Το Tik Tok προκαλεί sold out της φέτας

Σε ταξίδι στο Λας Βέγκας είχα ‘συλλάβει’ τον εαυτό μου να σκέφτεται τι φανταστικά θα ταίριαζε η φέτα με όλα τα spicy μεξικάνικα που έτρωγα -σαν να μην υπάρχει αύριο, πριν ‘ξεπλύνω’ τα έντερα μου με ένα κιλό γιαούρτι. Ελληνικό. Το βρήκα εντός του ξενοδοχείου. Δίπλα στη φέτα. Όταν έπεσαν τα μάτια του πάνω της ένιωσα πως βρίσκομαι σπίτι. Αν το ταξίδι το είχα κάνει τον περασμένο Γενάρη (ή Φλεβάρη), το πιθανότερο θα ήταν να μη δω ποτέ μπροστά μου το ‘λευκό χρυσό’, όπως έχει χαρακτηριστεί το πλέον αναγνωρίσιμο ελληνικό τρόφιμο σε όλον τον κόσμο. Γιατί; Να είναι καλά το Tik Tok με το #bakedfetapasta να έχει ‘μαζέψει’ έως τώρα 89.9 εκατομμύρια views και το #fetapasta να έχει ξεπεράσει τα 660 εκατομμύρια views. Μεταξύ των δυο hashtags υπάρχουν περισσότερα από 45.000 videos της original συνταγής, αλλά και παραλλαγών.

Ποιο είναι το original #bakedfetapasta

Η Washington Post ‘πίστωσε’ το trend σε συνταγή της Φινλανδής food blogger Jenni Häyrinen, την οποία είχε ονομάσει unnifetapasta (ζυμαρικά με φέτα στο φούρνο). Ένα απόγευμα του ‘βάρβαρου’ φιλανδικού χειμώνα του 2019 πεινούσε απεριόριστα. Ένιωσε μια τεράστια επιθυμία να φάει ψητή φέτα. Μετά σκέφτηκε ότι δεν θα ήταν ακριβώς ισορροπημένο αυτό το γεύμα. Έκανε λοιπόν, κάποιες προσθήκες. Όταν τελείωσε και πριν ριχθεί στη ‘μάχη’ πόσταρε στο blog της και το λογαριασμό της στο Instagram (‘μπήκε’ στο Tik Tok μήνες μετά) το μικρής διάρκειας video με τις κινήσεις που είχε κάνει.

Τα βήματα για τη δημιουργία του πιάτου ήταν λίγα και απλά: έβαλε σε ένα ταψί ένα κομμάτι φέτα και το έψησε για 20 λεπτά με ζυμαρικά, ντοματίνια, τσίλι πιπεριά, σκόρδο, ελαιόλαδο, αλάτι και φύλλα φρέσκου βασιλικού. Δεν θα έλεγες πως ανακάλυψε την Αμερική. Εν τούτοις, θα έλεγες πως -στην εξέλιξη της φάσης- η Αμερική ανακάλυψε ένα πιάτο που απολαμβάνουμε στην Ελλάδα γενιές επί γενιών.

Η Häyrinen χρησιμοποίησε ως hashtag το #unnifetapasta. “Μέσα σε λίγα λεπτά είχε γίνει viral. Σε λίγες εβδομάδες έφτιαχναν τη συνταγή όλοι στη χώρα”, γράφει στο site της. Οι πωλήσεις φέτας αυξήθηκαν στη χώρα κατά 300%. Το video που είχε ‘φτιάξει’, έχει ξεπεράσει τα 2.7 εκατομμύρια views. Στη Φινλανδία ζουν 5.5 εκατομμύρια άνθρωποι. Πάνω στο πικ του ενδιαφέροντος η Häyrinen πρότεινε το 2020 να δημιουργηθεί Εθνική Μέρα Unnifetapasta και την τελευταία εβδομάδα του Γενάρη του 2021 έκανε παγκόσμια την ‘κινητοποίηση’. Οι κάτοικοι της ΗΠΑ ήταν ήδη ενήμεροι για το πιάτο, χάριν του Tik Tok. Επίσης, είχε επισημανθεί πως η συνταγή της θύμιζε πάρα πολύ ένα πιάτο της Tiiu Puranen με σπαγκέτι, το οποίο είχε φτιάξει και δημοσιεύσει (@tiupiret) το 2018. To δικό της hashtag ήταν το #fetapasta.

