηματοδότησε μια νέα πολιτειακή περίοδο η οποία είχε ουσιώδεις διαφορές από το μετεμφυλιοπολεμικό καθεστώς, στο οποίο ο κοινοβουλευτισμός βρισκόταν υπό την ομηρία του Παλατιού και του στρατού. Με εμβληματικά γεγονότα τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και την κατάργηση της βασιλείας, η Μεταπολίτευση αποτέλεσε ιστορική τομή στην πορεία του ελληνικού κράτους. Ποτέ άλλοτε οι πολίτες αυτής της χώρας δεν έζησαν σε τόσο διευρυμένο πεδίο ελευθερίας.

Προφανώς στη δημοκρατία που γεννήθηκε το 1974, δεν έλειψε ο αυταρχισμός. Ποιος-α μπορεί να ξεχάσει τον Κουμή, την Κανελλοπούλου, τον Καλτεζά, τον Γρηγορόπουλο; Επίσης, είναι σαφές ότι δεν ζούμε σε ένα κοινωνικό σύστημα στο οποίο είναι κυρίαρχη η δικαιοσύνη και γίνεται σεβαστή η αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου. Οι ισχυροί του χρήματος και της πολιτικής χαίρουν μιας ιδιότυπης ασυλίας, ενώ ισχυρή μερίδα της κοινωνίας που φτάνει το ¼ του συνόλου, όπως δείχνουν οι έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ, βρίσκεται αντιμέτωπη με την ακραία φτώχεια.

Ωστόσο, αναμφίβολα τα πράγματα άλλαξαν πολύ προς το καλύτερο το 1974, κάτι που οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό στην κοινωνική συνείδηση που γέννησε το Πολυτεχνείο. Όπως ακριβώς του οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό την τιμωρία των πρωταιτίων του πραξικοπήματος. Μπορεί να καταλάβει κανείς την ελληνική ιδιαιτερότητα αν κάνει τη σύγκριση με την ελεγχόμενη μετάβαση στη δημοκρατία της Χιλής και της Αργεντινής, με την εξασφαλισμένη ατιμωρησία των πραξικοπηματιών.

Η δημοκρατία σήμερα

Η Μεταπολίτευση δεν είναι λοιπόν το ίδιο με το μετεμφυλιοπολεμικό καθεστώς και πολύ περισσότερο δεν είναι το ίδιο με τη χούντα. Άλλωστε ένα κείμενο σαν αυτό που διαβάζετε τώρα, δεν θα μπορούσε να δημοσιευτεί στην Ελλάδα πριν το 1974.

Ωστόσο, γίνεται όλο και πιο έντονη αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά με την ελληνική δημοκρατία. Δεν είναι μόνο ότι η σημερινή δημοκρατία δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες για διεύρυνση των δικαιωμάτων κι εμβάθυνση της ισότητας. Το μείζον είναι ότι όσο περνάει ο καιρός, τα πράγματα χειροτερεύουν αντί να βελτιώνονται. Η ελληνική δημοκρατία, ιδιαίτερα μετά την επιβολή των μνημονίων, γίνεται χειρότερη από αυτή που έζησαν οι πολίτες στο πρόσφατο (μεταπολιτευτικό) παρελθόν.

Τα προβλήματα

Σταχυολογώ τα μείζονα προβλήματά της:

• Η επιβολή των Μνημονίων οδήγησε σε μια πρωτοφανή φαλκίδευση της λαϊκής κυριαρχίας. Στην πραγματικότητα, οι νόμοι διαμορφώνονταν από τους δανειστές στο εξωτερικό. Το δε μνημονιακό πλαίσιο της μόνιμης λιτότητας, παραμένει στην ουσία αμετάβλητο.

• Ο αυταρχισμός, ιδιαίτερα σε βάρος της νεολαίας, εντείνεται. Το κυβερνητικό δόγμα του νόμου και της τάξης οδηγεί σε διόγκωση της αστυνομικής αυθαιρεσίας.

• Η απίσχνανση του κανονιστικού πλαισίου των ΜΜΕ, η υπερσυγκέντρωση της ιδιοκτησίας τους και το άφθονο χρήμα της κυβερνητικής διαφήμισης που διασφαλίζει πολιτική υποστήριξη, διαμορφώνει ένα ζοφερό τοπίο στην Ενημέρωση. Οι ειδήσεις όχι μόνο διαστρεβλώνονται, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις αποκρύπτονται.

• Η αντιμετώπιση των προσφύγων και μεταναστών ως ανθρώπων χωρίς δικαιώματα, καταλύει βασικές δημοκρατικές αρχές. Η εμπειρία δείχνει ότι όταν καταλύονται τα δικαιώματα κάποιων, τίθενται σε διακινδύνευση τα δικαιώματα όλων.

• Μπορεί η ηγεσία της Χρυσής Αυγής να βρίσκεται στη φυλακή, αλλά ο φασισμός παραμένει απειλητικός κι εξακολουθεί να ασκεί τρομοκρατία.

• Η παθητικότητα και η παραίτηση, ο περιρρέων κυνισμός, η γενικευμένη αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, υπονομεύουν τη λαϊκή συμμετοχή στα κοινά που αποτελεί θεμέλιο της ελευθερίας.

Ο αγώνας σήμερα

Σαράντα οχτώ χρόνια μετά το Πολυτεχνείο, είναι διάχυτη η ανησυχία για την πορεία της δημοκρατίας, Το ότι μπορούμε να εκφράζουμε δημόσια την ανησυχία μας το οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό στην εξέγερση του ‘73. Στην ίδια αυτή εξέγερση που μας υπενθυμίζει ότι η ελευθερία δεν είναι δεδομένη. Ίσως δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε τη μεγάλη θυσία όσων αγωνίστηκαν τότε ενάντια στη χούντα, από το να ενεργοποιηθούμε σήμερα για την υπεράσπιση των ελευθεριών και της ελευθερίας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις