Χορεύοντας με τους λίγους
Σε μια πόλη που δεν στηρίζει φανατικά την χορευτική τέχνη, τρεις παραγωγές σύγχρονου χορού και ακροβασίας θέλουν να ανατρέψουν το σκηνικό.
- 12 Νοεμβρίου 2021 08:55
Ο Σιμωνίδης ο Κείος (556-468 π.Χ.) έλεγε πως «Ο χορός είναι σιωπηλή ποίηση». Ωραίο ακούγεται. Μόνο που στα μέρη μας η τέχνη της μούσας Τερψιχόρης παραείναι σιωπηλή, φοβάμαι… Ίσα που ακούγεται, δηλαδή. Παρά το ότι στερεοτυπικά θεωρούμαστε άκρως χορευταράδικος λαός, στην πραγματικότητα και σε επίπεδο επίσημης παρουσίας στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας η τέχνη του χορού κάπως ωχριά.
Ναι, βέβαια, τα εισιτήρια για τις παραστάσεις του Δημήτρη Παπαϊωάννου εξαντλούνται μονίμως στο άψε-σβήσε. Ναι, όλο και κάποιο Μπαλσόι ή Μαριίνσκι θα μας επισκεφτεί με πειθαρχημένο κλασικό μπαλέτο. Και φυσικά, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας είναι χρόνια τώρα ένα διαμάντι στο διεθνές καλαντάρι του σύγχρονου χορού –για όποιον το παρακολουθεί, τέλος πάντων.
Συγχρόνως, ήταν οπωσδήποτε σούπερ ευχάριστη έκπληξη η πολύ ενισχυμένη παρουσία του χορού στο φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Και δη, του σύγχρονου χορού από διάφορες χώρες και σχολές του κόσμου, ακόμη και από χορευτές του δρόμου. Ακόμη και από Έλληνες χορογράφους με ομάδες που έχουν ως βάση τους κάποια άλλη, πιο «χορόφιλη» ευρωπαϊκή χώρα… Ωραία ήταν. Αλλά όχι πως συνέρρευσε και μαζικά ο κόσμος…
Χορευτικές κυψέλες
Στην πραγματικότητα, το κοινό που παρακολουθεί χορο-εκδηλώσεις στις μεγάλες ελληνικές πόλεις είναι συγκεκριμένο. Και πεπερασμένο. Εξάλλου, σχεδόν οι μισοί από εκείνους που τρέχουν, μόλις κυκλοφορήσουν τα εισιτήρια, να καπαρώσουν πρώτο τραπέζι πίστα στις παραστάσεις Παπαϊωάννου τρέχουν κυρίως για το κοσμικό του πράματος.
Μολαταύτα, σε πείσμα των έξεων του κόσμου και των ευρύτερων δυσκολιών, αρκετές ντόπιες ομάδες χορού επιμένουν. Χορευτικά, πειραματικά, διακαλλιτεχνικά…. Κι επιμένουν, γιατί έχουν πράγματα να πουν μέσα από τις χορογραφίες και τις περφόρμανς τους. Δεν είναι κακή ιδέα, λοιπόν, να πάει κανείς να «ακούσει» όσα έχουν να πουν αυτές οι ομάδες μέσα από την σιωπηλή ποίηση της κίνησης.
Αυτές τις μέρες, μάνι-μάνι, στην Αθήνα τρέχουν ή ετοιμάζονται να ανοίξουν τρεις παραστάσεις χορού. Χορού με την ευρεία θεώρηση του όρου –βάλτε μέσα κάθε μορφή κινητικής έκφρασης του ανθρώπινου σώματος παρουσία μουσικής. Αξίζουν την προσοχή μας. Την πρώτη, που ήδη τρέχει στις Ροές στο Γκάζι, την είδα, οπότε η παρουσίαση είναι πιο εμπεριστατωμένη. Η δεύτερη, στο Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας ξεκινάει σήμερα, Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, παραστάσεις. Ενώ η τελευταία, από την 1η Δεκεμβρίου έρχεται να μας συστήσει έναν καινούργιο ανώνυμο χώρο στο Κουκάκι.
«9.25», Κι όμΩς κινείται
Η νέα παράσταση της χοροακροβατικής ομάδας με το… γαλιλαίικο όνομα πρωτοπαρουσιάστηκε τον Ιούνιο του ’21 στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Το «9.25» του τίτλου αναφέρεται σε ώρα. Κι όλο το έργο είναι μια αλληγορία πάνω στο αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ίδιοι οι δημιουργοί του έργου «9.25: Η στιγμή της αναχώρησης, η βία της αναχώρησης, η βία του “αφήνω πίσω”, η αναγκαιότητα του “αφήνω πίσω”, του “πάω αλλού”, η αναγκαιότητα της αναγέννησης, ενός νέου κύκλου ζωής.»
Η μεταλλική κατασκευή-εύρημα της παράστασης –παράμετρος που παίζει κομβικό ρόλο στις περισσότερες παραγωγές των «Κι όμΩς κινείται»– βρίσκεται στο κέντρο της ψηλοτάβανης αίθουσας και αποτελείται από δυο ενωμένους, κάθετους μεταξύ τους ανισομεγέθεις τροχούς. Δυο μεταλλικοί και στιβαροί κύκλοι, ικανοί να «σηκώνουν» ταυτόχρονα τα ακροβατικά δυο ή τριών μελών της ομάδας, την ώρα που και οι δυο ρόδες κινούνται ταυτόχρονα και αλληλένδετα κάτω από τους ήχους ηλεκτρονικών σαμπλ και σόλο ηλεκτρικής κιθάρας παιγμένα ζωντανά και επιτοπίως.
Αυτό που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σου για 90 λεπτά, χωρίς μισή ανάπαυλα, είναι ένας συνδυασμός χορού, παντομίμας, και «κρεμαστών» ακροβατικών σε κάθε δυνατό σημείο του (μεγάλου, κυρίως) τροχού. Αλλά τρυπώνει στην παράσταση και λίγο από τραγούδι και πρόζα –ειδικά η δεύτερη ευτυχεί με τον πολυτάλαντο Νίκο Μάνεση να αραδιάζει στο μικρόφωνο φράσεις-εμμονή, μουρμουρητά, μάντρα για τον χρόνο που τρέχει, ή βοκαλισμούς μεταξύ beat box και ψαλμού. Θαυμάσια άρθρωση και πειστικό συναίσθημα.
Αυτή η αέναη κίνηση των τεσσάρων χοροακροβατών, πάνω, κάτω, μέσα, δίπλα στους τροχούς που ρολάρουν συμμετρικά, σε συνεπαίρνει κανονικά. Κι είναι κι εκείνη η ποιότητα που χαρακτηρίζει όλα τα ζωντανά θεάματα, στα οποία το ανθρώπινο σώμα υπερβαίνει, συχνά κατά πολύ, τα συνηθισμένα κινησιολογικά του πλαίσια. Εκεί, απλά κάθεσαι και χαζεύεις κάτι που φαντάζει τόσο αβίαστο και σίγουρο, ώστε ξεχνάς πόση δουλειά και… χρόνο κρύβει από πίσω.
Δουλειά που εγγυάται από το 2003 η χορογράφος-χορεύτρια Χριστίνα Σουγιουλτζή, όταν μαζί με τον Ουρουγουανό καλλιτέχνη τσίρκου Μπεντανκόρ Καμίλο ίδρυσαν την ομάδα «Κι όμΩς κινείται». Η Χριστίνα έχει φτιάξει γύρω της ένα κανονικό μελίσσι από νέα (και λιγότερο νέα…) παιδιά, που ασκούνται μαζί της στα πανιά, στο τραπίζ, στο σκοινί, που χορεύουν και χαίρονται να εξερευνούν τις δυνατότητες έκφρασης του σώματος. Λίγο πριν το τέλος, μάλιστα, αρκετά απ’ αυτά τα παιδιά μπουκάρουν μέσα –όλοι τους, αγόρια-κορίτσια, με στραφταλιζέ πετρόλ μίνι φορεματάκια– και κάνουν πατιρντί και κέφι μετρώντας φωναχτά αντίστροφα έως την Πρωτοχρονιά (ίσως). Κι εκεί, ο χρόνος διαστέλλεται…
Συντελεστές
Χορογραφία, δημιουργία: Κι όμΩς κινείται | Πρωτότυπη μουσική: Κλέων Αντωνίου και η ομάδα | Σχεδιασμός, κατασκευή σκηνικών: Σταύρος Μάνεσης | Κοστούμια: Φανή Μουζάκη και η ομάδα | Φωτισμοί, βίντεο: Μαρία Αθανασοπούλου | Ερμηνεύουν: Νώντας Δαμόπουλος, Αντιγόνη Λινάρδου, Νίκος Μάνεσης και Χριστίνα Σουγιουλτζή | Συμμετέχουν: Λουκάς Αβραμίδης, Μάρθα Αρναούτογλου, Μαρία Βλάχου, Μελίνα Γκαζά, Παρθένα Ελευθεριάδου, Μαριάννα Καλπακτσόγλου, Αναστάσιος Κορκός, Ναταλία Μπαρούς, Αγγελική-Ιωάννα Παππά, Αντιγόνη Σουλάκου, Πολυξένη Σταθούλη
Μουσικοί επί σκηνής: Κλέων Αντωνίου, Πίτερ Ζακ, Γιώργος Αμέντας
► Πληροφορίες: «9.25», Θέατρο Ροές (Ιάκχου 16, Γκάζι, 210-3474312) κάθε Δευτέρα και Τρίτης στις 21:00 μέχρι τέλος Νοεμβρίου. Εισιτήρια 12€ (μειωμένο 10€), προπώληση εδώ.