Τι γίνεται όμως, το τελευταίο δίμηνο στις ΗΠΑ

Σύμφωνα με τους New York Times τα μαγαζιά που συνήθως έχουν στα προϊόντα τους φέτα, δίνουν αγώνα για να εξασφαλίσουν το προϊόν, καθώς έχει τεράστια ζήτηση. Είναι τέτοια τρέχουν όλοι για να προλάβουν να παράγουν ή να εισάγουν, ώστε να τους ικανοποιήσουν όλους και να μην προκύψει έλλειψη. Αλυσίδα supermarket (Harris Teerer) δηλώσει πως η ζήτηση αυξήθηκε κατά 200%.

Η Walshe Birney, μάνατζερ με ειδικότητα στα τυριά της Kroger (βλ. το μεγαλύτερο supermarket των ΗΠΑ, σε έσοδα και δεύτερο μεγαλύτερο κατάστημα λιανικής πώλησης στη χώρα) δήλωσε πως “πρόκειται για το μεγαλύτερο και πιο ευρύ σε γεωγραφική κάλυψη ενδιαφέρον των καταναλωτών και τη μεγαλύτερη αύξηση σε ένα προϊόν που έχω δει ποτέ στη ζωή μου”. Είχε προηγηθεί το δημοσίευμα της Charlotte Observer που ενημέρωνε για αύξηση της τάξεως του 45% στις πωλήσεις της φέτας στην πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της πολιτείας North Carolina.

Πώς εξηγείται αυτή η επιτυχία

H Vogue επιχείρησε να εξηγήσει το φαινόμενο που πια έχει κατακτήσει και την Αυστραλία. Το απέδωσε στο Tik Tok, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως “η πιο δημοκρατική πλατφόρμα της παρούσας φάσης’ από μάνατζερ εταιρίας digital marketing, καθώς όπως εξήγησε ‘δεν χρειάζεσαι εκατομμύρια ‘ακολούθων’ για να γίνει viral το περιεχόμενο σου, ενώ δεν χρειάζεται και να προσποιείσαι πως είσαι κάτι που δεν είσαι. Επίσης, υπάρχει μεγαλύτερος ‘χώρος’ για δημιουργικότητα, ενώ ας πούμε στο Instagram οι προσπάθειες επικεντρώνονται στο να νικήσουν οι εταιρίες τον αλγόριθμο”. Εκπρόσωπος του Tik Tok είπε πως “η επιτυχία οφείλεται στο ανεπιτήδευτο της συνταγής. Είναι ένα trend που εύκολα μπορείς να απολαύσεις κι εσύ. Που όλοι μπορούν να μαγειρέψουν”.

Η Yumna Jawad που ‘ανεβάζει’ συνταγές τακτικά στο λογαριασμό της (@feelgoodfoodie) στο Tik Tok είδε αυτή των ψητών ζυμαρικών με τη φέτα να αποκτά 11.2 εκατομμύρια views. “Τα views με τα likes και τα σχόλια είναι πάντα τεράστιος δείκτης ότι κάτι γίνεται viral. Εν προκειμένω, από την αρχή ήταν όλα διαφορετικά από όσα είχα ζήσει έως τότε, λόγω του αριθμού των ανθρώπων που έφτιαξαν τη συνταγή. Στα οκτώ χρόνια που έχω στο food blogging αυτή είναι η πρώτη συνταγή που είδα να φτιάχνουν τόσοι πολλοί, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα”.

Η Vogue επισήμανε πως η ιδιαιτερότητα του Tik Tok είναι πως κάνει θραύση στα trends, όχι μόνο σε επίπεδο εκκίνησης, αλλά και συμμετοχής. Δηλαδή, όλοι χορεύουν τον ίδιο χορό, όλοι διακωμωδούν το ίδιο τραγούδι και ούτω καθ’ εξής. “Αυτό το κάνει και διασκεδαστικό. Νιώθεις ότι είσαι μέλος ενός τεράστιου inside joke, τη στιγμή που τα περισσότερα social media σε κάνουν να νιώθεις σκατά”. Οι εμπνευστές όμως, των trends ‘χάνονται’ όσο περνούν οι ημέρες, ακόμα και όταν οι δημιουργοί δεν παραλείπουν να τους ‘ταγκάρουν’. Αυτό είναι ένα γεγονός που δεν άρεσε απαραίτητα στην Häyrinen (ή σε κάθε άλλη Häyrinen) αλλά υποχρεώθηκε να συμβιβαστεί. Ζητά μόνο ένα πράγμα: αν φτιάξεις τη συνταγή, να μη ξεχάσεις το τσίλι.