Επική γκάφα συντηρητή Τέχνης κάνει την Παναγία να μοιάζει με πίνακα του Mr Bean

Εμπειρογνώμονες στον τομέα της συντήρησης έργων Τέχνης στην Ισπανία ζητούν εκ νέου από την κυβέρνηση την αυστηροποίηση της νομοθεσίας που καλύπτει  τις εργασίες αποκατάστασης σε πίνακες, τοιχογραφίες και άλλες εικαστικές δημιουργίες. Αφορμή για τη νέα παρέμβασή τους αποτέλεσε η βεβήλωση που υπέστη (ένα ακόμη) αριστουργηματικό έργο Τέχνης στη χώρα, στα χέρια ενός υποτιθέμενου “ειδικού”.

Ο λόγος για ένα αντίγραφο του διάσημου πίνακα «Η Άσπιλος Σύλληψις των Σεβασμίων» του καλλιτέχνη Μπαρτολομέ Εστέμπαν Μουρίγιο, το οποίο δυστυχώς προστέθηκε στη μακρά λίστα των έργων τέχνης που έχουν πέσει «θύματα» καταστροφικών λαθών κατά τη διάρκεια καθαρισμού ή συντήρησής τους.

Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, ένας συλλέκτης έργων Τέχνης στη Βαλένθια προσέλαβε έναν συντηρητή επίπλων να “καθαρίσει” τον πίνακα του κορυφαίου εκπροσώπου του ρεύματος μπαρόκ, έναντι 1.200 ευρώ. Οι εργασίες αποκατάστασης ωστόσο δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα: Αντί να επανέλθει στην αρχική της κατάσταση, η γαλήνια όψη της Παναγίας κατέληξε παραμορφωμένη και αποκρουστική, παρά τις δύο απόπειρες που έγιναν για να επανέλθει στην αρχική της κατάσταση.

Η υπόθεση επανέφερε στο προσκήνιο το πρώτο πολύκροτο περιστατικό καταστροφής έργου Τέχνης που σημειώθηκε στη χώρα το καλοκαίρι του 2012: Ο λόγος για την τοιχογραφία «Ecce Homo» του Ελίας Γκαρσία Μαρτίνες, που κοσμούσε την εκκλησία της πόλης Μπόρχα έως ότου ο ιερέας ανέθεσε σε μια ηλικιωμένη ενορίτισσα εν ονόματι Σεσίλια Χιμένεθ την αποκατάστασή της. Η Χιμένεθ κατέστρεψε την τοιχογραφία, ζωγραφίζοντας από πάνω ένα απλοϊκό πρόσωπο που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως ο “Ιησούς-Μαϊμού”. Οι εικόνες του φυσικά έκαναν τον γύρο του διαδικτύου, προσελκύοντας τρολάρισμα από διεθνή ΜΜΕ αλλά και αρκετούς επισκέπτες στην πόλη, που ήθελαν να δουν από κοντά το εξωφρενικό έργο.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το άγαλμα του Αγίου Γεωργίου που μεταμορφώθηκε σε Τεντέν, αλλά και οι κιτς ρόμπες που έβαψαν “ειδικοί” πάνω σε ξυλόγλυπτα του 15ου αιώνα.

Όπως φαίνεται, στην Ισπανία η συντήρηση έργων Τέχνης θεωρείται τόσο “απλή” υπόθεση, ώστε ο καθένας να νομίζει ότι μπορεί να «αναβαθμίσει» αγάλματα και πίνακες, ασχέτως εάν έχει τις γνώσεις για να το κάνει ή όχι…

Ο Φερνάντο Καρέρα, καθηγητής της Σχολής της Γαλικίας για τη Συντήρηση και την Αποκατάσταση της Πολιτισμικής Κληρονομιάς, δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ότι περιστατικά όπως η πρόσφατη «παραμόρφωση» του αντιγράφου της «Άσπιλης Σύλληψης» αναδεικνύου την ανάγκη να αναλαμβάνουν τέτοιες εργασίες μόνο εκπαιδευμένοι συντηρητές: «Δεν νομίζω ότι αυτός ο τύπος, ή γενικά αυτοί οι άνθρωποι, μπορούν να αποκαλούνται συντηρητές. Ας το παραδεχτούμε, πρόκειται για άτομα που απλά πειραματίζονται και τα κάνουν μαντάρα. Καταστρέφουν έργα» είπε.

Ο Καρέρα, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Επαγγελματικών Συντηρητών της Ισπανίας εξηγεί ότι η τρέχουσα νομοθεσία επιτρέπει να πραγματοποιούν εργασίες αποκατάστασης ακόμα και άτομα που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα. «Μπορείτε να φανταστείτε να μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει μια εγχείριση; Ή να μπορεί κάποιος να πουλά φάρμακα χωρίς άδεια φαρμακοποιού; Ή κάποιος που δεν είναι αρχιτέκτονας να μπορεί να χτίσει ένα κτίριο;» διερωτάται ο ειδικός, προσθέτοντας ότι παρόλο που οι συντηρητές είναι σίγουρα «λιγότερο σημαντικοί από τους γιατρούς», ο κλάδος του πρέπει να διαφυλαχθεί για χάρη της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ισπανίας. «Βλέπουμε αυτού του είδους τα περιστατικά ξανά και ξανά, και εξακολουθούν να συμβαίνουν» τόνισε.