«U(r)topias», Αερίτες
Μια παράσταση, επιχορηγούμενη από το ΥΠΠΟΑ, σε σύλληψη και χορογραφία Πατρίσιας Απέργη. Ένα καινούργιο έργο σύγχρονου χορού που, με αφορμή την επέτειο για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, ψαύει τις σύγχρονες ουτοπίες μας. Τις ουτοπίες που θα γεννηθούν, για να αντέξουμε τις δυστοπίες που ήδη κατασκευάσαμε… Εξάλλου, όπως σημειώνουν οι ίδιοι οι συντελεστές της παράστασης, «η Ελληνική Επανάσταση ήταν μια ουτοπία που έγινε πραγματικότητα 200 χρόνια μετά. Σήμερα μας φαίνεται αδιανόητη».
Το έργο επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει την ουτοπία που διαιωνίζουμε, βασιζόμενο όμως στην γνώση του παρελθόντος. Γι’ αυτό και το λογοπαίγνιο του τίτλου «U(r)topias» με το r σε παρένθεση: το πρόθεμα -Ur σε αρκετές γλώσσες σημαίνει αρχαίο, πρωτόγονο, πρωτότυπο. Επί σκηνής, η χορευτική ομάδα Αερίτες, που ιδρύθηκε το 2006 από την Πατρίσια Απέργη, «ανακαλύπτει κομμάτια του παλιού, του αρχέγονου και μετά προσπαθεί να βρει νέους τρόπους μάχης και αντίστασης».
Συντελεστές
Σύλληψη, χορογραφία: Πατρίσια Απέργη | Δραματουργία: Ρομπέρτο Φρατίνι Σεράφιντε | Μουσική σύνθεση: Δημήτρης Καμαρωτός | Σκηνικά: Δημήτρης Νασιάκος | Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος | Κοστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα | Χορεύουν: Σεβαστή Ζαφείρα, FuerzaNegra, Γιάννης Οικονομίδης, Κώστας Phoenix, Σοφία Πουχτού, Χάρης Χατζηανδρέου, Ηλίας Χατζηγεωργίου
► Πληροφορίες: «U(r)topias», Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας (Ακαδημίας 59, 210- 3642540) στις 12, 13, 18, 19 και 20 Νοεμβρίου στις 21:00 (στις 14 & 21 Νοεμβρίου διπλές παραστάσεις στις 19:00 και στις 21:30. Διάρκεια 60’. Εισιτήρια 25, 20€, μειωμένο 12€, περιορισμένης ορατότητας 5€. Προπώληση εδώ.
«INSEQS», Δημήτρης Μυτιληναίος
Αρχές Δεκέμβρη, σε έναν πρώην εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων κάπου στο Κουκάκι, ο χορογράφος-χορευτής Δημήτρης Μυτιληναίος παρουσιάζει το νέο του έργο. Στην παράσταση, που επιχορηγείται από το ΥΠΠΟΑ, έξι χορευτές/ -τριες και τέσσερις μουσικοί συμπράττουν σε κάτι που θυμίζει βαριετέ διαρθρωμένο σε νούμερα, αλλά που στην πραγματικότητα είναι ένα πειραγμένο μάθημα κλασικού χορού… Εξού και δανείζεται την δομή ενός τέτοιου μαθήματος –το οποίο, πάντως, διεξάγεται υπό τους ήχους του noise punk που συνέθεσαν ειδικά για την παράσταση οι Rita Mosss.
Διαφωτιστικές οι σημειώσεις του ίδιου του χορογράφου, μάς εξηγούν, ας πούμε, ότι το παράδοξο όνομα της ομάδας, «INSEQS», κρύβει την φράση «inorganic sequences» φαντασιωνόμενο ένα «ανόργανο μπαλέτο». Ή μας αποκαλύπτουν ότι «στον κλασικό χορό, θεμελιώδεις στόχοι είναι ο ακριβής συντονισμός πολλαπλών, διακριτών οδηγιών και η απόκρυψη της δυσκολίας/προσπάθειας. Η χορογραφική διαδικασία που ακολουθούμε επαναχρησιμοποιεί τους παραπάνω στόχους, τους καθαιρεί, τους θέτει ως προβλήματα και εφαρμόζει πιθανές λύσεις».
Συντελεστές
Χορογραφία: Δημήτρης Μυτιληναίος | Μουσική: RitaMosss (Κώστας Καγκελάρης, Μιχάλης Καλλιγέρης, Μιχάλης Μάγνης, Δημήτρης Τσαμπουνάρης) | Χορεύουν: Νεφέλη Αστερίου, Φίλιππος Βασιλείου, Βεατρίκη Καπνίση, Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Παγώνα Μπουλμπασάκου, Δημήτρης Μυτιληναίος | Φωτιστικός σχεδιασμός: Απόστολος Στράντζαλης | Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
► Πληροφορίες: «INSEQS» (Φαλήρου 97, Κουκάκι), 1 έως 4 Δεκεμβρίου στις 21:00. Διάρκεια 55’. Εισιτήρια 12€ (μειωμένο 8€), προπώληση εδώ.
Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις