Αποστολή του NEWS 24/7 στην Ουκρανία: Η είσοδος με τρένο και ένα ζευγάρι που χωρίστηκε το βράδυ της Κυριακής

Την περασμένη Παρασκευή, το τρένο για την ουκρανική πόλη Λβιβ θα έφευγε στις 15:45 σύμφωνα με το πρόγραμμα του σιδηροδρομικού σταθμού του Πρζέμισλ στα συνορα Πολωνίας-Ουκρανίας.

Ο 29χρονος Ιεβγκένι και η 25χρονη σύντροφός του, Νατάλια, κρατώντας δύο βαλίτσες στα χέρια είναι δύο από τους περίπου 150 ανθρώπους που περιμένουν -μαζί με εμάς- να επιβιβαστούν για να ακολουθήσουν την διαδρομή προς την εμπόλεμη Ουκρανία.

Πριν από μερικές ημέρες, όταν γέμιζαν αυτές τις βαλίτσες με καλοκαιρινά ρούχα και πετούσαν για να περάσουν τις ημέρες της άδειάς τους προς το ζεστό Ντουμπάι, σίγουρα δεν περίμεναν πως θα επέστρεφαν υπό αυτές τις συνθήκες στη χώρα τους.

Για να ξεκινήσει το ταξίδι για το Λβιβ όμως, έπρεπε πρώτα να φτάσει στα πολωνικά σύνορα το τρένο που είχε ξεκινήσει από το Κίεβο. Όλες αυτές τις ημέρες, οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες καθώς οι δεκάδες χιλιάδες που περιμένουν στους σταθμούς των πόλεων της Ουκρανίας προσπαθούν να χωρέσουν σε όποιον συρμό βρουν.

Η αποβίβαση των αμάχων κράτησε έξι ώρες

Τελικά περίπου στις 15:30 το τρένο έφτασε στα πολωνικά συνορα και ξεκίνησαν να αποβιβάζονται οι άνθρωποι που έφυγαν απο την εμπόλεμη ζώνη. “Θα αργήσει η διαδικασία. Μέσα υπάρχουν 2.000 άνθρωποι” μας λέει ένας Πολωνός αστυνομικός που έρχεται κατά πάνω μας αρχικά για να μας ελέγξει τα απαραίτητα έγγραφα.

Από τους συρμούς κατεβαίνουν παιδιά φορώντας γάντια, χοντρά μπουφάν και σκουφιά στο κεφάλι. Γυναίκες με μεγάλες βαλίτσες στα χέρια. Κάποιες φορώντας κουβέρτες. Η θερμοκρασία είναι στους ·2 και χιονίζει. Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι έχει τρεις μεγάλους σάκους και μια βαλίτσα μέσα σε καρότσι του σούπερ μάρκετ. Του το έδωσαν οι εθελοντές που βρίσκονται πάνω στην αποβάθρα. Βλέποντας τις σκηνές της αποβίβασης, δύσκολα μπορεί κανείς να μείνει ασυγκίνητος.

Υπάρχουν δεκάδες πράγματα που δημιουργούν μια τεράστια αντίφαση. Μια γυναίκα κρατώντας ένα μωρό στην αγκαλιά κλαίει με το που βγαίνει στον σταθμό. Είναι μόνη της και πιθανότατα από τις χιλιάδες που πλέον εξαρτώνται από τις δομές του πολωνικού κράτους και τις οργανώσεις για να της βρουν στέγη και φαγητό για το παιδί της.

Ακριβώς πίσω της, μια άλλη γυναίκα με ένα λίγο μεγαλύτερο παιδί. Το πρόσωπό της λάμπει από χαρά μόλις βλέπει ότι στον σταθμό την περιμένει μια γυναίκα που προφανώς είναι φίλη ή συγγενής της. Πέφτει στην αγκαλιά της ανακουφισμένη. Εκείνη είναι από αυτούς που θα φιλοξενηθούν σε κάποιον δικό τους άνθρωπο.

Τα προσωπικά αντικείμενα έχουν μπει σε διαφόρων ειδών τσάντες. Μια γράφει Catalunya και έχει φωτογραφία μιας παραλίας. Πιθανώς αγορασμένη σε άλλες, πιο αθώες και ειρηνικές εποχές. Άλλοι φορούν κασκολ ποδοσφαιρικών ομάδων της Ουκρανίας. Το κίτρινο κυριαρχεί σε ρούχα και σκούφους. Αρκετοί έχουν μαζί τους τα σκυλιά τους ή γάτες. Και όλα τα παιδιά κρατούν από ένα λούτρινο ζωάκι που τους δίνεται αμέσως μετά την αποβίβαση από τους εθελοντές. Μπορεί να νομίζουν ότι έτσι είναι ένα ταξίδι αναψυχής.

Ανύψωση ηθικού και φόβος για τον προορισμό

Η αποβίβαση πάντως γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς. Οι επιβάτες βγαίνουν ανά πεντάδες ή δεκάδες μετά από λεπτομερείς ελέγχους στα έγγραφά τους. Την ίδια στιγμή το κλίμα είναι φορτισμένο και στην ουρά που βρισκόμαστε, αυτών που περιμένουν να επιβιβαστούν στο τρένο.

Κάποιος περνάει και μας δίνει ένα αυτοκόλλητο. Είναι η ουκρανική σημαία με την ατάκα “Russian warship go fuck yourself”, που ειπώθηκε από Ουκρανούς στρατιώτες. Προσπάθεια ανύψωσης ηθικού. Άλλωστε, ανάμεσά μας βρίσκονται κυρίως άνθρωποι που επιστρέφουν με πρόθεση να υπερασπιστούν τη χώρα τους.

Πιο δίπλα, δύο εθελοντές έχουν έρθει με μια κιθάρα. Παίζουν το “How he loves us” του John Mark McMillan, μια μπαλάντα που έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά από τη χριστιανική κουλτούρα. Το όλο σκηνικό, η γνώση του προορισμού, σε συνδυασμό με το κρύο και το σκοτάδι που πέφτει όσο περνούν οι ώρες, δεν θυμίζει τίποτα άλλο παρά πόλεμο.

Όμως αυτό το πολύ περίεργο συναίσθημα, του φόβου για το τι επακολουθεί τις επόμενες ώρες, τι συμβαίνει εκεί που θα πάμε, αν θα καταφέρουμε με το ελληνικό διαβατήριο να περάσουμε τους ελέγχους των στρατιωτικών και κυρίως των πολιτοφυλακών που αναζητούν πιθανούς σαμποτέρ και συχνά καταφεύγουν σε αυθαιρεσίες, γίνεται ακόμη πιο έντονο όταν -επιτέλους- ανεβαίνουμε λίγο πριν τις 22:00 στο τρένο.

Είναι νυχτα και το βαγόνι είναι παλιό. Πιθανώς χρονολογείται από την εποχή της σοβιετικής ένωσης. Ευρύχωρο αλλά βρώμικο, με ένα χαμηλό κίτρινο φως να εκπέμπεται από τα μισά φώτα που δουλεύουν στο εσωτερικό του. Στο πάτωμα έχει πεταμένα πλαστικά μπουκάλια χαρτιά και ποτήρια. Τουαλέτα δεν υπάρχει.

Ο 29χρονος Ιεβγκένι και η 25χρονη Νατάλια προσφέρονται να καθίσουν κοντά μας. Γνωρίζουν καλά αγγλικά, σε αντίθεση με αρκετούς Ουκρανούς, οπότε έχουν την διάθεση να μας βοηθήσουν αν αντιμετωπίσουμε πρόβλημα στους ελέγχους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και της αποβίβασης στο Λβιβ. Η απόσταση είναι περίπου 90 χιλιόμετρα, ωστόσο, το τρένο πηγαίνει αργά και θα σταματήσουμε για έλεγχο τουλάχιστον μια φορά, μόλις περάσουμε σε ουκρανικό έδαφος.

“Πρέπει να πάω στο Κίεβο”

Πράγματι, μετά από μισή ώρα ταξιδιού, αφήνουμε πίσω μας την Πολωνία και το τρένο σταματάει. Μπαίνουν μέσα άνθρωποι του στρατού. Ο πρώτος ρωτάει με δυνατή φωνή αν όλοι στο βαγόνι είναι Ουκρανοί. Κάνει έλεγχο μόνο σε εμάς καθώς όλο το υπόλοιπο βαγόνι είναι πολίτες της χώρας. Ζητάει διαβατήριο και δημοσιογραφική ταυτότητα.

Τα παίρνει, φεύγει, επιστρέφει μετά από δέκα λεπτά και ρωτάει όλες τις πιθανές λεπτομέρειες. Γιατί πάμε στην Ουκρανία, που θα μείνουμε, πόσες ημέρες, σε ποιές πόλεις θα κινηθούμε, αν θα συναντήσουμε άλλους. Μας επιστρέφει τα έγγραφα και στη συνέχεια ακολουθεί δεύτερος έλεγχος από μια γυναίκα του στρατού, αυτή τη φορά σε όλους τους επιβάτες ανεξαρτήτως εθνικότητας. Μετά από δύο ώρες στάσης το τρένο ξεκινά και πάλι προς το Λβιβ.

“Η Νατάλια θα μείνει στην πόλη, σε ένα ξενοδοχείο που βρίσκεται και η αδερφή μου. Απ’όσο ξέρουμε, μέχρι σήμερα είναι από τα ασφαλή σημεία. Εγώ όμως θα πάω στο Κίεβο γιατί με κάλεσαν να βοηθήσω στον πόλεμο” λέει ο Ιεβγκένι με τον οποίο συζητάμε όσο το τρένο κινείται. Κάποιες φορές τα φώτα σβήνουν εντελώς για τρια-τέσσερα λεπτά και στη συνέχεια ανάβουν ξανά. Το σκηνικό δεν σταματάει να είναι τρομακτικό. Τα δύο παιδιά έχουν σπουδάσει μαζί βιοεπιστήμες. Γνωρίστηκαν πριν από επτά χρόνια αλλά είναι μαζί μόλις τα τελευταία δύο. Η Νατάλια εργάζεται ως επιδημιολόγος. Ο Ιεβγκένι ωστόσο έχει εργαστεί στο παρελθόν για λίγο στον στρατό. Γι’ αυτό και όταν ξέσπασε ο πόλεμος, τη δεύτερη ημέρα της άδειάς του, τον κάλεσαν να επιστρέψει. “Με πήρε ένας φίλος αλλά επειδή ήμουν σε άδεια του το έκλεισα. Άρχισε να μου στέλνει μηνύματα. Δεν είχα καταλάβει τι συνέβη μέχρι να του μιλήσω. Δεν είχα προλάβει να δω τα νέα”, εξηγεί.

Πλέον όπως και χιλιάδες άλλοι Ουκρανοί άνδρες θα επιστρατευτεί. Ο ίδιος έχει την απαραίτητη εκπαίδευση, σε αντίθεση με άλλους που αυτές τις ημέρες μαθαίνουν να χρησιμοποιούν όπλα. “Πάντα είχαμε προβλήματα με τον Πούτιν στην περιοχή. Εγώ θέλω απλώς να έχουμε ειρήνη. Στο λέω απλοϊκά, αλλά δεν το αντιλαμβάνομαι ως πρόβλημα των δυο λαών“. Η Νατάλια είναι ξεκάθαρη και ο Ιεβγκενι δίπλα της συμφωνεί.

Τα φώτα του τρένου σβήνουν ξανά ενώ σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού ο θόρυβος σε κάνει να πιστεύεις ότι ακούς σχεδόν όλο το μηχανισμό κίνησης των βαγονιών πάνω στις ράγες. Στην ερώτηση για το αν φοβάται, απαντά: “Σε εμπόλεμη ζώνη είμαστε. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να βομβαρδιστεί μέχρι και αυτό εδώ το τρένο. Δεν μπορεί να μην ξέρουν οι Ρώσοι ότι επιστρέφουν άνθρωποι που θα πάνε να πολεμήσουν. Φυσικά και φοβάμαι αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο”.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός του Λβιβ φαίνεται από το παράθυρο λίγο πριν τις 03:00 τα ξημερώματα. Στην πόλη επικρατεί απαγόρευση κυκλοφορίας αλλά στις πλατφόρμες και την είσοδο του σταθμού ο κόσμος μετριέται σε χιλιάδες. Όλοι περιμένουν το τρένο από το οποίο θα κατέβουμε για να επιβιβαστούν προς τα πολωνικά σύνορα.

Η Νατάλια και ο Ιεβγκένι αφού διαπιστώνουν πως δεν λειτουργεί καμία από τις εφαρμογές των ταξί, καλούν κάποιον γνωστό τους να έρθει να τους πάρει με το αυτοκίνητο. Εκείνος φοβάται να βγει στον δρόμο. “Θα πρέπει να πάμε με τα πόδια” λέει η Νατάλια. “Θα περπατήσουμε μαζί μέχρι ένα σημείο για να κινηθείτε μέχρι το ξενοδοχείο σας αλλά μετά θα σας αφήσουμε γιατί το δικό μας είναι σε άλλη κατεύθυνση” μας εξηγεί αφού κοιτάει τον χάρτη στο κινητό. “Έχει απαγόρευση. Αν σας σταματήσουν για έλεγχο όσο περπατάτε απόψε και δεν καταλαβαίνουν αγγλικά, καλέστε μας στο τηλέφωνο να συνεννοηθούμε“.

Ξημέρωνε Σάββατο, 5 Μαρτίου. Στη διασταύρωση που θα χωριζόμασταν ρωτάμε το νεαρό ζευγάρι για πόσο θα μεινει μαζί στη πόλη: “Θα μείνουμε μαζί και απόψε το βράδυ αλλά αύριο, Κυριακή, εγώ θα πρέπει να φύγω για το Κίεβο”.